“Wat is dat hier?”, klinkt het bij een bejaard koppel dat met de trein in Brussel gearriveerd is en op de ondergrondse verdieping van het CNN-gebouw de bus wil nemen naar Grimbergen. Aan de vertrek- en aankomstplaats van de bussen van De Lijn staat een tiental kartonnen opvouwbare tenten. Een jongeman klampt hen aan en wijst naar de muts die de man draagt. Hij wil een muts en handschoenen tegen de koude. En een sigaret. Of geld.

“Zo gaat het hier de hele tijd”, zucht een buschauffeur van De Lijn die tussen twee ritten een kop koffie drinkt en zijn deuren gesloten houdt. Ook de stop- en aankomstplaatsen van De Lijn staan vol tentjes. De overkant doet dienst als openbaar urinoir. Er hangt een doordringende geur.

“We krijgen geregeld klachten. Onze eigen veiligheidsdiensten doen was ze kunnen en we rapporteren consequent elke incident aan de spoorwegpolitie die hier verantwoordelijk is”, zegt Astrid Hulhoven van De Lijn. Ook elders in het monumentale gebouw liggen of zitten overal transmigranten. Zich beschermend tegen de koude. Want echt warm is het nooit in het station.

“Hoe komt het dat je hier geen politie ziet?”

Reizigers voelen zich duidelijk niet op hun gemak. Zeker vrouwen, met al die blikken die op hen gericht zijn. Het zijn namelijk alleen jongemannen die hier hun toevlucht zoeken. “De vrouwen verblijven bij gastgezinnen”, vertelt een jongeman uit Eritrea.

“Hoe komt het dat je hier geen politie ziet? Het is de laatste keer dat ik hier kom, ik ben bang”, zegt een jonge studente die van haar stage in Frankrijk een paar dagen naar huis komt en meteen van kop tot teen wordt bekeken.

Honderd meter verder ligt het Maximiliaanpark er vrij verlaten bij. “Na de voedselbedeling van 19 uur trekken de meeste mensen weg. Dat is anders dan in de zomer. Het is te koud en te vochtig geworden om hier ’s nachts te blijven”, zegt Mehdi Kassou, woordvoerder van het Burgerplatform voor Steun aan de Vluchtelingen.

In de grote hal van het station voetbalt intussen een groepje transmigranten. Een maand geleden deden ze dat nog op het pleintje in het park. Maar het is nu te snel donker. “We zitten hier goed. Warm en droog. En af toe krijgen we wat te eten of te drinken of kunnen we onze gsm opladen”, zegt Ashraf (21). Net als iedereen hier wil hij zo snel mogelijk naar Groot-Brittannië. Hij komt uit Syrië en is nu al negen maanden van huis weg.

Poetspersoneel van het station, reizigers, winkeliers ... iedereen klaagt intussen. Vuilnisbakken puilen uit, overal wordt er afval achtergelaten en er hangt een doordringende urinegeur. De toiletten zijn vies en op de trap zitten drie jongeren wiet te roken. Ze gaan zelfs niet uit de weg wanneer een treinreiziger hen wil passeren.

“Hier moet dringend iets gebeuren. Straks blijven de klanten weg. Ik heb niets tegen die mensen, ze moeten geholpen worden en ik geef hen af en toe koffie of koeken die over zijn. Maar dit is geen oplossing”, zegt de uitbaters van één van de bars in de grote hal.

De spoorwegpolitie, die verantwoordelijk is voor de veiligheid in het station controleert wel maar jaagt niemand weg zolang ze geen mensen lastigvallen.

Bij de NMBS luidt het dat zij enkel verantwoordelijk zijn voor het deel van het CCN-gebouw waar de treinen komen en de lokettenzaal gelegen is. “En daar stelt zich voorlopig geen probleem met transmigranten. Onze eigen veiligheidsdienst houdt daar alles in de gaten”, zegt Bart Crols van de NMBS.

“Wij hebben geen enkele bevoegdheid”

Burgemeester Close (PS) van Brussel laat via zijn woordvoerder Maité Van Rampelbergh weten “geen enkele bevoegdheid te hebben in het Noordstation. “In het Maximiliaanpark proberen we de situatie op allerlei manieren ‘zo leefbaar mogelijk te maken’ voor iedereen. Het Noordstation is de bevoegdheid van de spoorwegpolitie, het gebouw ligt op grondgebied van de gemeente Schaarbeek.”

“Dat klopt maar wij zijn enkel bevoegd rond het gebouw, in het station zorgt de federale politie voor de veiligheid”, zegt Audrey Dereymaeker van de lokale politie van Schaarbeek. Op het gemeentehuis verwijst men naar het overleg vandaag, dinsdag.

“Hopelijk worden er beslissingen genomen en blijft het niet bij het voornemen om meer te controleren, want dat is te vrijblijvend. Daarmee los je het probleem niet op. Het station ’s nachts sluiten zou een optie zijn”, zegt een inspecteur van de spoorwegpolitie.

Politieacties indien nodig

Bij de federale politie, die op het overleg aanwezig waren, klinkt het dat de huidige aanpak behouden blijft.

“Dat wil onder meer zeggen politieacties als die nodig zijn”, zegt Olivier Van Raemdonck, woordvoerder van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon. “Er zijn maanden geleden al goede afspraken gemaakt en die blijven gelden. Dat wil zeggen dat lokale en federale politie nauw samenwerken en dat overlast in het station wordt aangepakt. Met een doel: zorgen dat het station van de reizigers blijft. Het CCN ’s nachts sluiten om de transmigranten weg te jagen, is geen optie. Wij moeten het beleid immers niet aanpassen aan een groep mensen die er voor overlast zou kunnen zorgen, zij moeten zich aanpassen aan ons”, klinkt het nog.