Ook zelfstandigen krijgen vaderschapsverlof

Werknemers hebben nu recht op tien dagen betaald vaderschapsverlof. Die kunnen ze opnemen tot vier maanden na de geboorte van hun kind. Zelfstandigen hebben daar geen recht op. Ducarme wil daar nog deze regeerperiode (voor mei 2019) verandering in brengen. "Vaders die hun activiteit volledig of gedeeltelijk onderbreken voor de geboorte van hun kind, moeten kunnen genieten van betaald verlof", luidt het in zijn beleidsnota.

Over de duur van het vaderschapsverlof laat Ducarme zich niet uit. De kans is echter klein dat zelfstandigen minder dagen vaderschapsverlof krijgen dan werknemers. Zeker is dat de zelfstandigen hun verlofdagen kunnen spreiden in de tijd, benadrukt hij. Het geld komt van de socialezekerheidsdienst voor de zelfstandigen.

CD&V-Kamerlid Griet Smaers ondersteunt het initiatief. “Wij vinden dat ook zelfstandige vaders en meeouders het recht moeten kunnen hebben op extra tijd die ze willen besteden aan hun pasgeboren kind en aan ondersteuning in het huishouden. Dit zou bovendien niet tot té zware financiële gevolgen mogen leiden”, vindt Smaers, die eerder al een wetsvoorstel over de zaak indiende.

Het wetsvoorstel bestaat uit twee luiken. “Enerzijds kan de mannelijke zelfstandige of meeouder een geboorteverlof van tien dagen opnemen binnen de vier maanden vanaf de dag van de bevalling van de partner. Hiervoor kan men een uitkering bekomen die even hoog ligt als de moederschapsuitkering bij moederschapsrust, ofwel 79 euro per dag.”

“Anderzijds kan de zelfstandige die geen beroep wenst te doen op het geboorteverlof, bijvoorbeeld omdat hij zijn zaak niet zo lang kan sluiten, kiezen om 15 gratis dienstencheques aan te vragen bij zijn sociaal verzekeringsfonds. De tweede optie volgt dezelfde redenering als bij de moederschapshulp, waarbij moeders die een zelfstandige activiteit beoefenen recht hebben op 105 dienstencheques.”

Smaers wijst erop dat de kersverse vaders slechts één van beide opties kunnen kiezen. “Dit stelsel heeft als doel de vader te faciliteren in de tijd die hij kan spenderen met zijn kleine spruit. Ofwel krijgt hij een uitkering die een eventueel inkomensverlies opvangt. Ofwel, als hij écht geen volle dagen verlof kan opnemen, wordt er voorzien in ondersteuning van huishoudelijke taken zodat er meer tijd overblijft voor de opbouw van de band tussen vader en kind”, besluit het Kamerlid.

Ondernemersorganisaties Unizo en NSZ vinden het goed dat zelfstandigen die vader worden, binnenkort ook zullen kunnen genieten van vaderschapsverlof. “We bepleiten vanuit Unizo al geruime tijd een sociale bescherming voor zelfstandigen, die gelijkwaardig is aan die voor werknemers”, zegt Caroline Deiteren, hoofd van de sociale cel binnen de Unizo-studiedienst. “Dus als vaders met een werknemersstatuut tien dagen betaald vaderschapsverlof kunnen nemen, moet dat in principe ook voor zelfstandige vaders kunnen.”

Maar Deiteren ziet andere prioriteiten. “Bij jonge zelfstandige gezinnen lopen privé en bedrijf sterk door elkaar. Vooral het combineren van de zorg voor het gezin met het blijven managen van de zaak, stelt hen dus voor grote uitdagingen. Vaderschapsverlof kan daar een hulp bij bieden, maar in de praktijk hebben zelfstandigen eerder nood aan meer en flexibele opvang, ook tijdens de weekends.”