Oekraïense regisseur Oleg Sentsov wint Sacharovprijs
De Oekraïense regisseur Oleg Sentsov wint de Sacharovprijs voor de mensenrechten van het Europees Parlement. De 42-jarige Sentsov zit sinds 2014 een gevangenisstraf van 20 jaar uit in Rusland voor terrorisme. Hij had kritiek op de Russische annexatie van de Krim. Dit voorjaar ging Sentsov een tijdlang in hongerstaking om tientallen Oekraïense politieke gevangenen vrij te laten.
Sentsov werd in 2015 door een Russische militaire rechtbank veroordeeld tot 20 jaar strafkamp. De rechter bevond hem schuldig aan het plannen van terrroristische aanslagen op de Krim, het vroegere Oekraïense schiereiland dat door Rusland werd geannexeerd. Zo zou hij de kantoren van Verenigd Rusland - de Russische regeringspartij - in brand hebben gestoken en plannen hebben gehad om een Lenin-monument op te blazen.
Showproces
De uitspraak van de Russische rechtbank leidde tot felle internationale kritiek. Mensenrechtenorganisatie Amnesty International vergelijkt de zaak met showprocessen uit de tijd van Stalin.
Sentsov zelf zegt dat hij veroordeeld is voor zijn politieke overtuiging, omdat hij weigert te erkennen dat de Krim voortaan deel uitmaakt van Rusland. De Oekraïense filmmaker brak in 2011 nog internationaal door met zijn film "Gamer".
Maar na de Russische annexatie van het Oekraïense schiereiland Krim, werd Sentsov ook politiek actief. Hij organiseerde vreedzame protesten tegen wat hij een "bezetting" noemt en coördineerde de verdeling van hulpgoederen voor Oekraïense soldaten die in het oosten vechten tegen pro-Russische rebellen.
Foltering
Zijn proces staat bol van de onregelmatigheden. Sentsov beweert dat hij werd gefolterd, maar volgens de onderzoekers waren zijn blauwe plekken te wijten aan zijn vermeende voorkeur voor sadomasochistische seks. Ook één van de getuigen tegen Sentsov trok later zijn getuigenis in, omdat hij het onder fysieke dwang zou hebben afgelegd.
Uit protest tegen de veroordeling van tientallen andere Oekraïense politieke gevangenen in Rusland ging Sentsov in hongerstaking. Die hield hij 145 dagen lang vol. Sentsov zit zijn straf uit in een berucht strafkamp in het uiterste noorden van Siberië, in Labytnangi, op vele duizenden kilometers van zijn woonplaats op de Krim. Tijdens zijn hongerstaking kreeg Sentsov de steun van wereldberoemde internationale filmmakers, mensenrechtenorganisaties en politici, zoals de Franse president Macron.
Europees signaal
De Europese Unie eert Sentsov nu met de Sacharovprijs. De EU wil een signaal geven dat het hem en andere onschuldige politieke gevangenen in Rusland niet vergeten is.