Transitmigranten opgevangen, nu dreigt 10 jaar cel: “Die gasten zijn zo kwetsbaar en dankbaar”
Woensdag start in Brussel het proces tegen vier vrijwilligers die transitmigranten onderdak boden en worden beticht van mensensmokkel. Ook zangeres Dounia Depoorter werd een maand geleden opgepakt en in een politiecel opgesloten.
“Ik ben geen activiste”, benadrukt de Brusselse Dounia Depoorter. “Ik maak muziek en ik ben alleenstaand, dat is alles. Als ik zo’n gast met mijn telefoon naar zijn mama in Sudan zie bellen, hij me die doorgeeft en ik puur aan de stem kan horen dat die moeder mij bedankt, dan geeft dat een met niets anders te vergelijken gevoel. Een soort plaatsvervangende, universele moederplicht die je hebt vervuld.”
Dounia Depoorter maakt deel uit van het burgerplatform dat in 2015 ontstond rond het vluchtelingenkamp in het Maximiliaanpark. Toen dat moest worden ontruimd, regelde het platform via sociale media duizenden gastgezinnen.
‘Solidariteit is geen misdrijf’
Eind vorig jaar geleden viel de politie binnen bij hoofdredactrice Anouk Van Gestel van Marie Claire, journaliste Myriam Berghe van Femmes d’Aujourd’hui en nog twee anderen. Ze werden door het parket in Dendermonde samen met de acht vluchtelingen die ze herbergden beticht van mensensmokkel en lidmaatschap van een criminele organisatie. De twaalf verdachten waren maandenlang afgeluisterd. Er werden hen telefoongesprekken aangewreven waarin ze met elkaar bespraken hoe je in Engeland kunt geraken.
Doordat elf van de twaalf Franstalig zijn, werd de zaak overgeheveld naar de rechtbank in Brussel. Daar beginnen deze ochtend de debatten. Van Gestel, Berghe en de anderen riskeren tien jaar cel. “Wij zullen argumenteren dat solidariteit geen misdrijf is”, zegt advocaat Alexis Deswaef. “Wij hopen dat deze mensen aan het eind door de grote poort naar buiten kunnen lopen.”
‘Dertig uur lang vroeg ik mij af: wat zou ik kunnen hebben misdaan?’
Tien jaar is ook wat Dounia Depoorter boven het hoofd hangt. Bij haar viel de politie drie weken geleden binnen. Ze had twee transitmigranten in huis.
“Het was zondagochtend halfzes en ik lag nog niet zo lang in mijn bed”, vertelt ze. “Ik werd gewekt door een lichtstraal door een sleutelgat. Ik deed de deur open, riep: ‘Zeg, wat doen jullie hier?’ Vijftien Robocops sprongen op me, deden me handboeien om en maakten wat spullen in mijn appartement kapot. Toen ik ‘auw’ zei, riep een van hen: ‘Weerspannigheid! Noteer dat in het dossier!’ Ook mijn twee gasten werden meegenomen. Zij zitten al drie weken opgesloten in de gevangenis van Sint-Gillis.”
Reservesleutel
Zelf werd Depoorter dertig uur lang opgesloten in een politiecel. Op maandagnamiddag werd ze voorgeleid voor onderzoeksrechter Patrick De Coster.
Depoorter: “In die dertig uur vroeg ik mij constant af: wat zou ik kunnen hebben misdaan? Wat kunnen ze mij in godsnaam aanwrijven? Op hun huiszoekingsbevel stond ‘mensenhandel’ en ‘bendevorming’. Ze hebben ook mijn telefoon afgetapt, weet ik intussen. Heb ik ooit een van mijn gasten iets gezegd over hoe ze in Engeland zouden kunnen geraken? Ze waren achttien en vijfentwintig, maar eigenlijk nog kinderen.”
“Weet je, dat houdt niets in hoor, een transitmigrant huisvesten. Je geeft ze je reservesleutel, en dat is het zo ongeveer. Die gasten zijn zo kwetsbaar en dankbaar. Ze hebben zo’n lange tocht afgelegd. Ze brengen veel moed en energie mee en ze weten hun plan heus wel te trekken. Die lach, dat positivisme. Hoe ze elkaar helpen. Beleefd vragen of ze hun bed voor één nacht mogen afstaan aan een vriend die het lastig heeft. Wat een contrast met het individualisme in onze samenleving.”
‘Politiek proces’
Het burgerplatform telt 42.000 mensen. Zicht op het totale geheel, waar hoeveel vluchtelingen worden opgevangen, heeft eigenlijk niemand.
“Het wijst zichzelf uit”, zegt Depoorter. “Iemand zoekt een plek, iemand biedt er een aan. Je zou ervan versteld staan wat voor uiteenlopende profielen er allemaal tussen zitten. Artsen, architecten, mensen van de MR en ook een politieagente. Wij zijn mensen met een logeerkamer en een hart.”
Lees ook
Is het migratiepact echt een drama?
Naast Dounia Depoorter werden op 7 oktober nog vier andere vrouwen opgepakt. “Ook wij zullen ooit wel voor de rechter verschijnen”, zegt Depoorter. “En tot die tijd gerustgesteld worden door mensen die zeggen dat je enkel in theorie tien jaar cel riskeert. Dat het een politiek proces is, bedoeld om mensen af te schrikken. En dat zal allemaal wel, maar intussen haak je ook effectief af. Gewoon al emotioneel: mijn gamins zitten in de gevangenis en ik durf ze niet eens te gaan bezoeken. Ik heb het gevoel een gevaar voor hen te zijn geworden, in plaats van een moeder.”