Direct naar artikelinhoud
Opinie

Moeilijk in te schatten hoeveel potentieel dit land zou hebben mocht er wat minder hypocrisie aan de dag gelegd worden

Ivan Van de Cloot.Beeld Franky Verdickt

Ivan Van de Cloot is hoofdeconoom van Itinera Institute.

Wat de Nationale Bank en de provincies gemeenschappelijk hebben? Ze komen tegenwoordig vooral in het nieuws wanneer een uitgerangeerde politicus er geplaatst dient te worden. Ze zijn ook zelf weerbarstig aan hervormingen (terwijl ze zelf wel anderen daarop aanspreken). Dat hebben ze ook te danken aan de gelegenheid die de topposities er bieden om enkele uitverkorenen in dit land te belonen. En dan wordt het erg cynisch gespeeld, met schijnargumenten die alle kanten uitgaan. 

Zo verklaarde MR-kopstuk Didier Reynders op Radio 1: “Geen vrouw in het directiecomité van de Nationale Bank, dat gaat niet.” Misschien dat er nog mensen zijn in dit land die naïef geloven dat Reynders effectief inzit met genderevenwichten, maar veel kunnen er dat niet zijn. Hij was overigens tot voor kort zelf nog in de running om benoemd te worden tot de Europese Investeringsbank. Bij de start van de regering-Michel stelde een Franstalige liberaal nog: “Reynders zal ooit de rekening presenteren aan Charles Michel, en die weet dat.” Iets om nog in de gaten te houden.

Velen hebben de mond vol over populisme, maar ze moeten misschien ook eens in de spiegel kijken

Filosofen spreken weleens over de deugd van de hypocrisie. Zo wordt er vandaag veel gesproken over de principes van de verlichting en fundamenten als de gelijkheid voor de wet door politici, van wie met enige reden kan gezegd worden dat ze die in hun daden niet altijd even sterk honoreren. Het argument is echter dat wanneer ze die waarden belijden met hun woorden, ze er tenminste ook op aangesproken kunnen worden. Hoe meer ze ermee zwaaien, hoe moeilijker ze er helemaal hun voeten aan kunnen vegen. Deze stelling heeft wel enige merite, maar de kruik gaat ook maar zo lang te water tot zij barst. Velen hebben vandaag de mond vol over populisme, maar bij de vraag waar dat vandaan komt moeten ze misschien ook eens een keer in de spiegel kijken.

Arco-dossier

Je vertelt het niet graag tegen je kinderen, maar er zijn in dit land van die zaken waar weinigen voor uitkomen maar daarom niet minder reëel zijn. Reynders stelde onlangs in De Tijd dat Marianne Thyssen (CD&V) naar de Commissie werd gestuurd om Arco te regelen. Op zijn beurt heeft dat een cruciale rol gespeeld bij het in een wel erg moeilijke plooi leggen van de federale regering, waarbij Kris Peeters naast het premierschap greep. Of hoe zaken uit de achterkeuken in dit land vaak een grote impact hebben. 

Steven Vanackere (CD&V) in het federaal parlement.Beeld BELGA

Strafrechter op rust Walter De Smedt merkt op dat het benoemen van Steven Vanackere tot de Nationale Bank ertoe kan leiden dat die daar over het financieel dossier Arco zal moeten oordelen, net dat waarvoor hij als minister van Financiën is opgestapt. Voor een centrale bank die moet waken over de gezondheid van ons geld is onafhankelijkheid het hoogste goed. Anno 2018 is er blijkbaar nog altijd niet het inzicht dat dit dwarsligt met de praktijk van politieke benoemingen. Dat zijn zaken met grote gevolgen voor het land. 

De partijen die altijd het publiek belang beklemtonen, hebben nog een grotere plicht om hier ook naar te handelen

Meer nog dan de vraag rond de postjes komt dus de vraag of het allemaal niet wat zwaar weegt op het goed bestuur, dat we zo hard nodig hebben. Er is veel mogelijk zo gauw alle neuzen in dezelfde richting staan, maar keer op keer blijkt het zo moeilijk om ervoor te zorgen dat in de politiek die richting deze van het algemeen belang is. De partijen die altijd het primaat van het publiek belang beklemtonen, hebben nog een grotere plicht om hier ook naar te handelen. Anders dragen ze zelf bij aan de voortdurende erosie ervan.

De coalitiegenoten van CD&V zetten dan wel druk op die partij om een vrouw af te vaardigen voor de Nationale Bank, maar zelf hebben ze die instelling tot het mannenbastion gemaakt dat ze is. Dat Open Vld zich ineens hierover opwindt, wordt dan ook wel gezien als een manier om de benoeming van haar vrouwelijke kandidate tot gouverneur in Oost-Vlaanderen te ondersteunen. We kunnen naar mijn gevoel moeilijk inschatten hoeveel potentieel dit land zou hebben mocht er wat minder hypocrisie en meer ernst aan de dag gelegd worden. Bijvoorbeeld door competentie en goed bestuur centraal te zetten. Het is maar een idee.