Deze Franse ‘kolonie’ houdt na 165 jaar referendum over onafhankelijkheid

De archipel Nieuw-Caledonië, ten oosten van Australië, werd in 1853 door Frankrijk gekoloniseerd. Na de Tweede Wereldoorlog werd het een Frans overzees gebied en kregen de oorspronkelijke bewoners, de ‘Kanaken’, meer rechten. Toch is de eilandengroep volgens de Verenigde Naties tot op vandaag een ‘niet-zelfbesturend gebied’.

De archipel kent voortdurend nationalistische spanningen. Die leidden in 1988 tot een gijzeling van politieagenten waarbij 21 doden vielen. Om dergelijke slachtingen te vermijden, sloot de Franse regering datzelfde jaar het akkoord van Nouméa met lokale leiders. Daarin stond dat een referendum in november 2018, twintig jaar later, moest beslissen over onafhankelijkheid. In het referendum van komende zondag brengen de 174.000 stemgerechtigden hun stem uit over de kwestie.

Franse subsidies

Wegens grote nikkelvoorraden zijn de inwoners van Nieuw-Caledonië overwegend gegoede burgers. Toch klagen vele Kanaken dat rijkdom te vaak naar de blanke bevolking vloeit. Het is vooral die bevolkingsgroep, die 40 procent van de totale bevolking uitmaakt, die voor onafhankelijkheid is. De rest van de bevolking bestaat uit Europeanen en migranten uit Azië.

Anderen vrezen dat de levensstandaard zou dalen bij onafhankelijkheid. Nu krijgt de archipel jaarlijks meer dan een miljard euro Franse subsidies. Die zouden wellicht ingetrokken worden.

Volgens peilingen is 60 procent van de inwoners vandaag voor onafhankelijkheid. Bij een keuze om bij Frankrijk te blijven kunnen in 2020 en 2022 nog referenda volgen. Frankrijk zelf neemt een neutrale houding aan tegenover het referendum. Bij zijn bezoek aan Nieuw-Caledonië in mei zei president Emmanuel Macron dat de keuze bij de bevolking ligt, en dat Frankrijk, ongeacht de uitkomst, met het land wil blijven samenwerken.