EU dreigt met intrekken handelsvoordelen als Sri Lanka de mensenrechten ondermijnt
De Europese Unie is bezorgd over de politieke crisis in het Aziatische land en vreest voor een opflakkeren van de etnische en religieuze spanningen. De crisis in Sri Lanka trekt meteen ook aartsrivalen India en China mee.
"Sri Lanka heeft markttoegang gekregen tot de EU op basis van beloften inzake mensenrechten. Als die niet vervuld worden, dreigt het land die voordelen te verliezen", zo zei de vertegenwoordiger van de EU in het Zuid-Aziatische land.
Het gaat om de vrijstelling van tarieven, waardoor Sri Lanka vooral textiel en vis kan uitvoeren naar de Europese markt. Sri Lanka heeft die vrijstellingen vorig jaar verkregen en sindsdien is de uitvoer met 18% gestegen en de export van vis naar de EU is zelfs verdubbeld. Een derde van de uitvoer van het land gaat overigens naar Europa.
Via dat systeem -waarvan ook andere landen profiteren- wil Europa landen in de derde wereld economisch belonen voor het vrijwaren van de mensenrechten, de democratie en de rechtsstaat. Concreet had Sri Lanka beloofd om werk te maken van de verzoening tussen de boeddhistische Singhalese meerderheid en de hindoe-minderheid van Tamils na de bloedige burgeroorlog.
"Trouble in paradise?"
Aanleiding voor de huidige crisis is de beslissing van president Maithripala Sirisena op zijn premier Ranil Wickremesinghe te ontslaan. Die weigert echter op te stappen omdat zijn ontslag ongrondwettelijk is en hij enkel weggestemd kan worden door het parlement. De president weigerde om het parlement samen te roepen, maar dat zou nu toch volgende woensdag gebeuren.
De president heeft intussen zijn voorganger en voormalige rivaal Rajapaksa benoemd tot premier en er zijn dus twee regeringen op dit ogenblik, elk met eigen aanhangers op straat. De kans op geweld is dan ook niet te onderschatten.
Rajapaksa die enkele jaren geleden van de macht is verdreven door verkiezingen, is ook de man die de opstand van de Tamil Tijgers-rebellen heeft neergeslagen. Bij die eindstrijd zijn in 2009 echter duizenden Tamil-burgers gedood, wat internationaal op veel kritiek is gestuit. Als hij terug aan de macht komt, zou dat de verzoening tussen Singhalezen en Tamils ernstig kunnen ondermijnen.
Er is ook een belangrijk regionaal aspect. China steunt Rajapaksa, maar India heeft zich achter de huidige premier geschaard. Beide landen vechten om invloed in Azië en de huidige crisis in Sri Lanka past in dat touwtrekken. Eerder had China ook al de Malediven verloren als bondgenoot nadat de oppositie daar verrassend de verkiezingen had gewonnen. Zowel Sri Lanka als de Malediven hebben echter grote schulden in China opgebouwd.
