Kursk-regisseur Thomas Vinterberg: “Matthias Schoenaerts heeft eigenlijk mij gecast”

“Veel van mijn films zijn erg donker, erg zwaar op de hand”, zegt Thomas Vinterberg wanneer we hem spreken tijdens Film Fest Gent, waar zijn nieuwe film Kursk zijn Belgische première kent. “Ik denk dat het iets typisch Scandinavisch is. We zitten de helft van het jaar in het donker. Kijk maar eens naar de films van Ingmar Bergman. Die zijn ook niet vrolijk.”

Net zoals Kursk dus. Vinterbergs nieuwe film vertelt het waargebeurde verhaal van de Kursk, een Russische nucleaire onderzeeër die in 2000 op de bodem van de Barentszzee belandde, met 23 nog levende bemanningsleden aan boord. Verouderde reddingsapparatuur en de onwil van het Kremlin – toen voor het eerst bewoond door Vladimir Poetin – om hulp van Groot-Brittannië en Noorwegen te aanvaarden, kostte de voltallige bemanning het leven. Matthias Schoenaerts speelt een van de bemanningsleden die in de grotendeels ondergelopen duikboot probeert te overleven, Léa Seydoux speelt zijn achtergebleven vrouw en Oscar-winnaar Colin Firth heeft de rol van Britse admiraal die aan de zijlijn machteloos toekijkt.

Een internationale coproductie, dus, gefinancierd door het productiehuis van The Fifth Element-regisseur Luc Besson, en dat is eraan te zien. Kursk is geen intiem, persoonlijk drama zoals Jagten dat was, geen eigenzinnige auteursfilm zoals Festen. Meer zelfs: Kursk is verre van een persoonlijk project. “Matthias (met wie Vinterberg eerder Far From the Madding Crowd maakte, EWC) stuurde me een berichtje. Met de vraag of ik eens script wilde bekijken over een onderzeeër. Hij heeft eigenlijk mij gecast.”

Lees ook het diepgaande interview met Matthias Schoenaerts uit onze weekendkrant: “Heel Hollywood wist van Weinstein. Zelfs ik.” (+)

Ontploffingen regisseren

“Natuurlijk mis ik soms wel het begin van mijn carrière, toen ik de films, bij wijze van spreken, nog uit de grond van mijn eigen tuin opgroef. Dat is een fijn gevoel. En in Denemarken hebben mijn films het meeste succes. Anderzijds vind ik het er vaak claustrofobisch, beklemmend. In het buitenland kan ik me ook op andere projecten storten.”

Zoals een historisch drama met een nucleaire onderzeeër en het nodige spektakel. “Af en toe moet je een paar ontploffingen regisseren”, zegt Vinterberg, “maar dat is eigenlijk maar saai regiewerk. In wezen gaan al mijn films over hetzelfde. Over leven en dood, over liefde en verlies, over familie. Dat is de ruggengraat van mijn hele carrière, en dat is in Kursk niet anders. Het is een film over geconfronteerd worden met de dood.”

Als Vinterberg niet als een heel redelijke, schappelijke en bijwijlen goedlachse man zou overkomen, zou je vermoeden dat hij geobsedeerd is door thema’s als dood en verlies. “Mijn vrouw is dominee, ze heeft sinds kort haar eigen kerk”, vertelt hij nog. “Elke keer opnieuw preekt ze over die thema’s, zeker over leven en dood. Zij en ik praten daar ook heel regelmatig over, vooral ’s avonds. Weinig mensen doen dat. We hebben de neiging om die zware onderwerpen in een hoekje te duwen, en er vooral niet te veel aan te denken, laat staan erover te praten. Terwijl het net heel belangrijke thema’s zijn in een mensenleven. Ik denk niet dat dat een goede zaak is. Daarom vind ik het belangrijk dat boeken en films die onderwerpen naar boven brengen.”

Niet dat Vinterberg van plan is om de rest van zijn carrière zwaarwichtige drama’s te maken. “Ik heb al overwogen om vanaf nu enkel nog maar komedies te maken.” Overwogen? Of beslist? “Euh, overwogen. (lacht) Maar mijn volgende film zal wel een stukje lichter zijn. Het wordt een film over de geneugten van alcohol. Hoeveel goede boeken werden niet geschreven door auteurs die aan de fles zaten? Alcohol brengt inspiratie, het maakt je creatiever. Alhoewel: ik zal die film toch niet straalbezopen regisseren. Daarvoor heb ik iets te veel werk en iets te veel verantwoordelijkheid.”

Kursk speelt vanaf woensdag in de bioscoop.