Waarom zijn er twee soorten Belgen? De échte en de tweederangs?
Waarom nemen we van een Belg met vreemde roots de nationaliteit af als hij strafbare feiten pleegt en doen we dat niet als een Belg met Belgische ouders hetzelfde zou doen? Zijn er twee soorten Belgen? Ben je niet volwaardig als je hier geboren bent en altijd geleefd hebt maar toevallig ouders hebt met andere roots?
Het Antwerpse hof van beroep besloot gisteren om de Belgische nationaliteit van Fouad Belkacem aka Abu Imran af te nemen. Hij was de leider van Sharia4Belgium, een extremistische beweging die sinds 2013 Belgische jongeren ronselde voor de strijd in Syrië. In januari 2016 werd Belkacem voor zijn aandeel in dit verhaal veroordeeld tot een gevangenisstraf van twaalf jaar en een boete van 30 000 euro.
Meer en meer vraag ik mij af: wanneer ben je Belg en wanneer niet? Mensen met een dubbele nationaliteit zijn enkel Belg als het brave burgers zijn en niet meer Belg wanneer ze misdrijven plegen. Wanneer een Belg deelneemt aan terroristische activiteiten, is het geen Belg meer, want Belg zijn en terrorisme gaat blijkbaar niet samen.
Twee nationaliteiten
Belkacem is een Belg van Marokkaanse oorsprong met dus ook een Marokkaanse nationaliteit. Ondanks dat Belkacem hier geboren en getogen is, vroeg het openbare ministerie zijn Belgische nationaliteit te ontnemen. Maar laten we vooral niet veel over deze man praten, want over één ding zijn we het allemaal wel eens: zijn discours heeft de samenleving meer kwaad dan goed gedaan.
Maar er zijn ook Belgen met een Belgische achtergrond die in onze samenleving oproepen tot haat, de Belgische grondwet verachten en de basisprincipes van onze democratische rechtsstaat op welk manier dan ook in vraag stellen.
Er zijn nog heel veel mensen in extreemrechtse kringen waarvan sommigen zelfs het nazigedachtegoed volgen. Deze mensen rekruteren ongetwijfeld ook, zetten mensen tegen elkaar op door haat te zaaien en stellen maatregelen voor die afbreuk doen aan onze liberale democratie.
Ondanks gelijkaardige overtredingen of misdrijven zien we dat door meer dan één nationaliteit te hebben, ongelijk gestraft wordt. Plots kunnen mensen met een niet-Belgische achtergrond geen Belgische onderdaan meer zijn en al hun burgerrechten verliezen.
Enkel de succesvolle verhalen tellen mee en de mislukte versies kunnen we beter als kiespijn missen.
Mensen die het product zijn van onze huidige Belgische samenleving worden plots afgestoten en zelfs verbannen. Enkel de succesvolle verhalen tellen mee en de mislukte versies kunnen we beter als kiespijn missen. Deze benadering is niet enkel in de zwaarste dossiers zoals het terrorisme te vinden, maar kan elke Belg met een dubbele nationaliteit treffen en benadelen. Mensen met een dubbele nationaliteit kunnen zich anders behandeld voelen.
Een praktijkvoorbeeld
Volgens het Antwerpse parket-generaal vormt Belkacem een gevaar voor de openbare veiligheid en voldeed hij niet aan zijn verplichtingen als Belgische staatsburger. Maar dit geldt niet enkel voor terrorismedossiers, want ook op de Antwerpse burgerlijke rechtbank kwam dit aan bod.
Een Belg van geboorte met Marokkaanse ouders krijgt automatisch twee nationaliteiten. Sommige ouders kiezen ervoor om hun kind pas op zijn meerderjarige leeftijd te laten kiezen voor één van beide nationaliteiten.
Een 17-jarige jongeman kocht een scooter, waar zijn broer zonder zijn medeweten mee heeft gereden. Die broer werd door de lokale politie tegengehouden en voor de strafbare feiten berispt voor rijden zonder helm en zonder geldig rijbewijs. Niet hij die de strafbare feiten heeft gepleegd maar zijn broer die eigenaar was, werd hiervoor vervolgd en later op de politierechtbank berecht en beboet.
Toen deze jongeman meerderjarig werd, vroeg hij zijn Belgische nationaliteit aan. Als antwoord kreeg deze Belg van geboorte een uitnodiging van de burgerlijke rechtbank om zijn aanvraag te motiveren. Daar werd door de rechter verwezen naar de verantwoordelijkheden en plichten die een Belgische staatsburger moet hebben en tekortkomingen in het verkeer.
Het vonnis werd uitgesproken en de 18-jarige jonge Belg van geboorte moest aanhoren dat hij nog niet klaar is om Belg te worden. Deze jongeman kon zijn oren niet geloven. Hij is geboren in een Belgisch ziekenhuis, heel zijn leven getogen in een Belgische stad en omwille van een scooter onvoldoende geschikt om Belg te zijn. Zijn die andere verkeersovertreders dan wel voldoende Belg? Dit krijg je niet uitgelegd en is de wereld op zijn kop!
Minderwaardig?
Sinds België voor het eerst in 2014 geconfronteerd werd met het fenomeen van Syriëstrijders, werd er meer en meer nagedacht over het afnemen van de Belgische nationaliteit. Naar aanleiding van Belkacem kwam de identiteitskwestie op tafel met de bijhorende discussie over dubbele nationaliteiten. Ondanks het verwaarloosbaar aantal waarop deze afname van nationaliteit betrekking heeft, wegen zulke maatregelen symbolisch zwaar door.
Zulke beslissingen zijn disproportioneel en de gevoelens die het teweegbrengen, in dit geval onder Belgen van Marokkaanse oorsprong, worden serieus onderschat.
Zulke maatregelen vertellen hen dat je, ondanks je geboorte hier, nooit volwaardig Belg kan zijn. En dit versterkt het idee dat reeds gecreëerd werd ten gevolge van verschillende beleidsmaatregelen of uitspraken. Hiervan is het hoofddoekenverbod nog steeds de meest actuele identiteitskwestie waarbij mensen niet erkend worden om wie ze zijn.
We hebben ook de Belgische vrouwen gehad die naar de burgeroorlog in Syrië trokken en daar zelfs kinderen gebaard hebben. Ook toen weigerde de Belgische rechtstaat zijn verantwoordelijkheid te nemen, door deze mensen niet te erkennen en persona non grata te verklaren.
Zelfs niet om hen in onze liberale rechtstaat, zoals het hoort, strafrechtelijk te vervolgen en hen voor de doodstraf of executie in conflictlanden te behoeden.
Ondanks je geboorte hier, zal je nooit volwaardig Belg zijn.
Wanneer Belgische misdrijfplegers hun gevangenisstraf uitzitten, wordt de samenleving in principe voldoende beschermd. België heeft onvoldoende moed getoond bij het bestraffen van gevaarlijkere categorieën van misdrijfplegers zoals mensen die aan terroristische activiteiten hebben deelgenomen.
Men beseft al te goed dat wanneer deze daders hun straf hebben uitgezeten, de re-integratie in de samenleving zal plaatsvinden. Maar tegenwoordig zijn zulke beslissingen niet populair en maakt men liever misbruik van die andere tweede nationaliteit om zich van de verantwoordelijkheid te ontdoen.
Dit gaat heel ver als je weet dat de Belgische onderdanen meestal geen band hebben met het land van herkomst. Volgens de rechters is nationaliteit een werkwoord, wat inhoudt dat je naast rechten ook plichten hebt die je als Belgische staatsburger moet naleven. Alle Belgen moeten op dezelfde manier gestraft worden en niet omwille van hun meerlagige identiteit wat de ene meer dan de andere Belg maakt.
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.