Nog altijd meer doden door antibioticaresistentie in Europa
Het aantal doden in Europa door bacteriën die resistent zijn voor antibiotica blijft stijgen. Dat blijkt uit een onderzoek dat in de Lancet Infectious Diseases is gepubliceerd. De laatste cijfers dateren van 2015, toen vielen er 33.110 doden. In 2007 waren dat er 25.000. In ons land stierven 530 mensen door de resistente bacterie. Maar dat is een voorzichtige schatting.
De cijfers zijn paradoxaal: 33.110 doden door resistente bacteriën in Europa in 2015, dat zijn er 8.000 meer ten opzichte van 2007. Terwijl het antibioticagebruik is gedaald.
Dat heeft verschillende redenen, zegt Herman Goossens, microbioloog aan de Universiteit Antwerpen: “het gaat hier om darmbacteriën zoals Klebsiella en E-coli. Die komen zeer veelvuldig voor in het voedsel en het water en ze geven hun resistentie razendsnel door aan elkaar.”
Met andere woorden we kunnen de verspreiding een beetje onder controle houden, maar de resistente bacterie uitroeien is onmogelijk.
We betalen de prijs voor de misbruiken uit het verleden
“We betalen de prijs voor de misbruiken uit het verleden: het veelvuldig gebruik van antibiotica in ziekenhuizen en in de veeteelt, het veelvuldig voorschrijven van artsen.”
Controle
Het enige dat gedaan kan worden om het probleem te beheersen is nog minder antibiotica gebruiken. Volgens het onderzoek gebeurt driekwart van de besmettingen in ziekenhuizen en zorginstelllingen. De helft daarvan kan vermeden worden door een nog betere hygiëne. Ten slotte is meer onderzoek nodig naar betere soorten van antibiotica.
Pandemie
Overigens zijn de Europese cijfers nog vrij bescheiden, meent Herman Goossens. Het probleem van de antibioticaresistente bacterie neemt pandemische vormen aan. In elk continent is deze bacterie in opmars, vooral in de ontwikkelingslanden waar heel weinig schoon water is. “In Azië, Centraal-en Zuid-Amerika is de situatie dramatisch. Indien mensen in die landen verblijven mag je er zeker van zijn dat ze terugkeren met deze zeer resistente darmbacteriën in hun darm. En zo kunnen mensen besmet worden in gezinsverband, in ziekenhuizen en zo gaat het verhaal maar verder.”
In Azië, Centraal-en Zuid-Amerika is de toestand dramatisch
Een besmetting betekent niet dat de persoon zwaar ziek wordt. Een drager kan wel een lucht- of blaasinfectie krijgen. In het slechtste geval kan iemand met een infectie overlijden. Volgens het onderzoek in de Lancet is dat zo’n 5 procent. Maar een drager kan de resistente bacterie ook probleemloos hebben en die na verloop van tijd gewoon verliezen.
België: zwakke leerling
In 2015 stierven in ons land 530 mensen aan de resistente bacterie (op bijna 13.000 besmettingen). Wellicht ligt dat cijfer hoger, meent Herman Goossens, want het gaat om een voorzichtige schatting. In Nederland vielen 209 doden door de besmetting.
In ons land zijn ziekenhuizen en artsen kwistiger met antibiotica. Volgens Goossens kan er gerust 20 procent minder voorgeschreven worden. “De industrie heeft lange tijd veel druk uitgeoefend op de artsen. Bovendien vind je bij ons nog grote verpakkingen van 30 tot 45 pillen. Dat leidt tot overconsumptie.”
Ook schrijven artsen bij ons nog te vaak nieuwe, dure breedspectrumantibiotica (chinolonen) voor. Daarom gelden er sinds mei van dit jaar strengere voorwaarden voor de terugbetaling. Daarmee wil de overheid het gebruik (10 procent) halveren.