Het is nog net niet onder de helft gezakt: het aantal studenten dat op vijf jaar tijd zijn bachelordiploma haalt in de richting waarin ze gestart zijn. Dat blijkt uit cijfers van de KU Leuven, en dezelfde tendens is te zien bij andere Vlaamse universiteiten. Tien jaar geleden lagen die cijfers nog beduidend hoger: toen haalden zes op de tien nog hun diploma op maximaal vijf jaar tijd. Aan de UGent ligt het cijfer al verschillende jaren op 50 procent.

“Je zit met een grote groep jongeren die enthousiast aan de unief beginnen. Maar ze hebben moeite met de overgang uit het middelbaar, en vinden steeds moeilijker de weg naar een studierichting die bij hen past”, zegt vicerector Onderwijsbeleid Tine Baelmans van de KU Leuven.

Ze doen er dus langer over dan vroeger om het traject te doorspartelen. Studenten die hun bachelor op de voorziene drie jaar tijd halen, zijn zelfs een zeldzaamheid geworden. Aan de Universiteit Antwerpen lukte dat in 2004 nog 38 procent van de eerstejaars, nu nog 26 procent.

Dat betekent evenwel niet dat er minder jongeren zijn die hun diploma halen. De uitstroom zonder diploma blijft ongeveer gelijk. “75 procent van de startende studenten haalt na vijf jaar ergens een bachelordiploma”, zegt Koen Santermans van de UHasselt. “Maar veel studenten kiezen eerst fout en moeten zich dan heroriënteren. Zij halen dan uiteindelijk hun diploma in een andere richting of aan een hogeschool.”

Meer tussentijdse tests

Veel meer dan vroeger komen studenten dus niet uit bij het diploma van de richting waar ze eerst in begonnen waren. Ze beginnen ergens, falen, nemen vakken mee naar een volgend jaar, en stoppen dan alsnog. Of ze verkassen naar een andere opleiding. “Vroeger werd de schifting sneller gemaakt”, zegt Peter De Meyer van de UAntwerpen. “Wie op het einde van het eerste jaar niet geslaagd was, koos meteen een andere opleiding. Met het zeer flexibele bachelor- en mastersysteem van vandaag wordt het minder vanzelfsprekend om snel iets anders te doen.”

En dat leidt tot langere studietrajecten. “En dat kost de samenleving geld”, zegt Baelmans. “We willen nagaan hoe we de studenten nog beter kunnen informeren over wat we van hen verwachten.”

Amper 11 procent van de beginnende bachelorstudenten aan de KU Leuven slaagt in eerste zit voor alle vakken van zijn eerste jaar. De KU Leuven wil daarom weer meer focussen op die eerste zit. Niet door de lat te verlagen, zegt Baelmans. “Wel door de eerstejaars beter voor te ­bereiden. We willen dat ze vroeger ­weten hoe ze ervoor staan, ze actiever met de leerstof laten omgaan, en meer tussentijdse tests en oefeningen aan­bieden. Dat is geen verplichting, maar een aanbod.”