Markante plekken: een blik achter de schermen van de Bourlaschouwburg in Antwerpen
In de reeks "Markante plekken" gaat onze fotograaf Alexander Dumarey elke week op zoek naar een opvallende plaats met een verhaal. Soms bekend, soms vergeten. Soms druk, soms verlaten. Soms nieuw, soms eeuwen oud. Maar allemaal hebben ze een boeiende geschiedenis. Vandaag: de Bourlaschouwburg in Antwerpen.
De Bourlaschouwburg in Antwerpen is een uniek gebouw. Het is één van de laatste theaters in Europa waar de oorspronkelijke 19e eeuwse houten theatermachinerie nog in zo'n volledige staat bewaard is gebleven. Het is een plek waar heden en verleden elkaar ontmoeten.
Hoewel op de plaats waar de Bourlaschouwburg staat, al theater wordt opgevoerd sinds 1709, gaat de geschiedenis van het huidige gebouw maar terug tot in 1827. In dat jaar ontwerpt stadsarchitect Pierre Bruno Bourla een nieuw theater dat het vorige pand moet vervangen. De bouw vangt enkele jaren later aan, en in 1834 wordt de schouwburg ingehuldigd. Het krijgt de naam "Théâtre Royal d’Anvers" mee, en het staat direct bekend als één van de beste theaters van Europa.
De schouwburg wordt al snel te klein en in 1865 wordt het pand fiks verbouwd. De opvolger van Bourla, Pieter Dens, vergroot de zaal en voegt een balkon toe. Er komen gescheiden trappen zodat het volk nu ook naar de voorstellingen kan komen, zonder in contact te komen met de burgerij.
Door de verbouwingen van Dens zijn de gangen en trappen rond de zaal te smal geworden. Begin 20e eeuw worden de zijmuren met zo'n 3 meter verplaatst om binnen meer ruimte maken.
In 1933 komt na 100 jaar een eind aan het Franstalige bewind in de Bourlaschouwburg. Het gebouw staat vanaf dan ter beschikking van de Koninklijke Nederlandse Schouwburg.
In 1980 wordt de Bourla gesloten. Het gebouw is vervallen. Het theater blijft jaren leegstaan en er gaan stemmen op om het af te breken. In 1991 gaat dan toch een grondige renovatie van start. Drie jaar later opent de schouwburg opnieuw de deuren en is de Bourla opnieuw de thuishaven voor de Koninklijke Nederlandse Schouwburg. Zij fusioneren in 1998 met de Blauwe Maandag Compagnie tot Het Toneelhuis.
Vandaag is de historische schouwburg verouderd. Ze voldoet niet aan de huidige eisen van een theatergebouw. Er is een masterplan uitgewerkt om het theater aan de passen aan de moderne noden, met respect voor de erfgoedwaarde van het gebouw en de machinerie. Het is nu wachten op de uitvoering van het plan.
