Mens is verantwoordelijk voor 60 procent minder wilde dieren in 40 jaar

Stroperij en illegale handel leidden ertoe dat de populatie Afrikaanse olifanten in Tanzania met 66 procent is afgenomen tussen 2009 en 2014. Diezelfde illegale praktijken leiden tot de dood van drie neushoorns per dag en twee tijgers per week.

In West-Antarctica tastte de snelle temperatuurstijging (tot +2,8°C) in de tweede helft van de twintigste eeuw de habitat van en de beschikbaarheid van voedsel voor pinguïns aan. De vermindering van antarctisch kril, de favoriete prooi van pinguïns, zorgde voor wedijver tussen verschillende populaties. Gevolg? 42 procent minder adeliepinguïns en 68 procent minder stormbandpinguïns.

Het zijn twee voorbeelden uit de Living Planet Index, die deel uitmaakt van het tweejaarlijks onderzoek van het Wereldnatuurfonds. Daaruit blijkt dat tussen 1970 en 2014 de aantallen gewervelde populaties, denk aan vissen, zoogdieren, amfibieën en reptielen, wereldwijd met 60 procent geslonken zijn. In de tropen, Zuid-Amerika en Centraal-Amerika gaat het zelfs om 89 procent.

Menselijke activiteit

Die index is een ecologische graadmeter die we kunnen vergelijken met het bruto binnenlands product (bbp), waaruit we afleiden hoe het met de economie gaat. De Living PLanet Index geeft een inschatting hoe het met de natuur gaat.

Nu kan het gerust zijn dat u niet bepaald wakker ligt van het lot van olifanten of pinguïns, maar dit rapport wil de internationale gemeenschap wakker maken dat we de diersoorten niet moeten redden uit dierenliefde. Wel uit eigenbelang. “Door het natuurlijk kapitaal van de planeet aan te vallen, brengt de mensheid zichzelf in gevaar”, leest het persbericht.

“De verbazingwekkende achteruitgang van wilde dieren is een grimmige herinnering en misschien wel de ultieme indicator van de druk die we op de planeet zetten”, voegt Marco Lambertini, directeur van WWF International, daar aan toe. Intensieve landbouw, bodemaantasting, overbevissing en klimaatontregeling zijn de grootste bedreigingen die op de biodiversiteit wegen en ze zijn allemaal het gevolg van menselijke activiteiten.

Antropoceen

Volgens het rapport leven we in de zogenoemde Great Acceleration. Dat is een unieke periode in de 4,5 miljard oude geschiedenis van onze aarde. De mensenpopulatie explodeert, economische groei veroorzaakt een ongeziene vraag naar energie, land en water. Die vraag is zo groot dat sommige wetenschappers geloven dat er een nieuw tijdperk is aangebroken: het antropoceen, naar het Grieks van ‘antropos’ of mens.

In plaats van dit tijdperk te definiëren aan de hand van gesteenten die duizenden jaren overblijven, zullen wetenschappers in de toekomst waarschijnlijk plastic, pesticiden en ander afval in de grondlagen vinden. Het bewijs dat de volgende massa-extinctie op aarde op het conto van de homo sapiens zal worden geschreven.

Het WWF gelooft dat het nog niet te laat is om het verlies aan biodiversiteit en het uitsterven van diersoorten te keren. Maar als we daarin willen slagen, is er een nieuwe globale deal nodig voor mens en natuur waarin we antwoorden zoeken op moeilijke vragen. Hoe gaan we een groeiende populatie blijven voeden? Hoe gaan we de opwarming van de aarde beperken tot 1,5 graden Celsius? En hoe gaan we de natuur herstellen?

Die antwoorden liggen zowel op nationaal als internationaal niveau. Zo roept het WWF onze regering onder andere op om een klimaatwet te stemmen die het mogelijk maakt om de verplichtingen van het Akkoord van Parijs te realiseren en de achteruitgang van de biodiversiteit te keren. Op internationaal niveau rekent de organisatie op een ambitieus akkoord over de bescherming van de natuur. Dat zou in 2020 ondertekend moeten worden tijdens de wereldtop over de biodiversiteit in Peking.