Na de "God is een complete gek"-uitspraak van Stephen Fry: Ierland beslist of godslastering strafbaar blijft

Moet godslastering als misdrijf geschrapt worden uit de Ierse grondwet of niet? Dat is de vraag waar het allemaal om draait en waar de Ieren over mogen beslissen. De discussie over die wijziging begon twee jaar geleden, met een eenvoudige vraag aan de Ierse komiek Stephen Fry in een interview in het RTE-programma "The meaning of life" in 2015. 

• Interviewer: "Stel: u komt aan bij de hemelpoort en daar wacht God u op. Wat zou Stephen Fry tegen hem, haar of het zeggen."

• Stephen Fry: "Botkanker bij kinderen. Hoe durft u? Hoe durft u een wereld scheppen met zo veel ellende."

Om even later te vervolgen:

• Stephen Fry: "Waarom zou ik een wispelturige, gemene, domme god respecteren, die een wereld vol onrechtvaardigheid en pijn gecreëerd heeft? De god die dit universum gecreëerd heeft, als het al gecreëerd is door een god, is overduidelijk een gek, een complete gek, volledig egoïstisch."

Lees verder onder de video.

Een Ierse kijker kon absoluut niet lachen met de uitspraken van Fry en diende prompt klacht wegens godslastering in. Twee jaar later kwam aan het licht dat de politie de klacht grondig zou onderzoeken. Het liep allemaal zo'n vaart niet: het onderzoek werd al gauw gestaakt en Fry werd niet vervolgd. 

Maar het was wel meteen de aanleiding voor de discussie of godslastering al dan niet uit de grondwet geschrapt moest worden. Een discussie die uitmondde in een referendum waar de Ieren vandaag hun zegje over mogen doen. Het is al het tweede referendum voor de Ieren dit jaar. In mei stemden ze nog massaal vóór de legalisering van abortus.

Wie in Ierland God beledigt, kan in principe een boete krijgen van 25.000 euro, zo schrijft de grondwet voor. Maar opvallend: sinds het verbod op godslastering in de Ierse grondwet verankerd werd in 1937, werd er nog nooit iemand effectief veroordeeld - al zijn er wel wat klachten en rechtszaken geweest. Zo diende een lezer in 1995 een klacht in tegen de krant Sunday Independent, die een cartoon gepubliceerd had van enkele ministers die het sacrament van de communie weigerden. Maar in 1999 werd de zaak van de baan geveegd, omdat er geen wetgeving was die de overtreding definieerde – die kwam er pas in 2009. 

En hoewel er nog nooit iemand voor veroordeeld is, is het toch belangrijk voor de Ieren. Het zou een signaal zijn aan landen waar burgers wel worden vervolgd voor godslastering, soms zelfs ter dood veroordeeld. Volgens Liam Herrick van de raad voor burgerrechten is Ierland vandaag de dag erg veranderd. "We beschermen individuen tegen haat, maar geen instellingen of ideeën." Nog opvallend: de Katholieke kerk heeft zich niet tegen de wijziging verzet.

Het is overigens een drukke dag voor de Ieren, want vandaag trekken ze ook naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. Daar kan u meer over lezen in dit artikel.