Pittsburgh-schutter en andere extremisten vinden elkaar online: “Het probleem met sociale media wordt alsmaar groter”

Sociale media zijn de laatste tien jaar enorm gegroeid. Facebook, Twitter en Instagram zijn ‘booming business’ maar de bedrijven in Silicon Valley slagen er maar niet in om de negatieve gevolgen van hun product correct in te schatten. “Sociale media nemen het schaamtegevoel van mensen weg”, aldus Jonathan Albright, onderzoeker aan de vakgroep Digitale Journalistiek aan de universiteit van Colombia. “Ze zetten mensen aan tot provoceren. Het probleem wordt duidelijk groter.”

Het onvermogen van de sociale mediabedrijven om haatzaaiende berichten aan te pakken, heeft ernstige gevolgen. Zo werd Cesar Sayoc Junior vorige week aangeklaagd voor het droppen van bommen bij Democraten en andere prominente figuren. Uit onderzoek blijkt dat de man online, via Twitter en Facebook, geradicaliseerd is. Robert Bowers, de man die verantwoordelijk is voor de schietpartij in de Amerikaanse synagoge, uitte zijn haat voor Joden dan weer op Gab, een nieuw sociaal netwerk.

En de invloed van sociale media beperken zich niet tot Amerika. Extreemrechtse populist en winnaar van de presidentsverkiezingen in Brazilië, Jair Bolsonaro, maakte handig gebruik van Whatsapp en andere sociale media om campagne te voeren. Hij gaf kiezers duidelijke instructies waarom ze op hem moesten stemmen en verspreidde kleinerende berichten over zijn tegenstanders.

De militaire top in Myanmar benutte Facebook en WhatsApp om de Rohingya, de moslimminderheid in Myanmar, zwart te maken en zo hun wandaden goed te praten. In India zorgden nepverhalen over zogenaamde pedofielen en kinderontvoerders voor de meest gruwelijke moorden.

“Sociale mediabedrijven hebben een platform gecreëerd dat extremisten toelaat hun boodschappen te verspreiden”, zegt Jonathan Greenblatt, CEO van de Anti-Defamation League (ADL), een niet-gouvernementele organisatie die haatboodschappen bestrijdt. “In het verleden vonden zulke extremisten minder makkelijk een publiek. Nu kunnen ze, met behulp van slechts één klik, hun berichten de wereld insturen, met een snelheid die we nooit eerder zagen.”

En wat met die vreselijke berichten die werden verspreid nadat elf mensen het leven lieten in het joodse gebedshuis? Facebook beweert dat het de antisemitische hashtags op zowel Facebook als Instagram aan het onderzoeken was. “We evalueerden de inhoud en verwijderden die berichten die in strijd zijn met ons beleid”, aldus Sarah Pollack, woordvoerster van Facebook. “Maar”, voegt Facebook eraan toe, “Slechts 38 procent van de haatdragende boodschappen worden door het interne systeem effectief gemarkeerd als haatdragend.” In werkelijkheid circuleren er veel meer dergelijke berichten, afkomstig van extremisten, die aan controles ontsnappen. Hetzelfde geldt voor Instagram, Twitter, Youtube, WhatsApp en andere platformen.

Allemaal kondigden ze toekomstige plannen aan om te investeren in kunstmatige intelligentie die boodschappen makkelijker kan screenen en indien nodig verwijderen. Verder zal Facebook 10.000 extra mankrachten tewerkstellen die zich bezighouden met de veiligheid van de media. Youtube zal hetzelfde doen. De CEO van Twitter benadrukte dan weer dat “veiligheid voor het principe van vrije meningsuiting komt”.

Maar vooruitgang maken is erg moeilijk. Laat de immorele video’s en foto’s op Instagram, gepost na de schietpartij in Pittsburgh, daar het levende bewijs van zijn. Zo deelde iemand een video die uiteenzette dat Israël werd gecreëerd door de Rothschilds, een rijke joodse familie. Onder de video schreef hij #conspiracy en #jewworldorder. Maandag werd het filmpje al meer dan 1.500 keer bekeken en gedeeld. Andere populaire hashtags zijn #jewsdid911 waarbij beweerd wordt dat Joden verantwoordelijk zijn voor de aanslag op de Twin Towers van het World Trade Center op 11 september 2001.