Bijzondere ode aan de liefde met Stefaan Degand in "Die huis": "Ik heb spijt van niets en toch mis ik Julie"

Het noodlot slaat vorige zomer toe wanneer Degand (40) en zijn vrouw er voor twee dagen opuit trekken in het Heuvelland. Julie (31) heeft eerst last van koorts, de dag nadien wordt ze wakker met hoofdpijn. Geen reden tot paniek, want Julie heeft een migraine-verleden. Wanneer ze begint te braken en de hoofdpijn verergert, wordt besloten om toch de dokter erbij te halen. Tijdens het onderzoek blijkt er meer aan de hand te zijn. De alarmbelletjes gaan af wanneer Julie haar linker- voor haar rechterarm verwisselt bij een simpele oefening.

"Goed, we bellen gewoon heel de fanfare: de mug en de ambulance", redeneerde Degand nuchter. "Ik zat nog in de niets-aan-de-hand-fase. In het ziekenhuis komen we op de spoed aan en daar krijgt ze spasmen. Vijf mensen zijn nodig om haar in bedwang te houden om te kunnen prikken. Ik moest de kamer verlaten. Na twee uur kreeg ik telefoon dat ik dringend verzocht werd te komen. Daar stonden ze me op intensieve verzorging op te wachten met drie mensen. Ik wist direct hoe laat het was. We hebben allemaal films gezien: er gaan je nooit drie mensen staan opwachten om 22.30 uur 's avonds", vertelt Degand rustig. Julie sterft aan de gevolgen van een bacteriële hersenvliesontsteking. Op twee uur tijd was Degand compleet onverwacht zijn vrouw én ongeboren kind -Julie was zes maanden zwanger- kwijt.  

De schuldgevoelens overmeesteren Degand op dat moment. Hadden ze niet eerder de ambulance moeten bellen? Nee, is resoluut het antwoord van de dokters. "Was Julie 's morgens op spoed aangekomen, ze hadden ze naar huis gestuurd met een pijnstiller. Ze hadden nog niets kunnen zien", aldus Degand. De kans dat dit gebeurt, was volgens de neuroloog once in a lifetime.

De acteur moet ook beslissen over het leven van zijn ongeboren kind. "Er was sprake om Julie drie maanden aan de machines te houden (om de baby dan op negen maanden te laten geboren worden, red.). Ik wilde dat niet. Het bleek de juiste beslissing, want de medicatie van Julie was door de placenta geschoten. De overlevingskans van het kind was nul komma nul. Ik ben toen uit het ziekenhuis naar buiten gelopen en dacht: "Amai, ik heb hier efkes voor God gespeeld". Ik heb wel de gynaecoloog gebeld om hem tien minuten lang te vragen of het wel de juiste beslissing was. Zo snel gaan de dingen."

Degand is 12 jaar samen geweest met Julie. "We hebben er alles uitgehaald wat erin zat. Ik was gek op haar. Zij was gek op mij. We waren gek op elkaar. Ik heb spijt van niets en toch mis ik ze. Ik zie mijn leven nu als een tweestemmig lied en de tweede stem is verdriet. Voorts probeer ik de liefde te omarmen met Mila (zijn dochter die hij al samen had met Julie, red.), het acteren, familie en vrienden. Maar ja, die tweede stem, verdriet. En dat wist ik al toen mijn moeder stierf: er is één ding in het leven dat de mens zélf moet regelen, niemand anders kan dat voor jou en dat is verdriet. De rest kun je allemaal oplossen. Soms krijgt verdriet de eerste stem, soms gaat het terug liggen naar de tweede stem, maar het zal er altijd zijn."

Degand twijfelde na de dood van Julie over het vaderschap. Zou hij Mila wel alleen kunnen opvoeden? "Julie zei altijd dat ik een goede vader was. Toch was er altijd een stem in mijn hoofd die zei "ik kan dat niet".  Ik heb zelfs één seconde in mijn kop gedacht "dat wordt afstaan, dat kind moet ergens anders, dat gaat niet lukken". En toch is het gelukt", zegt Degand met tranen in de ogen.

"De eerste avond sliep ik met Mila in één bed samen. Mila sliep nog niet door, want mijn vrouw gaf borstvoeding. Mila zegt die eerste avond: "Dekentje, papa? Kusje, papa? Slaap lekker. Love you." En baf, ze sliep. Die heeft toen de hele nacht doorgeslapen. O-n-w-a-a-r-s-c-h-i-j-n-l-ij-k." Het was meteen een geruststelling voor Degand. "In het ziekenhuis wist ik al dat ik mijn eigen verdriet zou geregeld krijgen, maar dat van Mila... ik dacht nooit. Jamais", schudt Degand van nee. Om even later overtuigd te zeggen: "Het is wél gelukt."

Degand praat vol trots over zijn dochter. Naar eigen zeggen een "héérlijk kind met een fantasie van hier tot in Tokio". "Ik heb het altijd eerlijk tegenover haar gespeeld. Mama is dood, ze komt nooit meer terug maar ze blijft in ons hart de rest van ons leven. Ik ben niet begonnen over sterretjes aan de hemel. Dat is flauwekul. Als Mila daar zelf een fantasie wil over plakken, is dat goed. Dan ga ik daarin mee. Ze moet opgroeien als een normaal kind. Het is niet omdat haar mama dood is dat ze een voorkeursbehandeling moet krijgen." 

Degand wil kunnen praten over Julie, ook al is dat verschrikkelijk moeilijk. "Er zijn momenten dat ik ergens binnenkwam en het gesprek viel stil. Dat vond ik vreselijk. Ik heb tegen mensen moeten zeggen dat ze er écht over konden praten. Ik zit niet acht uur per dag te huilen hé. Natuurlijk zijn er momenten dat ik in de living sta en denk: "Godverdomme, Julie, waar zit je!" ... (stilte) Ze komt nooit meer terug en daar moet ik mee leren omgaan. Ik doe dat, en ik ben daar mee bezig."

Degand heeft sinds kort een nieuwe vriendin. Maar weidt daar niet over uit in "Die huis". Hij geeft wel aan dat het tijd wordt dat er opnieuw leven in huis is. Een verlangen, noemt hij het. Het huis waar hij woont, is dixit Degand "te proper en twee verdiepingen te groot". Hij wil rommel (genre een slip op de grond, een kous op de trap), lawaai en een "ontplofte" keuken vol gasten.

En het liefst van al liefde, wat voor hem het belangrijkste is. "Eigenlijk hoop ik heel snel... als mensen mij vragen hoe het met mij is. Ik heb zin om alleen maar dat te zeggen, en dat meen ik: "Heel goed. Ik ben zó verliefd."" Degand is één keer naar het graf geweest van Julie. "Het gaat heel goed met Mila en ik klungel lekker verder", vertelde hij toen aan haar. En met die woorden besluit hij ook zijn ode in "Die huis".