Lijger, scheit of walfijn: naast de zezels in Arendonk bestaan nog bijzondere kruisingen tussen diersoorten

De lijger, in het Engels ‘liger’ genoemd, is het resultaat van een vrijpartij tussen een mannetjesleeuw en een vrouwtjestijger. De dieren komen volgens National Geographic alleen in gevangenschap voor, aangezien leeuwen en tijgers in de natuur vrijwel nergens bij elkaar in de buurt leven.

Het is onduidelijk hoeveel lijgers er zijn, maar het gaat mogelijk om enkele tientallen wereldwijd. Vooral in dierentuinen zijn ze populair, omdat ze zeer groot worden. Volwassen lijgers zijn zo’n 1,50 meter lang en kunnen wel 450 kilo wegen, twee keer zoveel als de meeste leeuwen en tijgers.

Als een leeuwin en een tijger paren, heet hun telg een teeuw (‘tigon’ in het Engels). Teeuwen zijn naar verluidt een stuk zeldzamer dan lijgers en mogelijk ook minder populair in dierentuinen, omdat ze veel kleiner zijn.

Hoewel veel lijgers en teeuwen een gezond leven leiden, vinden sommige kenners van katachtigen het fokken van de dieren volgens National Geographic kwalijk. Omdat er weinig exemplaren zijn, is er niet veel onderzoek naar de dieren gedaan. Maar het lijkt er wel op dat er op lange termijn genetische problemen kunnen ontstaan, waardoor de dieren bijvoorbeeld onvruchtbaar kunnen raken.

Een ijsgrizzly, in het Engels ‘pizzly bear’ of ‘grolar bear ‘genoemd, is een kruising tussen een ijsbeer en een grizzlybeer. Anders dan lijgers en teeuwen komen ijsgrizzly’s wel in het wild voor, bijvoorbeeld in Canada en de Amerikaanse staat Alaska. Daar komen grizzly’s en ijsberen elkaar steeds vaker tegen, schreef The Guardian eerder. Grizzly’s trekken naar het noorden omdat hun leefgebied te warm wordt en ijsberen begeven zich almaar meer op droog land omdat de hoeveelheid ijs steeds verder afneemt.

De twee berensoorten lijken genetisch sterk op elkaar. Mannetjes van beide soorten kunnen zich dan ook goed aangetrokken voelen tot vrouwtjes van allebei de soorten.

Een kruising tussen een walvis en een dolfijn wordt vaak een walfijn (‘wholphin’) genoemd. Een bekend voorbeeld is de spruit van een zwarte zwaardwalvis en een zogenoemde tursiops-dolfijn. Er zijn echter veel verschillende soorten dolfijnen en walvissen en daarom wordt de naam soms ten onrechte gebruikt.

Bijzondere kruisingen komen ook voor onder boerderijdieren. Als schapen en geiten samen paren, is het resultaat een gaap of scheit. In 2014 kwam een in Ierland geboren gaap (Engels: ‘geep’) nog wereldwijd in het nieuws, maar ook bij ons komen de hybride schaap-geiten voor.

In Booischot bij Heist-op-den-Berg kwam in 2018 nog een gaap ter wereld. Enkele jaren eerder werd ook in het Nederlandse Flevoland kruising tussen een schaap en een geit geboren. Een dierenarts was toen met verstomming geslagen. “Het komt vaker voor dat een bok een ooi bevrucht, maar bijna altijd sterft de foetus in de baarmoeder”, zei hij. “Hoogst zelden wordt zo’n vrucht voldragen en wordt het geboren.”

Een muildier of muilezel is wellicht het bekendste voorbeeld van een kruising tussen twee boerderijdieren, al zijn ze bijna altijd onvruchtbaar. Muilezels en -dieren worden vaak gebruikt als lastdier, aangezien ze de volharding en intelligentie van een ezel combineren met de kracht en het doorzettingsvermogen van een paard. 

Naast de vaker voorkomende kruisingen, zijn er nog talloze zeldzame gevallen die meestal alleen in een klein aantal dierentuinen of in gevangenschap zijn voorgekomen.

Denk bijvoorbeeld aan:

‘Leopon’ (leeuwin en luipaard)

‘Jaglion’ (leeuw en jaguar)

‘Zorse’ (zebra en paard)

‘Beefalo’ (koe en buffel)

‘Savannah’ (serval en huiskat)