De topministers kwamen overeen om de begroting los te koppelen van dossiers die de voorbije dagen en weken aanleiding gaven tot felle ruzies. De hervorming van de vennootschapsbelasting – het stokpaardje van N-VA – en de invoering van een meerwaardebelasting – dé eis van CD&V – worden later samen onderzocht.

Het ziet er dus naar uit dat de Vlaamse christendemocraten hun slag hebben binnengehaald en N-VA flink wat water in de wijn heeft gedaan. N-VA wou immers eerst koste wat het kost dat de bedrijvenbelasting al zou worden uitgevoerd, maar daar is dus geen sprake van. Beide dossiers gaan nu in het najaar onder de loep worden genomen. Van het voorstel van Open VLD, om spaargeld te activeren en in de economie te pompen, is voorlopig ook geen sprake.

Met het akkoord kan premier Charles Michel nu toch naar de Kamer trekken. Wat vorige dinsdag niet lukte, kan nu zondag gebeuren. Dan zal de eerste minister in het parlement zijn State of the Union afleggen.

De regering geeft zaterdag om 11 uur een persconferentie.

“Nu nog vennootschapsbelasting”

Bart De Wever en minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) tweetten over het akkoord. De Wever is duidelijk: “Nu nog de vennootschapsbelasting.”

Een van de punten die de onderhandelingen moeilijk maakte, was de vermogenswinstbelasting, die CD&V in laatste instantie op tafel legde. “Rechtvaardige fiscaliteit staat nu als prioriteit op de agenda van de regering, in logische samenhang met de hervorming op de vennootsbelasting”, meldt de partij op Twitter.

Ook politicoloog Carl Devos tweette over het akkoord. “Van de zware uitspraken blijft niet veel over.”

Het enige waar de regeringspartijen het over eens zijn, is dat ze het oneens zijn met elkaar. Dat concludeert Kamerfractieleider Meryame Kitir (sp.a) vrijdagnacht uit het akkoord dat de regering-Michel overeenkwam over de begroting en een reeks hervormingen. “De ruzie tussen de regeringspartijen is met andere woorden bevroren, maar niet opgelost”.

Volgens de fractieleidster van de Vlaamse socialisten is beslist de grote hervormingen op de lange baan te schuiven. “Besparen in de gezondheidszorg, op de rug van zieken en gepensioneerden, lukt blijkbaar met een vingerknip. Echte hervormingen om ons land terug op de rails te krijgen, zijn duidelijk niet aan deze regering besteed. De soap eindigt op vrijdagnacht met een stevige ontgoocheling”, besluit Kitir.

“Nieuwe facturen en besparingen al zeker”

In een reactie op het begrotingsakkoord van de federale meerderheidspartijen zegt Groen-fractieleider Kristof Calvo ontgoocheld te zijn in de houding van CD&V. “Maar we zullen hen blijven uitnodigen om samen te werken aan een rechtvaardige fiscaliteit”, zegt Calvo.

Calvo toont zich ontgoocheld dat de er geen akkoord werd bereikt over de vennootschapsbelasting en de meerwaardebelasting op aandelen. “Dit land verdient beter. De cinema van de voorbije week was blijkbaar voor niets. Nieuwe facturen en besparingen zijn al zeker. Op een eerlijke bijdrage van de grootste vermogens blijft het wachten. De tijd was ook rijp voor een eerlijkere vennootschapsbelasting, meer op maat van KMO’s. Op die punten herleidt de regering zich tot een studiebureau.”

De fractieleider van Groen noemt de begroting opnieuw een N-VA-werkstuk. “Het gros van de inspanning gebeurt in de sociale zekerheid. Deze meerderheid vraagt meer van zieken, gepensioneerden en werkzoekenden dan van de grootste vermogens en multinationals. Er zijn de forse besparingen in de gezondheidszorg en er wordt bespaard op de welvaartsenveloppe inzake uitkeringen. Het resultaat van zulke maatregelen ligt voor de hand: meer ongelijkheid, meer onrechtvaardigheid, opnieuw.”

Groen zegt dat de druk vanuit de oppositie en samenleving naar meer eerlijkheid niet zal verminderen. “De roep om rechtvaardigheid zal steeds luider klinken. Ofwel wordt die roep beantwoord, ofwel is de regering gedoemd om zelf te verdwijnen. Wij gaan in elk geval blijven aandringen op die eerlijke bijdrage van de grootste vermogens. We zijn ontgoocheld in de houding van CD&V, maar zullen hen blijven uitnodigen om samen te werken aan rechtvaardige fiscaliteit.”

Waarover is vrijdagavond een akkoord bereikt?

1. Begroting 2017

Daarin zijn voor ruim 3 miljard euro maatregelen genomen. Het gaat om 2 miljard euro aan besparingen waarvan 1,1 miljard eerder was beslist maar nog niet uitgevoerd. Het gaat dan over de aanpak van overconsumptie in de gezondheidszorg en algemene besparingen op de overheids-departementen. Er komen ook voor 600 miljoen euro nieuwe belastingen (roerende voorheffing op rente-inkomsten gaat van 27 naar 30%, de beurstaks wordt uitgebreid, enz.). Ten slotte zijn er 500 miljoen euro aan diverse inkomsten voorzien zoals meeropbrengsten uit dividenden en fraudebestrijding. In de ontwerpbegroting 2017 is er ook een buffer van 679 miljoen euro ingebouwd. Aan de index, de btw en accijnzen, en de werkloosheidsuitkeringen wordt niet geraakt. Dit weekend nog wordt de begroting ingediend bij de Europese Commissie.

2. Arbeidsmarkt

De 38-urenweek wordt versoepeld. Afhankelijk van de drukte in een week kan er langer of korter worden gewerkt. Belangrijk om weten is dat er geen overloon zal worden uitbetaald in weken dat er meer wordt gewerkt. Dat was een CD&V-eis, maar coalitiepartners N-VA en Open Vld zagen dat niet zitten.

3. Nachtarbeid

Nachtarbeid en e-commerce worden in de wetgeving verankerd. Daarvoor wordt het wetsvoorstel van Patricia Ceyssens omgezet in een wetsontwerp. Belangrijk hier is dat nachtarbeid pas wordt betaald vanaf 24 uur ’s nachts, en niet vanaf 20 uur zoals nu het geval is. Die aanpassing komt er om geen concurrentienadeel te moeten ondervinden van Nederland.

4. Competitiviteit

De wet-Dehaene uit 1996 over de versterking van de competitiviteit wordt aangepast zodat de historische loonkloof kan worden afgebouwd. Ten opzichte van onze drie buurlanden bedraagt die nog altijd 10 procent.

5. Justitie

De kern heeft ook extra geld vrijgemaakt voor justitie. Hoeveel precies was vrijdagavond laat nog niet bekend.

Heikele dossiers

Over de drie heikele dossiers inzake fiscale hervormingen werd geen akkoord bereikt. Het gaat over de vennootschapsbelasting, een dossier van N-VA, de meerwaardebelasting (CD&V) en het activeren van spaargeld (Open Vld). Die voorstellen worden de komende dagen en weken verder onderzocht. Belangrijk om weten is dat de topministers geen timing, deadline en resultaatsverbintenis hebben vooropgesteld.

Wellicht maandag zal premier Michel naar de Kamer trekken voor zijn State of the Union. Daarover werden vrijdagavond laat nog onderhandeld met Kamervoorzitter Bracke. Dinsdag of woensdag zal dan worden gedebatteerd over de regeerverklaring.

Vandaag zaterdag om 11u worden alle details op een persconferentie meegedeeld.