Waarom had Robert Bowers het gemunt op een synagoge in Pittsburgh?
De schietpartij in de Tree of Life-synagoge in Pittsburgh was de ergste aanslag op joden in de Amerikaanse geschiedenis. Er vielen 11 doden en zes gewonden. Dader Robert Bowers is neergeschoten door de politie en raakte gewond. Hij is opgepakt en wordt ondervraagd over zijn motieven. Het gerecht beschouwt de zaak als een haatmisdrijf. Wat bezielde hem en wat betekent deze aanslag voor het maatschappelijke klimaat in de VS?
Net als bij de dader van de bommencampagne in de VS, Cesar Sayoc, doken er in de pers al meteen na de schietpartij in Pittsburgh haatboodschappen op van Robert Bowers. De schutter had via sociale media zijn afkeer voor joden en in het algemeen alle vreemdelingen in de Verenigde Staten luid laten horen. Joden noemde hij de kinderen van Satan en hij liet zich ook laatdunkend uit over moslims.
Lees verder onder de afbeelding.
Een uur voor hij met een automatisch geweer en drie andere wapens de synagoge binnenstapte, postte Bowers een bericht (zie hierboven) op GAB. Dat is een sociale mediaplatform dat druk wordt bezocht door neonazi's en aanhangers van de Alt Right Movement. Bowers bekritiseert daar HIAS (Hebrew Immigrant Aid Society), een joodse organisatie die sinds 1881 hulp biedt aan honderdduizenden joden op de vlucht voor vervolging.
In België werkte HIAS in Brussel tijdens de Tweede Wereldoorlog om bedreigde joden te helpen het land te ontvluchten. De laatste tientallen jaren helpt de organisatie nog steeds bij de hervestiging van vluchtelingen van welke religie of etnische gemeenschap ook.
We respecteren de ervaring, de identiteit en het geloof van alle volkeren. We verwelkomen hen aan onze drempel en waar ook ter wereld. (...) Elke mens is uniek.
Dader Robert Bowles schreef dat de Amerikaanse joden via HIAS "indringers" naar binnen smokkelt. Hij verwees naar de karavaan van gezinnen uit Centraal-Amerika die naar de Verenigde Staten onderweg zijn.
Lees verder onder de afbeelding.
Klimaat van haat
De gruwelijke moordpartij van Bowers komt dus voort uit jodenhaat of antisemitisme. Volgens Amerika-correspondent Björn Soenens, die is afgereisd naar Pittsburgh, is dit niet één geïsoleerd geval, maar heeft Amerika te kampen met een "haatklimaat": "Na de bombrievencampagne van de voorbije dagen en deze schietpartij heerst er een klimaat waarin haat van blanke nationalisten en andere haatgroepen niet langer in het struikgewas zit", zegt Soenens.
(zie video hieronder)
Die haat richt zich ook meer tegen joden dan vroeger, bevestigen officiële cijfers. "Volgens de Anti-Defamation League, een Amerikaanse anti-discriminatie organisatie, is het aantal haatmisdrijven tegen de joodse bevolking tussen 2016 en 2017 met 57 procent toegenomen", zegt Soenens. "Er is dus weldegelijk een probleem met haatgroepen tegen de joodse gemeenschap."
Volgens de correspondent werkt de retoriek van Amerikaans president Trump die haat mogelijk in de hand. "Daar zit mogelijk een verantwoordelijkheid van de president, die in zijn campagne vaak haattaal spreekt tegenover migranten. Door hen criminelen te noemen, kun je extremisten aanzetten tot actie." Bowers stemde nochtans niet voor Trump omdat hij diens standpunten "te gematigd" vond.
"De president is soms ook verwarrend in zijn boodschap", zegt Björn Soenens nog. "Na de aanslag in Charlottesville van vorig jaar heeft hij de nationalisten verdedigd, die toch ook riepen "Jews must die". Anderzijds is hij ook zeer pro-Israël en heeft hij een dochter die zich via schoonzoon Jared Kushner tot het jodendom heeft bekeerd."
De gebeurtenissen hebben de tegenstellingen in de aanloop naar de komende verkiezingen nog aangescherpt. Binnen een dikke week stemmen de Amerikanen in de "midterm elections" voor een nieuw Congres. De gebeurtenissen van de afgelopen dagen kunnen een serieuze impact hebben op de uitslagen van die verkiezingen.
Het lijkt op een burgeroorlog. De twee zijden van het politieke spectrum verstaan elkaar niet meer.
Door de schietpartij komt ook het hele debat over het wapenbezit opnieuw op tafel. De president pleit voor nog meer wapens en nog meer gewapende bewaking aan synagoges en scholen." Ik kan alleen maar vaststellen: dit was de 294e schietpartij in Amerika dit jaar, eentje per dag dus", besluit Björn Soenens.
Beluister het interview met Björn Soenens in "De ochtend"
VIDEO: Pittsburgh: een stad in rouw
