Geestelijke vader van Spider-Man Stan Lee overleden op 95-jarige leeftijd

De geestelijke vader van superhelden als Spider-Man, Iron Man, X-Men en de Hulk is op 95-jarige leeftijd overleden. Stan Lee bedacht die helden niet alleen, maar hij was wel degene die de stripfiguren hun uiteindelijke vorm gaf.  

Het Amerikaanse publiek was al vertrouwd met superhelden door de figuur van Superman. Die was al in 1938 opgedoken bij DC Comics, het bedrijf dat de aartsrivaal zou worden van tegenhanger Marvel Comics, waar Stan Lee voor werkte. 

Het was Lee die ervoor zorgde dat de Marvel-superhelden geen bloedeloze figuren waren. Hij gaf ze menselijke trekjes mee: ze hadden liefdesverdriet en geldzorgen, voelden zich wel eens onzeker en hadden ook zwakke plekken.

Zo was Spider-Man aanvankelijk een tiener waar veel jonge lezers zich in konden herkennen. Peter Parker, alias Spider-Man, was een nerdy student die een bijbaantje moest nemen om aan de kost te komen, had relatieproblemen en nam de zorg van zijn tante op zich. Maar de grote vondst was natuurlijk dat hij superkrachten bezat en met zelfgesponnen spinnendraden tussen de wolkenkrabbers kon zweven.

Als schrijver en uitgever stond Stan Lee mee aan de wieg van het enorme succes van Marvel Comics. De strips beleefden hun hoogdagen in de jaren 60. Spider-Man zag het levenslicht in 1962 en was meteen de meest succesvolle creatie van Marvel Comics. In 1976 werden er 72 miljoen stripboeken van Spider-Man verkocht, maar er volgden er nog vele andere.

En toen er op basis van de stripverhalen vanaf 1978 tv-series (de Hulk, Spider-Man) en vanaf 2000 langspeelfilms (X-Men, Spider-Man) volgden was het hek helemaal van de dam.  "Hij gaf ons coole superhelden naar wie iedereen kan opkijken, wie je ook bent," zegt één van de fans die een eerbetoon brengt bij Stan Lee's ster op de Walk of Fame in Los Angeles. (Lees verder onder de beelden)

Stan Lee wist te bedingen dat hij 10 procent van de winst kreeg bij elke verfilming van Marvel-stripfiguren. Toch beweerde hij dat hij daar nooit steenrijk van geworden is. In 2008 kreeg hij wel de National Medal of Arts, de hoogste onderscheiding van de regering in de VS voor scheppende kunstenaars. 

"We zijn allemaal opgegroeid met reuzen en heksen en boemannen. Dan word je wat ouder en word je te groot om sprookjes te lezen", zei Stan Lee. "Maar ik denk niet dat je ooit je liefde voor dat soort dingen kwijtraakt, dingen die te gek voor woorden zijn, en magisch,  en heel fantasierijk. Ik denk dat iedereen houdt van dingen die te gek zijn. Voor mij zijn die verhalen sprookjes voor volwassenen."

Stan Lee - die eigenlijk Stanley Martin Lieber heette - was ook een herkenbare figuur voor zijn fans. Hij had vaak een cameo-optreden in de tv-series en films met Marvel-figuren, zoals te zien in de beelden hieronder, gaf lezingen over de popcultuur,  schreef columns, en was actief op het internet en op Twitter. (Lees verder onder de video)

Toen de verkoop van strips afkalfde brokkelde ook het rijk van Marvel af. Onderdelen van het bedrijf werden door rivalen overgekocht, en in 2000 ging Lee zelfs werken voor aartsrivaal DC Comics. Daar blies hij nieuw leven in figuren als Superman, Batman en Wonder Woman.

Hij richtte ook nog enkel eigen bedrijfjes op, die kortstondig succes kenden. Zo maakte hij animatiefilmpjes voor het internet in de vorm van Webisodes en werkte hij samen met de de popgroep Backstreet Boys. 

Vorig jaar overleed zijn echtgenote, ze waren 70 jaar getrouwd. Hij laat zijn dochter Joanie achter. En heel veel fans over de hele wereld.

Stan Lee deed ook veel voice overs in films en reeksen over zijn personages, en hij had ook talloze cameo's. In "The Big Bang Theory" speelt hij zichzelf en krijgt hij onverwacht Penny en Sheldon aan zijn deur. Het eindigt er mee dat hij een contactverbod tegen Sheldon laat uitvaardigen. Die hangt dat vol trots aan zijn muur, naast het contactverbod van Leonard - Mr. Spock - Nimoy.