Vrijwilligers die migranten opvingen staan terecht voor mensenhandel: “Doel was enkel om hem veilig te laten doorreizen”

Van Gestel is hoofdredactrice van het Franstalige vrouwenmagazine Marie Claire, en staat samen met haar collega-journaliste Myriam Berghe van Femme D’aujourd’hui terecht voor mensensmokkel. Ze ving een Soedanees van 16 jaar op. “Hij durfde in België geen asiel aan te vragen omdat hij in Italië geregistreerd was. Uit angst dat onze overheid hem terug naar daar zou sturen, wilde hij doorreizen naar Engeland”, zei Van Gestel in de rechtbank.

Ze belde haar collega Myriam Berghe, journaliste bij Femmes d’Aujourd’hui. Berghe ving al 55 migranten op. “Ik heb haar gevraagd of ze iemand kende die ons kon helpen. Mijn doel was om hem op zo veilig mogelijke manier te laten doorreizen. Hij mocht niet sterven, zoals elf andere jongemannen die de poging waagden.”

De telefoonlijn van Berghe werd echter afgeluisterd in het kader van een onderzoek naar één van de migranten die ze opving. Hij werd zelf verdacht van mensensmokkel op snelwegparkings, waardoor ook Van Gestel als Berghe uiteindelijk betrokken raakten in de zaak. 

“Ik vroeg haar niet om contact te hebben met een smokkelaar”, benadrukt Van Gestel in de rechtbank. “Het enige wat ik vroeg is: ‘Ken je iemand die ons zou kunnen helpen?’ Meer is er niet gebeurd.” Van Gestel zegt verder dat ze nooit financieel voordeel heeft gehaald uit de opvang van migranten: “Integendeel. Ik betaalde voedsel, treintickets en andere benodigdheden uit eigen zak.” 

De Soedanees is nu 17 en heeft inmiddels een verblijfsvergunning in België aangevraagd en gekregen. De tiener vindt het erg dat de vrouw die hem zo goed heeft geholpen daardoor nu voor de rechter moet komen. “Het maakt me verdrietig”, zegt hij.

Ook een sociaal werkster die migranten helpt in het Maximiliaanpark staat terecht na bezwarende telefoongesprekken. De gsm van een migrant die bij haar logeerde stond onder tap. Volgens het gerecht sprak ze met hem over mensensmokkel.

Het parket van Dendermonde acht de vrouwen alle drie betrokken bij een crimineel netwerk van mensensmokkelaars. Door een taalwijziging naar het Frans, moet het Brussels gerecht de komende drie dagen beoordelen over de vrouwen te ver gingen in hun solidariteit met de migranten die ze opvingen. Het Brussels parket zal donderdag straffen vorderen. De vrouwen riskeren tot tien jaar cel. 

De rechtszaak heeft een belangrijke precedentwaarde, zegt kenniscentrum Myria: “Er bestaat nog nauwelijks rechtspraak over strafbare hulp bij illegale migratie als op zichzelf staand misdrijf. Het strikt humanitaire karakter is tot op vandaag nog onvoldoende duidelijk afgebakend. En dat stelt burgers en organisaties die migranten humanitaire hulp bieden voor daadwerkelijke dilemma’s en problemen.”

De migranten die op telefoontaps lijken te spreken over smokkelpraktijken, minimaliseerden hun rol tegenover de rechter. Sommigen zeiden dat anderen hen dwongen transporten te organiseren, anderen trokken bezwarende verklaringen uit verhoren weer in. 

Myria stelt zich overigens burgerlijke partij in de zaak ten aanzien van de negen beklaagden die financieel voordeel gehaald zouden hebben uit de smokkel. In totaal is er sprake van 95 slachtoffers die onder andere in koelwagens naar Engeland werden gesmokkeld. “Er zijn ook sms’jes van slachtoffers die uit koelwagens bevrijd willen worden.”