Zeker 11 doden bij schietpartij in Amerikaanse synagoge. Trump: “Wie zoiets doet, moet de doodstraf krijgen”

De zware feiten speelden zich af aan de Tree of Life-synagoge in Squirrel Hill rond 10 uur plaatselijke tijd. Hij schoot er meerdere mensen dood en liep bij het verlaten van de synagoge een agent in uniform tegen het lijf. Er ontstond een vuurgevecht en de schutter verschanste zich in de synagoge terwijl het SWAT-team toekwam. 

Buurtbewoners moesten uit voorzorg in hun huis blijven. De politie kreeg verschillende oproepen van mensen die zich verschanst hadden in het joodse gebedshuis. Bij het aanslepende vuurgevecht raakten vier agenten verwond: drie agenten werden neergeschoten, een andere werd getroffen door kogelscherven. 

“Toen hij de synagoge binnenliep, riep hij antisemitische slogans. Dit was een laffe daad”, aldus een politiewoordvoerder. Getuigen omschreven hem als een “blanke man met een baard”. Bij zijn raid zou hij geroepen hebben dat “al die joden moeten sterven”. 

De schutter is geïdentificeerd als Robert Bowers. Hij werd naar het ziekenhuis gebracht met meerdere schotwonden, maar verkeert niet in levensgevaar.

Speurders vonden intussen een bericht op het sociale netwerk Gab van Bowers waarin hij schreef dat The Hebrew Immigrant Aid Society, een organisatie die joodse vluchtelingen helpt, “indringers toelaat die mensen vermoorden”. “Ik kan niet laten gebeuren hoe zij onze mensen afslachten”, schreef Bowers.

Gab heeft ondertussen aangekondigd dat het zich verplicht ziet zijn activiteiten te onderbreken. Dat gebeurt onder meer omdat zijn internetprovider het contract per direct verbreekt en omdat Paypal het sociale netwerk uitsluit van zijn diensten vanwege de haat die er openlijk op gepredikt wordt.

Gab werd in 2016 gelanceerd en noemt zichzelf “een sociaal netwerk dat gelooft in vrijheid van meningsuiting, individuele vrijheid en de vrije stroom van informatie online”. Intussen is Gab vooral een netwerk geworden dat een onderkomen biedt aan personen en organisaties die bij Twitter of Facebook persona non grata geworden zijn vanwege een haatdiscours. “Gab zal waarschijnlijk weken plat liggen”, luidt het in een mededeling op Twitter. “We zullen blijven vechten voor de vrijheid van meningsuiting. De grote bedrijven kunnen ons niet tegenhouden. De traditionele media kunnen ons niet tegenhouden.”

De FBI onderzoekt de zaak verder. Voor FBI-agent Bob Jones was de plaats delict de ergste die hij in zijn 22 jaar bij het agentschap gezien heeft. Volgens Jones was Bowers gewapend met een aanvalsgeweer en drie handgeweren. 

Tegen Bowser zijn 29 aanklachten geformuleerd, zo maakte de openbare aanklager zaterdag bekend. Het gaat onder meer om het gebruik van een vuurwapen om te doden en de obstructie om geloof te belijden. Vier aanklachten houden verband met het verwonden van politie-agenten.

De synagoge, waar voornamelijk conservatieve joden komen, was naar goede gewoonte behoorlijk gevuld voor de wekelijkse ochtenddienst. Er zouden zestig à honderd gelovigen in het gebouw geweest zijn. Volgens de procureur-generaal van Pennsylvania “heeft de schutter onschuldige levens geëist” tijdens een ceremonie waar ook baby’s aanwezig waren. 

De gouverneur van Pennsylvania, Tom Wolf, noemde het incident een absolute tragedie. “Dit zinloos geweld staat niet voor wie we zijn als Amerikanen”, klonk het nog. “Mijn gedachten zijn nu bij de slachtoffers en hun familie. We zorgen ervoor dat de ordediensten en wetshandhaving over alle middelen beschikken die ze nodig hebben om dit verder af te handelen.”

President Trump sprak op Twitter zijn medeleven uit en riep de omwonenden op om binnen te blijven. Volgens Trump zal de dodenbalans in Pittsburgh ook “veel erger” zijn dan initieel gedacht. Wat hij daarmee bedoelde is niet duidelijk. Trump liet ook uitschijnen dat de moordpartij niet had kunnen plaatsvinden mocht er gewapend beveiligingspersoneel aanwezig geweest zijn. “Gewapende bewakers hadden de dader kunnen tegenhouden”, klonk het. 

Trump kreeg na de dodelijke schietpartij van journalisten de vraag of hij wapenwetgeving tegen het licht wil houden. Hij liet doorschemeren daar weinig voor te voelen. “Dit heeft er weinig mee te maken”, stelde de president, die meer voelt voor het aanscherpen van wetgeving rond de doodstraf. “Als mensen dit doen, moeten ze de doodstraf krijgen. En ze zouden daar geen jaren op hoeven te wachten”, zei de president. “Nu gaan de advocaten en andere lui zich ermee bemoeien en duurt het weer tien jaar.” Volgens Trump is de schietpartij een “antisemitische daad”. De Amerikaanse president gaf aan dat hij naar Pittsburgh zal afreizen naar aanleiding van de schietpartij, maar zei nog niet wanneer.

Trump heeft intussen bevolen om de Amerikaanse vlaggen halfstok te hangen. Het gaat onder meer om de vlaggen aan het Witte Huis, maar ook aan andere overheidsgebouwen, militaire basissen, enz... De maatregel geldt tot 31 oktober, als teken van respect voor de slachtoffers, klinkt het.

Trumps dochter Ivanka, die tot het jodendom bekeerd is, sprak van een “Amerika dat sterker is dan de daden van een perverse en sektarische antisemiet”.

De Amerikaanse vicepresident Mike Pence heeft de “aanslag op de godsdienstvrijheid” gehekeld na de schietpartij. “Wat vandaag in Pittsburgh gebeurd is, is niet alleen misdadig, het is des duivels”, zo zei Pence in een toespraak die op de televisie te zien was. “Het was een aanval op onschuldige Amerikanen en op onze godsdienstvrijheid”, zo klonk het nog.

De Amerikaanse minister van Justitie bevestigde vandaag dat schutter Robert Bowers de doodstraf riskeert. “In onze samenleving kan geen plaats zijn voor haat en geweld op basis van religie”, zei Sessions. “Dergelijke misdrijven zijn verwerpelijk, compleet weerzinwekkend en tegen de waarden van onze natie in.”

De Franse minister van Binnenlandse Zaken, Christophe Castaner, heeft zaterdag de opdracht gegeven op de waakzaamheid aan synagoges te verhogen. De verscherpte veiligheidsmaatregelen zouden vanaf zondag ingaan.

In België worden voorlopig geen extra maatregelen genomen om synagoges of andere Joodse belangen te beschermen. Dat zegt Peter Mertens van het crisiscentrum van de FOD Binnenlandse Zaken zondagochtend. “Het dreigingsniveau in ons land staat op 2, voor de Joodse belangen is dat sowieso al 3. Dat betekent dat er al specifieke maatregelen van kracht zijn”, zo luidt het. “Voorlopig worden noch het dreigingsniveau noch de maatregelen aangepast, maar uiteraard wordt dit verder opgevolgd en kan er altijd een aanpassing gebeuren.”

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu liet weten dat hij aan de families van de slachtoffers en de joodse gemeenschap in Pittsburgh denkt. “Dit is een verschrikkelijke antisemitische daad”, aldus Netanyahu. 

Paus Franciscus noemt de moordpartij “een onmenselijke daad van geweld”. Dat heeft hij zondag gezegd na het Angelus op het Sint-Pietersplein. “Ik voel mee met de stad Pittsburgh, en in het bijzonder met de joodse gemeenschap daar, die gisteren getroffen is door een verschrikkelijke aanslag in een synagoge”, zo klonk het. “Wij zijn allemaal gekwetst door deze onmenselijke daad van geweld. Dat de Heer ons mag helpen de brandhaarden van haat te doven in onze maatschappij door de menselijkheid, respect voor het leven en morele waarden te versterken.”