Waarom voorspelde tien graden dit weekend extra koud zullen zijn

Als je jezelf afvraagt of je overdrijft door jezelf in te pakken in een dikke trui en warme winterjas, troost je. Aan de bruuske overschakeling van warm naar koud(er) moet iedereen wennen. Het menselijk lichaam heeft even tijd nodig om te acclimatiseren. “10 graden Celsius kan in februari goed voelen terwijl het ons nu doet bibberen”, aldus John Castellani, gespecialiseerd in koude weersomstandigheden en verbonden aan Environmental Medicine in Massachusetts.

Eerst en vooral reageren we allemaal anders op schommelende temperaturen. De ene is een echte koukleum terwijl een tweede gezinslid ‘warmbloedig’ kan zijn. Bepalen wat de ideale temperatuur in de woonkamer is, kan dan eens moeilijk zijn.

Verschillende factoren zijn verantwoordelijk voor dat verschil. Grotere personen verliezen bijvoorbeeld meer lichaamswarmte dan kleinere mensen. Hoe dikker, hoe warmer je het dan weer hebt. Het vet onder de huid dient daar als isolatie. Verder hebben ouderen het ook vaker kouder.

Wanneer de temperatuur daalt, merken de receptoren in onze huid dat op. Vervolgens sturen ze signalen naar de hersenen, specifiek naar de hypothalamus of de thermostaat van ons lichaam. Om ons lichaam te waarborgen van de koude zullen de hersenen ons lichaam laten reageren. Ofwel vernauwen de bloedvaten om te voorkomen dat de inwendige temperatuur daalt. Een tweede optie is bewegen, beter bekend als bibberen. “Wanneer de huid koude temperaturen waarneemt, is een eerste reactie het beschermen van de binnenkant van het lichaam.”

Uit onderzoeken wereldwijd blijkt echter dat hoe vaker mensen worden blootgesteld aan de koude, hoe minder men gaat rillen en hoe minder de bloedvaten vernauwen. Niet enkel het lichaam, maar ook het hoofd speelt daar een rol. Wilskracht. Wie de koude steeds mijdt, zal het nooit warmer krijgen. “Een man die in de kou staat, is niet altijd een koude man”, luidt het gezegde. 

Kortom, we wennen aan temperaturen. “Daarom voelt een koude oktoberdag dubbel zo koud als een dag in februari met exact dezelfde weersomstandigheden”, besluit John Castellani. Ook aan warmere temperaturen moeten we overigens wennen.