Helena werd vrijwilliger: "De zin van het leven ligt echt in de kleine dingen"
"Ik wou iets met mijn hart doen, niet met mijn hoofd." Helena schreeuwt het bijna uit, al lachend gelukkig. Het gaat over haar gevoel dat ze had na haar middelbare school. Ze besloot dan een jaar naar het buitenland te gaan om vrijwilligerswerk te doen. Om zich in te zetten voor een ander. En dat blijft ze doen, één maand per jaar, in een huis waar ze samen woont en werkt met verstandelijk gehandicapte mensen. "De zin van het leven," bedacht ze zich op het einde van ons gesprek, "die zin ligt echt in de kleine dingen."
Deze week vertelt VRT NWS de verhalen van jonge mensen die op zoek zijn naar de zin van het leven. Waar vinden ze die houvast?
Na een schooltijd met mijn hoofd, iets met mijn hart.
Midden in de dorpskern van Drongen ligt de Oude Abdij. Een prachtige plek die Jezuiëten herbergde, en nu - onder andere- De Ark, een leefgemeenschap voor mensen met een verstandelijke beperking. De werking draait voor een deel op vrijwilligers. Helena, een jonge vrouw uit Duitsland, is er één van. Ze verwelkomt mij in het gezellige huis in een nagenoeg perfect Nederlands. Haar maand hier zit er bijna op, dan moet ze weer naar Duitsland om verder te studeren. "Maar het is hier super, " zegt ze. "Elke keer als ik hier aankom voel ik dat."
Ze kwam hier terecht via een Europese vrijwilligersorganisatie in Duitsland, die ook met de Ark in ons land samen werkt. Na haar Abitur - het grote afstudeerexamen van de middelbare school in Duitsland - wilde ze wel eens iets anders dan studeren en met je verstand bezig zijn.
Waarom zoveel tijd van je jonge leven geven
Mensen helpen, solidair zijn, het zit haar in het bloed: haar hele familie doet het. Vrijwilligerswerk is haar met de paplepel ingegeven. Samen dingen doen, dat is wat haar triggert. Helena denkt van nature inclusief, zou je zeggen. Je moet samen leven en werken mèt mensen die anders zijn, op basis van gelijkheid. "In andere voorzieningen ga je mensen wassen," zegt ze, " je doet huishoudelijke taken voor hen. Hier snijden we samen de groenten, iedereen heeft zijn kookdag...." Niet werken voor, maar werken mèt.
Tijdens zo'n jaar weg van huis , weg uit je comfortzone, kom je jezelf wel tegen. Als je slim bent doe je daar wat mee. Door stomme kleine dingen te doen waar je je te goed voor voelde vroeger, leer je weer hele andere dingen. Zoals naar mensen toegaan en hen overtuigen.
Groeien in menselijkheid
Vrijwilligers werk is een goede zingever, dat onderschrijft ook psychiater Dirk De Wachter. Het heeft te maken met engagement dat altijd met anderen te maken heeft. Want dan komt er een verbinding, en dat geeft zin aan ons leven.
Bijzonder Hoogleraar Lucas Meijs aan het Erasmus Centre for Strategic Philantropy voegt er aan toe dat het ook expressie kan geven aan wie je bent, en aan je innerlijke drijfveer om goed te doen. De Gutmensch, jawel.
Helena heeft het zelf gezien: hoe vrienden van haar veranderden door vrijwilliger te zijn. Menselijker werden, milder. Ook zijzelf.
Dat groeien, die ontwikkeling van jezelf en anderen op weg naar een beter mens is iets wat vaak terug komt in het gesprek. "Tijdens mijn tijd hier heb ik die mensen echt zien groeien, beter worden, zelfstandiger, ik heb hen een groep zien worden. Dat is super, en dat heb je niet op een kantoorbaantje." Ze vertelt over Frankfurt. Over de grote drukke stad, waar ze toch een studentenkamer heeft gevonden die op een klein stukje groen uitkijkt. En dan denkt ze aan Drongen, aan de rust en de peis en de vree die hier heerst. "En ik weet dat ik altijd kan komen", glimlacht ze. "Dat geeft me rust."
Altijd op zoek
Helena studeert farmacie in Frankfurt. Daar woont ze de andere 11 maanden van het jaar - het verschil met het landelijke Drongen kan niet groter zijn. Farmacie lijkt op het eerste gezicht niet in de sociale sector te liggen.
Of ze dat dan gaat volhouden, vraag ik, een maand per jaar vrijwilligerswerk, als ze éénmaal in die sector aan het werk zal zijn. Ze kijkt met een blik van iemand die weet dat alles komt en gaat. "Die farmacie is ook een manier om mensen te helpen. Als je de juiste medicatie vindt voor iemand krijgt die misschien ineens zomaar een leven terug", zegt ze.
Helena behoort tot de gilde van het halfvolle glas, en niet het halflege. Zoveel is duidelijk. En ze kijkt niet tè ver vooruit. Kleine stapjes.
Rust in het leven van alledag
Ik blijf nog even na ons gesprek. Ze maakt een taart met de hulp van een bewoner. Ze praten en dekken de tafel. En dan moet ze zich haasten, want ze moet met een andere bewoner naar de tandarts. Ik kijk naar de rolstoelen en de spullen in de lange abdijgang.
Het leven beweegt hier langzaam, maar blij. Ik voel rust op deze plek. Helena knikt, en glimlacht. Het is een soort tegengif voor de ratrace.
"Daar alleen is 't leven goed, waar men stil en ongedwongen alles voor een ander doet." Was dat niet een oud Vlaams spreekwoord?
