SP.A en PVDA hebben in Zelzate samen een meerderheid van 13 zetels op 23. PVDA behield bij de gemeenteraadsverkiezingen met lijsttrekker Geert Asman haar zes zetels, SP.A won er onder leiding van Brent Meuleman twee en heeft nu zeven zetels.

De twee partijen vormen een coalitie, zo maakten ze zaterdagnamiddag bekend op een persconferentie. Het is de eerste keer dat PDVA in het bestuur van een Belgische gemeente komt. Sinds 2012 vormt ze in het Antwerpse district Borgerhout al wel een coalitie met SP.A en Groen. De partij lukt dus wel in Vlaanderen wat in Brussel en Wallonië niet is gelukt: deel uitmaken van het bestuur. In Charleroi, Luik, Molenbeek en Herstal liepen coalitiegesprekken van de PVDA/PTB met de PS of Ecolo (Molenbeek) op niets uit.

Eerste Vlaamse PVDA-schepen

Beide partijen gaven zaterdagnamiddag meer details op een persconferentie. Daarop werd bekendgemaakt dat Geert Asman, die lijsttrekker was bij de voorbije verkiezingen, zich de eerste PVDA-schepen van Vlaanderen mag noemen. HIj krijgt in Zelzate de bevoegdheden Sociale Zaken, Financiën en Openbare Werken.

Het nieuwe schepencollege zal - naast SP.A-burgemeester Brent Meuleman - bestaan uit twee SP.A'ers en twee PVDA'ers. Zo wordt ook parlementair medewerker (van Raoul Hedebouw, nvdr) Steven De Vuyst schepen voor PVDA. Hij krijgt de bevoegdheden Jeugd, Wonen, Milieu, Klimaat en Ontwikkelingssamenwerking. Voor SP.A worden Isabel Dellaert en Luc Van Waesberghe schepen. Het nieuwe college telt zo twee leden minder dan het huidige.

In het bestuursakkoord, getiteld 'Een hart voor Zelzate', belooft burgemeester Meuleman een "eerlijk, democratisch, warm en sociaal beleid". Om het te bekostigen, wil de linkse coalitie inkomsten halen bij grote bedrijven. Om welke bedrijven het gaat, is nog niet duidelijk, maar Asman sluit niet uit dat onder meer staalreus ArcelorMittal wordt aangesproken. De vermindering van het aantal schepenambten en het afschaffen van een dienstwagen voor de burgemeester moet ook budgettaire ruimte creëren.

Na enkele jaren van besparingen wil de linkse ploeg jaarlijks 250.000 euro investeren in het herstel van voetpaden en wegen. De uitleendienst van de gemeente wordt uitgebouwd en er komt een armoedebestrijdingsplan. Ook wil de nieuwe coalitie een doorgedreven systeem van inspraak op districtsniveau, een bevraging van jongeren en een grote evaluatie door de bevolking na drie jaar.

Meuleman neemt naast het burgemeesterschap de bevoegdheid van onder meer Burgerlijke stand, Veiligheid, Haven en Personeelsbeleid voor zijn rekening. De 57-jarige Isabel Dellaert wordt tweede schepen en bevoegd voor Onderwijs, Seniorenbeleid, Dierenwelzijn, Lokale Economie en Cultuur.

Huidig burgemeester: "Ook dit is het doorbreken van het cordon sanitaire"

De coalitie van VLD-SD (de lijst van burgemeester Frank Bruggeman) en N-VA die Zelzate de afgelopen zes jaar bestuurde, verdwijnt door het akkoord tussen SP.A en PVDA integraal naar de oppositie. Tot woede van burgemeester Bruggeman, die bij de verkiezingen licht verloor maar wel de grootste partij in zijn gemeente bleef. "De Zelzatenaar heeft dit niet gewild." Ook klinkt het dat de partijprogramma's van PVDA en SP.A volgens Bruggeman "onbetaalbaar" zijn. "Deze coalitie is gesloten uit rancune tegenover mijzelf en de mensen die voor mij werken".

Nieuwe burgemeester Brent Meuleman spreekt dat tegen. "Het signaal van de kiezer is duidelijk. We hebben gekozen voor een positief toekomstig project, gebaseerd op een gedeelde visie."

(Lees verder onder de video)

Bruggeman haalt ook scherp uit naar de nieuwe bestuurspartijen. "Dit is een slechte zaak voor Zelzate en voor de rest van het land", klinkt het. Bruggeman ziet gelijkenissen met het doorbreken van het cordon sanitaire tegen het extreem-rechtse Vlaams Belang. "Nationaal voorzitter John Crombez (van SP.A, nvdr.) haalt zich hiermee grote problemen op de hals. Wat hier gebeurt zullen de nationale partijvoorzitters hem niet in dank afnemen."

Bruggeman kondigt dan ook een oppositiekuur aan "waarbij wij zeer kritisch zullen toekijken".

Professor Sinardet: "Er was geen cordon tegen PVDA"

Professor Dave Sinardet, politicoloog aan de VUB, is het niet helemaal eens met die uitspraken van burgemeester Bruggeman. "Men schijnt te vergeten dat PVDA al bestuurde in Borgerhout, en dat de linkse partijen SP.A en Groen tijdens de campagne ook duidelijk gezegd hebben dat ze best coalities wilden vormen met die partij. Dan kan je niet echt spreken van een 'cordon sanitaire', want er was gewoonweg geen afspraak om niet te besturen met PVDA zoals die er wel was over het toenmalige Vlaams Blok."

"Anderzijds kan je je wel vragen stellen bij een aspect uit de geschiedenis van PVDA, die van oorsprong toch maoïstisch is, en waar er recent ook discussie was over de mate waarin ze bijvoorbeeld het extreemlinkse en dictatoriale regime in Venezuela goedkeurden. Op dat vlak valt er dus wel een parallel te trekken met het cordon tegen Vlaams Belang, want dat had oorspronkelijk ook te maken met het ondemocratische karakter van die partij."

"Een heel lokale situatie"

Ook wat eventuele gevolgen op nationaal vlak betreft, bedaart Sinardet de gemoederen. "De reactie van burgemeester Bruggeman lijkt me meer te maken hebben met frustratie, omdat hij er vermoedelijk van uitging dat hij wel burgemeester kon blijven. Er was blijkbaar ook enige discussie rond zijn figuur: SP.A vroeg Open VLD om een ander figuur naar voren te schuiven als burgemeester, maar die weigerden, en dan is men uitgekomen bij deze situatie. Ik denk dat we zijn uitspraken eerder vanuit die logica moeten begrijpen."

Toch is het feit dat PVDA voor het eerst mee een gemeente gaat besturen volgens Sinardet "een betekenisvol politiek feit", "maar om nu te zeggen dat dat dit grote repercussies gaat hebben op nationaal vlak: dat denk ik niet. Met alle respect: het gaat om Zelzate, niet om Antwerpen, Gent of Oostende. Het is dus ook een heel lokale situatie."

Partijleiding SP.A: "Dit is een lokaal verhaal"

De partijleiding van SP.A steunt de beslissing van de lokale afdeling in Zelzate. "Dit is een verhaal over de toekomst van Zelzate, over niets anders", zegt fractieleider in het Vlaams Parlement Joris Vandenbroucke. De politieke beslissing vergelijken met het doorbreken van het cordon sanitaire slaat nergens op, klinkt het nog.

"Ik kan enkel vragen om dit bestuursakkoord te lezen en mij te tonen wat er extremistisch of communistisch aan is", zegt Vandenbroucke. Hij ziet de samenwerking als een "positieve, lokale keuze". Of de samenwerking een precedent is en SP.A na de verkiezingen in 2019 ook Vlaams of federaal een samenwerking met PVDA zou overwegen, is niet aan de orde. "Die vraag is compleet zonder voorwerp", klinkt het. "Er zit zelf geen fractie van PVDA in het Vlaams Parlement."

Gwendolyn Rutten: "Extreemrechts en extreemlinks zijn spiegelbeelden"

"Extreemrechts en extreemlinks zijn spiegelbeelden. Symbolen van onvrijheid en onderdrukking. Ook al begrijp je hun analyse of vind je hen sympathiek ... Hun principes halen de liberale democratie onderuit. Daarom werken we er nooit mee samen." Zo reageert Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten zaterdag op Twitter op de situatie in Zelzate.