Congolese natuurpark Virunga begin 2019 opnieuw toegankelijk voor toeristen?

Het is een beetje de hemel op aarde in het Virunga-park in Oost-Congo. Uitgestrekt over 7.800 vierkante kilometer is het de habitat van berggorilla’s, nijlpaarden, olifanten en noem maar op.  Het park beschikt ook over een uniek ecosysteem.

Alleen: de ligging veroorzaakt problemen. Er zijn veel stropers actief in het gebied. Virunga grenst bovendien aan Rwanda en Oeganda, een zeer instabiele regio met veel gewapende milities. De rangers worden geregeld aangevallen door deze rebellengroepen. In april kwamen vijf opzichters en een chauffeur om het leven in een hinderlaag door rebellen. In mei werden twee Britse toeristen ontvoerd.

De Belgische prins Emmanuel de Merode, de directeur van het Virunga-park, besliste daarop om de toeristische activiteiten in het park stop te zetten. Hij wilde steviger maatregelen treffen om de veiligheid van bezoekers te garanderen en dat vroeg een grote investering. Bovendien zijn er eind dit jaar nog verkiezingen in Congo, waar moeilijkheden verwacht worden. En om de ellende compleet te maken, is er in het oosten van Congo een uitbraak van ebola.

De Belgische piloot Anthony Caere -bekend van het Eén-programma Flying Doctors- werkt al 4,5 jaar in het park en blikt terug op woelige maanden. “Dit is toch wel het zwaarste jaar sinds ik hier ben aangekomen. In 2017 hadden we eigenlijk een topjaar, maar vanaf april 2018 is alles bergafwaarts gegaan met de aanvallen op onze mensen -de eerste vrouwelijke ranger die is omgekomen- en er was ook de uitbraak van ebola. Het zorgt toch wel voor een heel aparte sfeer hier. Er is geen toerisme, en een natuurpark zonder toeristen, dat gaat gewoon niet.”

Opdat de rangers zich beter zouden kunnen behelpen bij een incident, trok Rescue the Rangers, een kleine Belgische vrijwilligersorganisatie, onlangs voor de derde keer naar het park. De vrijwilligers, medisch geschoolde (ex-)militairen hebben 400 van de 759 rangers militaire EHBO gegeven, beter bekend als Tactical Combat Casualty Care. Die werd ook tijdens de aanslagen van 22 maart in ons land toegepast.

An Van Rompay, medeoprichter van Rescue The Rangers:  “We leren de rangers hoe ze massieve bloedingen kunnen stoppen door het gebruik van een tourniquet. Daarnaast tonen we ook hoe ze letsels ter hoogte van de borstkas kunnen behandelen en verbanden kunnen aanbrengen.  Door hen die vaardigheden aan te leren en hen het juiste materiaal aan te reiken, hopen we dat ze na een incident levend het ziekenhuis kunnen bereiken waar ze dan verder verzorgd kunnen worden.”

Ondanks het moeilijke jaar heeft Virunga ook heugelijk nieuws te melden. De populatie van de bedreigde berggorilla’s is immers nog maar eens gegroeid. "In 1985 waren er nog maar 254 berggorilla’s in de hele wereld. Vandaag zijn er meer dan 1.000, dus bijna vier keer zoveel, zegt prins Emmanuel de Merode.

En er zijn nog grootse plannen. “Virunga heeft net de concessie gekregen om stroom te leveren in Goma. Het zou van Virunga de op één na grootste stroomleverancier van Congo maken en dat is heel belangrijk voor ons. Eén miljoen mensen zouden elektriciteit krijgen, er zal ook stroom zijn voor de waterzuiveringsstations", vertelt De Merode. "In Goma zijn er veel choleragevallen. Het zou dus ook een impact hebben op de gezondheid van de mensen.”  

Met zulke projecten hoopt prins De Merode dat meer en meer mensen uit de omgeving dankzij het park in hun levensonderhoud zullen kunnen voorzien. “De steun van de omwonenden is immers noodzakelijk voor het voortbestaan van Virunga”, beseft de Merode maar al te goed.

En ook voor de toeristen heeft de prins goed nieuws. “We hopen om het park opnieuw te kunnen openen in januari, al zal dat enkel kunnen als de ebola-uitbraak gestopt is en we in zekere mate de veiligheid kunnen garanderen van onze bezoekers.”

VIDEO: bekijk hieronder de reportage van Dominique de Graaf in "Het journaal"