‘Als Carina Van Cauter geen gouverneur wordt? Dan is er géén gouverneur’, zegt Gwendolyn Rutten stellig. Daarmee heeft de voorzitster van Open VLD zich nog wat dieper in de loopgraven ingegraven. De forse reactie komt er nadat in De Tijd de resultaten van het assessment uitlekten van Carina Van Cauter, de kandidaat voor Open VLD. Daaruit blijkt dat op het assessment Wim Leeman, de kandidaat die minister van Binnenlandse Zaken Liesbeth Homans (N-VA) voordraagt, een stuk beter scoort dan Van Cauter.

‘Vraagtekens bij assessment’

‘Die resultaten lekken is pure politieke beschadiging’, foetert Rutten. Ze wijst er in eerste instantie op dat er serieuze vragen te stellen zijn over het assessment zelf, omdat de interviews afgenomen werden door verschillende mensen. Tegenargument voor deze opmerking: zo’n aanpak is niet ongebruikelijk en het hele proces werd nog overschouwd door een projectcoördinator.

Open VLD wijst er verder op dat er afgesproken was dat het assessment enkel moest oordelen wie geschikt of ongeschikt is, met nadruk op managementkwaliteiten. Daarnaast volgde nog een gesprek met de topministers van de Vlaamse regering, waarbij andere kwaliteiten zoals politieke ervaring in rekening worden gebracht.

Rutten is niet van plan om te wijken. Maar ook Homans blijft pal achter Leeman staan die op het assessment een stuk beter scoorde. Er waren trouwens nog andere kandidaten die beter scoorden op het assessment.

Pas gouverneur in 2019?

De patstelling is dus compleet. Binnen de regering wordt er zelfs aan getwijfeld of er deze bestuursperiode nog wel een nieuwe gouverneur in Oost-Vlaanderen komt. In 2019 komt ook het gouverneurschap in Vlaams-Brabant vrij, als de socialist Lode De Witte met pensioen gaat. Twee vacante posten maakt het net iets gemakkelijker om tot een akkoord te komen. De Vlaamse regering heeft daar al op geanticipeerd door arrondissementscommissaris Didier Detollenaere voorlopig de taken van de provinciegouverneur te laten overnemen. En dat voor onbepaalde tijd. De hele heisa is nu al een blamage voor deze Vlaamse regering. Geen gouverneur kunnen aanduiden zou het alleen maar erger maken.

De blauwe gouw

Open VLD maakt zeker in de perceptie geen goede beurt. Ook coalitiepartners vragen zich af waarom Rutten zo hard doorduwt. Nu leeft het beeld dat de partij alles op alles zet om een partijgenoot een lucratief postje te gunnen. En het is nu niet dat de provinciegouverneur zoveel macht heeft.

Van Cauter is een gerespecteerd parlementslid, maar of de partij haar nu zoveel schatplichtig is? Ze had gehoopt om ooit eens in de regering terecht te komen als staatssecretaris, maar ze greep altijd naast een portefeuille. Partijgenoten Maggie De Block en Bart Tommelein daarentegen konden wel hun weg maken in de regering.

Van Cauter komt uit een provincie met heel wat liberale kopstukken, terwijl een partij haar ministerposten zoveel mogelijk regionaal probeert te spreiden. Met Alexander De Croo heeft Open VLD in Oost-Vlaanderen al een vicepremier. Van Cauter als gouverneur zou de lijstvorming voor 2019 in het drukke Oost-Vlaanderen iets eenvoudiger maken.

Gezichtsverlies

‘Als Open VLD hebben we toch recht op één van de vijf provinciegouverneurs’, zegt liberaal ouderdomsdeken Herman De Croo. ‘En de traditie wil dat Oost-Vlaanderen een liberale provincie is.’ Hij wijst er ook nog op dat een gouverneur niet zomaar een hoge ambtenaar is, maar ook een politieke rol speelt.

De liberalen scoren bij verkiezingen traditioneel sterk in Oost-Vlaanderen. Vóór de pas gepensioneerde Jan Briers was de liberaal André Denys negen jaar gouverneur in Oost-Vlaanderen. Maar toen hij met pensioen ging, zat Open VLD in de Vlaamse regering in de oppositie, waardoor ze sowieso uit de boot viel bij de toekenning van het gouverneurschap. De liberalen hopen die verloren positie opnieuw te veroveren, zeker nu ze na de recente verkiezingen door CD&V, N-VA en Groen uit het provinciebestuur geflikkerd zijn.

En soms worden discussies irrationeel, waardoor het heel moeilijk wordt om een stap terug te zetten zonder gezichtsverlies.

Witte raaf?

Misschien kan een witte raaf een uitweg bieden. Als mogelijke consensuskandidaat valt daarbij wel eens de naam van Luc Willems. Willems zat ooit voor de toenmalige CVP in de Kamer, maar kwam als een van de oprichters van NCD uiteindelijk terecht bij Open VLD, dat hem coöpteerde als senator. Tot voor kort was hij adjunct-secretaris-generaal van de Benelux. Maar het ziet er niet naar uit dat de geesten daarvoor nu al rijp zijn. Het is uitkijken of minister-president Geert Bourgeois dit benoemingsfiasco alsnog kan rechttrekken. Hij betreurt de heisa en start gesprekken op met de verschillende partijen.

Zelfs als er een consensus over een kandidaat komt, is het zeker niet uitgesloten dat een van de afgewezen kandidaten alsnog naar de Raad van State stapt. Deze hele heisa toont aan dat de benoemingsprocedure mangelt.