Het klinkt op het eerste ­gezicht vreemd. Op voorhand vastleggen hoelang iemand met borstkanker arbeids­ongeschikt zal zijn. Wanneer iemand weer aan het werk kan, hangt van veel factoren af: van de soort behandeling, van de reactie van het ­lichaam daarop, van de leeftijd van de patiënt, enzovoort. Toch is dat wat het Nationale College voor Sociale Verzekeringsgeneeskunde op dit moment doet, in opdracht van minister van Volks­gezondheid Maggie De Block (Open VLD). Ook voor lage rugpijn, burn-out, lichte angst en depressie, een knieprothese, een acuut hart­infarct, een aandoening in de schouder en een in de pols. De acht aandoeningen zijn bewust uitgekozen, omdat ze vaak tot (kort) ziekteverzuim leiden of omdat ze langdurige afwezigheden veroorzaken.

Overgewicht = meer tijd nodig

Franse dokters gebruiken al jaren aanbevolen termijnen als ze een attest voor arbeidsongeschiktheid schrijven. En ook bij ons is voor elke ziekte een aparte richtlijn op komst. Die zal ­bestaan uit een tabel met aanbevolen termijnen die ­variëren naargelang de leeftijd van de patiënt, de aard van zijn beroep, en eventuele bijkomende gezondheids­problemen.

‘Wie met zwaar overgewicht kampt, moet bijvoorbeeld langer recupereren van de plaatsing van een knieprothese’, zegt Phillippe Mairiaux, professor aan de Universiteit van Luik en voorzitter van het College. ‘Daar houden we rekening mee. Net zoals met het feit dat chemotherapie bij borstkanker veel neveneffecten heeft.’ Begin 2019 moeten de eerste ­tabellen er zijn, daarna volgt nog overleg met ­artsen.

Niet om te besparen

Volgens De Block gaat het in eerste ­instantie niet om een besparingsmaatregel. De nieuwe richtlijnen zijn ­volgens haar vooral ‘een hulpmiddel’. ‘Huisartsen kunnen niet verondersteld worden de duur van een ­arbeidsongeschiktheid perfect in te schatten’, aldus de minister. Behalve in Frankrijk bestaan ook in Zweden al dergelijke voorschriften.

‘Maar de maatregel past wel degelijk ook in de strijd tegen de explosieve toename aan langdurig zieken in België’, zegt professor Mairiaux. Eind vorig jaar zaten voor het eerst meer dan 400.000 Belgen langer dan een jaar thuis door ziekte. Psychologische ­problemen zoals burn-out en rugproblemen zijn daar twee hoofdoorzaken van.

Het Vlaams Patiëntenplatform is erg bezorgd over de plannen. ‘Chronisch zieke mensen willen wel degelijk weer aan het werk zodra het kan’, zegt voorzitter Ilse Weeghmans. ‘Maar die ­re- integratie moet op een ­positieve manier gebeuren. Wat als iemand langer nodig heeft dan de maximum­termijn om te recupereren? Die zal als profiteur bestempeld worden.’ De organisatie vreest ook dat mensen onder druk gezet worden sneller opnieuw te gaan werken.

De nieuwe richtlijnen vergemakkelijken in elk geval het werk van de inspectiedienst DGEC van de ziekteverzekering. Het Riziv bevestigde gisteren aan deze krant dat de inspecteurs daar mogelijk in 2019 al een onderzoek starten op basis van de nieuwe regels. Dokters die al te fel van de aanbevolen termijn ­afwijken, zouden een sanctie riskeren. Al is nog niet duidelijk hoe strikt de controles worden. ‘Het is in elk geval niet de bedoeling individuele patiënten te viseren’, zegt De Block.