Dat kraaien slim zijn wisten we al, maar nu blijken ze ook in staat om zelf gereedschap te bouwen

Het was al geweten dat kraaiachtigen – kraaien en raven – in staat zijn om oorzakelijke verbanden te leggen, puzzels met meerdere stappen op te lossen, vooruit te denken en eenvoudige gereedschappen uit stokjes en papier te maken. Nu blijkt dat deze snuggere vogels ook in staat zijn om gereedschappen te vervaardigen uit meerdere onderdelen die op zichzelf nutteloos zijn. Dat blijkt uit een studie die werd gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Scientific Reports.

Een international team van wetenschappers van het Max Planck-instituut voor Ornitologie in het Duitse Seewiesen en van de universiteit van Oxford voerden hun onderzoek uit met acht wipsnavelkraaien, die gekend staan om hun intelligentie.

De vogels kregen eerst een transparante doos voorgeschoteld met daarin een stukje voedsel. De doos had aan de zijkant een opening en vooraan een nauwe gleuf. In de omgeving bevonden zich stokjes die lang genoeg waren om aan het voedsel te geraken. Het duurde niet lang of de kraaien hadden in de smiezen hoe ze met een stokje in de gleuf het voedsel naar de opening konden bewegen.

In een volgende fase kregen de vogels dezelfde doos met het brokje eten in, maar deze keer waren er geen lange stokjes. De wetenschappers voorzagen hen wel van stokjes die op zichzelf te kort waren, maar die gecombineerd konden worden tot een voorwerp dat wel lang genoeg was: het dunne uiteinde van sommige stokjes kon daartoe ingebracht worden in de opening van andere stokjes. Vier van de acht kraaien vonden een oplossing voor dat probleem. Ze hadden daarvoor bovendien slechts vier à zes minuten de tijd nodig.

In volgende experimenten slaagden een van die vier vogels er vervolgens in om stokjes te maken die uit drie of vier kleinere onderdelen bestonden om aan het voedsel te geraken.

“Deze constructie van een gereedschap met meerdere onderdelen vereist handigheid en doorzettingsvermogen”, schrijven de onderzoekers. “Het omvat de combinatie van holle elementen met stokken en omgekeerd, en ook het draaien van het gereedschap om het massieve gedeelte in te brengen in het holle gedeelte. De toevallige ontdekking van dit zichzelf herhalende proces (de behandeling van een gereedschap met twee onderdelen als een mogelijk deel voor de combinatie en bouw van een met drie elementen enz.) lijkt onwaarschijnlijk”, stellen ze.

“Het is een opmerkelijke vaststelling omdat de de kraaien geen hulp of training kregen voor het maken van deze combinaties. Ze hebben het op zichzelf uitgezocht”, zegt ornitoloog Auguste von Bayern die aan het onderzoek meewerkte.

Het is overigens de eerste keer dat de bouw van gereedschap met meer dan twee onderdelen geobserveerd werd bij een dier anders dan de mens.

Zelfs voor kinderen duurt het enkele jaren voor ze deze vaardigheid onder de knie hebben: ze moeten immers eerst de eigenschappen van voorwerpen kunnen bepalen en vervolgens inschatten wat de gevolgen zijn als deze voorwerpen gecombineerd zouden worden.

De ontdekking kan helpen bij de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie voor de bouw van machines die autonoom creatieve oplossingen voor nieuwe problemen kunnen vinden, zegt Alex Kacelnik van de universiteit van Oxford die betrokken was bij het onderzoek.