Oudste figuratieve rotstekening ter wereld ontdekt in grot op Borneo

Deze bevinding draagt bij aan de groeiende opvatting dat de grotkunst -een van de belangrijkste innovaties in de menselijke cultuurgeschiedenis- niet is ontstaan in Europa, zoals lange tijd werd aangenomen, en dat kunstenaars uit de "ijstijd" in Zuidoost-Azië een sleutelrol speelden in de ontwikkeling ervan, aldus de onderzoekers van de Griffith University in Australië.

Van de kalksteengrotten in de afgelegen en ruige bergen in het oosten van Kalimantan op Borneo was sinds de jaren 90 bekend dat ze prehistorische rotstekeningen en -schilderingen bevatten.

De onderzoekers hebben het werk gegroepeerd in drie fasen: roodoranje schilderingen van dieren (voornamelijk wild vee) en sjablonen, jongere moerbeigekleurde sjablonen en ingewikkelde motieven; en mensfiguren, boten en geometrische ontwerpen in zwart pigment.

De data verkregen uit calciumcarbonaatmonsters uit de nauwelijks te bereiken rotstekeningen en -schilderingen leverden de eerste betrouwbare schattingen over de leeftijd van de prehistorische grot- en rotskunst en waren veel ouder dan eerder aangenomen.

"De oudste afbeelding van de grotkunst die we hebben gedateerd is een grote schildering van een niet-geïdentificeerd dier, waarschijnlijk een soort wild vee dat nog steeds wordt aangetroffen in de jungles van Borneo. Die heeft een minimumleeftijd van ongeveer 40.000 jaar en is nu het vroegst bekende figuratieve kunstwerk", zegt professor Maxime Aubert die het onderzoek leidt.

2 andere roodoranje sjablonen uit dezelfde grot hebben een minimumleeftijd van 37.200 jaar, terwijl een derde een maximumleeftijd van 51.800 jaar heeft, wat suggereert dat een paleolithische grotkunsttraditie op Borneo is verschenen tussen ongeveer 52.000 en 40.000 jaar geleden. Het is rond dezelfde tijd, of iets eerder, dat de vroegste bekende kunst uit Europa is toegeschreven aan moderne mensen.