Waarom kan politieke stilstand goed zijn voor Trump? Björn Soenens beantwoordt uw vragen over de midterms

"Het Huis van Afgevaardigden telt 435 zetels en al die zetels werden bij deze verkiezingen ook vernieuwd. Dat betekent dat er 435 kiesdistricten waren, met vaak heel lokale kandidaten. Mensen stemden dus gewoon op de kandidaat die zij goed kennen."

"Bij de Senaat was het anders. Daar heb je 100 leden, maar slechts een derde daarvan werd opnieuw verkozen. En dus werd er maar in zo'n 35 staten campagne gevoerd. Een heel gerichte campagne, waar Trump soms langskwam om een Republikeinse kandidaat te steunen. Hier werden ook de stemmen van verschillende kiesdistricten samengeteld om de uitslag over één zetel te bepalen. En dan krijg je een ander beeld dan wanneer je per kiesdistrict de stemmen gaat tellen (zoals bij het Huis van Afgevaardigden, nvdr.)."

"Bij beide partijen zie je dat de gematigde elementen steeds vaker worden weggewerkt. Zo zijn een aantal Republikeinse kandidaten voor het Huis weggestemd omdat ze openlijk kritiek durfden leveren tegen de president. Trump heeft ervoor gezorgd dat er mensen in het parlement zitten die zijn ideeën volgen. Maar ook langs Democratische kant zie je meer radicalere mensen opduiken, kandidaten die zeer links zijn."

"Het gaat hier om een evolutie die we al tien jaar zien. In 2010 was er nog de Tea Party, die vond dat de Republikeinse partij veel te toegeeflijk was. Ze wilden ideologische zuiverheid in de partij brengen en alle gematigden eruit werken."

"En net dat alles kan ertoe leiden dat er geen wetten meer zullen worden gestemd de komende twee jaar. Vroeger had je veel gematigde parlementsleden: zowel conversatieve Democraten als progressieve Republikeinen. Die konden samen een compromis bereiken. Maar nu zijn het enkel de extremen of de luidste stemmen, waardoor het heel moeilijk wordt om akkoorden te bereiken."

"Als er de komende twee jaar geen wetten meer worden gestemd (omdat de Democraten het Huis in handen hebben en de Republikeinen de Senaat, nvdr.), dan kan dat politiek inderdaad goed zijn voor Trump."

"Een voorbeeld. Trump wil een muur bouwen aan de grens met Mexico. Het is vooral het Huis van Afgevaardigden dat beslist of er daarvoor geld beschikbaar komt. Als de Democraten - die daar nu in de meerderheid zijn - dat plan afschieten, dan kan Trump naar de presidentsverkiezingen van 2020 trekken met de boodschap "Ik heb mijn best gedaan, maar de Democraten liggen dwars. Jullie zullen mij een nóg grotere meerderheid moeten geven, want dan kan ik mijn ideeën ook doorvoeren." Trump zou garen kunnen spinnen bij een oppositie die hem alles ontzegt."

"Ik denk dat dat inderdaad de vinger op de wonde is. Zolang er verschillende vleugels waren binnen de twee partijen, konden er makkelijk compromissen worden gesloten. Het is een beetje zoals een regering in België, ook daar kan geen enkele partij zijn programma voor 100 procent uitvoeren. Je moet samenwerken. Maar nu wordt dat moeilijker."

"Er moet worden gekeken naar een meerpartijenstelsel, waarbij er meer noodzaak is om tot een compromis te komen. Al kan je ook zeggen dat dit systeem moet blijven bestaan, tot we tot een volledige politieke stilstand komen. Dan zal iedereen zien dat het zo niet meer werkt."

"De komende maanden zullen de eerste namen van presidentskandidaten al opduiken. De Democraten kunnen twee dingen doen. Als ze niet slim zijn, dan laten ze hun eigen ambitie spelen en trekken ze met een 20-tal de arena in voor de voorverkiezingen. Als ze wel slim zijn, dan kiezen ze voluit voor één kandidaat."

"Er wordt gekeken naar Bernie Sanders en Joe Biden, maar zij zijn tegen 2020 respectievelijk 79 en 78 jaar. Dat is niet de toekomst. Dé man die we in het oog moeten houden, is volgens mij Beto O’Rourke uit Texas (die de verkiezingen nipt verloor van de Republikein Ted Cruz, nvdr.)."

"O'Rourke is 46 jaar, heeft de toekomst voor zich en heeft al bewezen dat hij campagne kan voeren. Geen campagne tégen mensen, maar wel over zijn eigen ideeën. Van een wij-zij-verhaal, maakte hij een wij-verhaal."

"De Democraten kunnen een afzettingsprocedure starten tegen Trump, want daarvoor heb je in het Huis van Afgevaardigden maar een gewone meerderheid nodig. En die hebben de Democraten daar. Maar daarna gaat die procedure naar de Senaat en daar heb je een tweederde meerderheid nodig. En die is er niet, zowel niet bij de Republikeinen als bij de Democraten."

"Ook hier zou het voor Trump zelfs interessant kunnen zijn als er zo'n afzettingsprocedure komt die op niets uitdraait. Ook dat kan hij gebruiken in de verkiezingen van 2020: ze hebben me proberen afzetten, maar het is niet gelukt. Zoiets kan als een boomerang terugkeren in het gezicht van de Democraten."

"Neen. Trump wil zich niet richten op het buitenland. Hij wil wel enkele triomfen oogsten, zoals bijvoorbeeld Noord-Korea, maar voorts wil hij niet de wereld beheersen. Hij richt zich op de eigen bevolking en dat zal hij ook blijven doen. Trump is niet de man die zijn plannen zal opbergen omdat hij nu een oppositie heeft. Het zou kunnen dat hij er nu net nog meer mee naar buiten zal komen om de achterban warm te houden, opgezweept en aangevuurd."