Dwarsliggers gelanceerd in de VS: ontketent het kleine boekje een lezersrevolutie?

U kent ze vooral van aan de kassa van de boekhandel: de kleine, compacte romans op dun papier die je horizontaal leest. Zo ook de Amerikaanse Julie Strauss-Gabel: “Ik zag ze liggen in de winkel en ik dacht ‘boom’. Hoe krijgen we die boekjes hier?” 

Strauss-Gabel is de topvrouw van uitgeverij Dutton. Ze was in Nederland, zag de kleine Dwarsliggers en was meteen verkocht. “Een revelatie”, noemt ze het concept in The New York Times. Vier Dwarsliggers – Flipbackbooks heten ze daar – zijn nu gelanceerd in de Verenigde Staten.

Dwarsliggers is een Nederlands product, een nevenactiviteit van een bijbeluitgeverij die al sinds 1862 bestaat. “We zijn gespecialiseerd in dundruk”, zegt Jacco Klok van Jongbloed. Drukken op flinterdun papier dus, zoals dat typisch is voor bijbels. “We zochten een product dat past bij onze machines, maar ook in de lezersmarkt.” 

Ook Dutton laat de Flipbackbooks in Nederland drukken: Jongbloed heeft als de enige drukkerij de geschikte printer en gebruikt speciaal papier uit Finland: heel dun maar sterk. Het was even zoeken naar de beste opmaak, zegt Strauss-Gabel. “Het is een situatie waarin elke millimeter telt.” 

Gritsen

Sinds de lancering van Dwarsliggers in 2009 heeft Jongbloed alleen al in Nederland 570 titels uitgebracht: van Herman Koch over Lev Tolstoj tot de biografie van Steve Jobs. In België en Nederland zijn zo al 2 miljoen exemplaren verkocht, zegt Kok. Ook in landen als Italië, Turkije en Rusland zijn Dwarsliggers te vinden, wat het totale verkoopaantal op 10 miljoen brengt.

 In tweedehandsboekhandel De Slegte liggen ze vaak aan de kassa. “Mensen gritsen ze toch vaak mee”, merkt medewerker Kris Landuyt. Het is als snoepgoed aan de kassa van de supermarkt, zegt hij. “Ze zijn goedkoper dan paperbacks. Zeker tweedehands kosten ze niet veel.” 

In de Verenigde Staten beginnen ze met vier titels van John Green, een bestsellerauteur in het youngadultgenre. Geen toeval: Dutton gelooft dat Flipbackbooks een volstrekt nieuwe manier van lezen kan inluiden en mikt meteen op het jonge publiek: de boekjes passen in een achterzak, liggen makkelijk in de hand en een duim volstaat om een bladzijde om te slaan, alsof je over een scherm scrolt. Gesneden koek voor de aan hun smartphone vergroeide generatie, hopen ze.

“Jonge mensen ontdekken nog hoe ze het liefst lezen”, zegt Green in The New York Times. “Het lezen van Flipbackbook ligt qua ervaring veel dichter bij een smartphone dan een doorsneeboek, maar uiteindelijk is het natuurlijk meer een boek dan een telefoon. Want het probleem met lezen op je gsm is dat je zo makkelijk bent afgeleid.”

Ware leesrevolutie

Ook The New York Times vermoedt dat Dwarsliggers potentiële een ware leesrevolutie teweeg kunnen brengen. “Als dit succesvol blijkt, dan kan de Flipbackbook de uitgeverswereld veranderen, en misschien zelfs de manier waarop mensen lezen.” Volgend jaar komen er alvast een paar nieuwe titels uit, en bij mooie verkoopcijfers hangen misschien ook andere uitgevers hun karretje aan het concept.

Of het effectief zo’n vaart loopt, dat valt af te wachten. “We weten dat vooral oudere vrouwen boeken kopen. Niet meteen de doelgroep die je nodig hebt als je echt iets wil bereiken of veranderen”, vertelt Jacco Klok. “Maar met een schrijver als John Green maken we een mooie kans bij jongeren.”

Uit onderzoek weet Klok ook dat Dwarliggers vooral gekocht worden door mensen die “een ruimteprobleem” hebben. “Ze gaan op vakantie of reizen veel voor hun werk. Ze willen geen groot of zwaar boek maar iets dat makkelijk leest in de metro.”  Dat ziet Kris Landuyt van De Slegte ook: “Het is toch vooral iets voor veellezers die graag altijd een boek bij zich hebben.”