Veelbelovend onderzoek: dit virus kan kanker doden en voorkomen dat hij terugkeert

De aanslag die de onderzoekers aan de universiteit van Oxford op de kankercellen plegen, is tweeledig. Enerzijds vallen ze de tumor rechtstreeks aan; anderzijds richten ze zich ook op de gezonde cellen die door de tumor ‘gekaapt’ zijn. 

“Zelfs als de meeste kankercellen in een carcinoom (de meest voorkomende groep tumoren, red.) gedood zijn, kunnen andere cellen de kanker beschermen en helpen te herstellen”, legt hoofdonderzoeker Kerry Fisher van de universiteit van Oxford uit. Samen met zijn team ging hij op zoek naar een manier om zowel de kankercellen als de beschermende cellen tegelijk uit te roeien, zonder de rest van het lichaam schade toe te brengen. De resultaten verschenen in het vakblad Cancer Research.

De onderzoekers maakten gebruik van een virus met de naam enadenotucirev. Dat virus is oorspronkelijk ontwikkeld om kankercellen aan te vallen en gezonde cellen ongemoeid te laten. Eenmaal binnen in een cel vermenigvuldigt het zich en barst het open, waarbij de gastheer verscheurd wordt en het virus zich verspreidt naar andere kankercellen.

Fisher en team maakten echter gebruik van een andere eigenschap van het virus, die hen toelaat genen binnen te smokkelen in besmet DNA. In dit geval was dat de sleutel om ook de gekaapte cellen uit te roeien.

Deze techniek is nieuw, maar het virus dat de kankercellen aanvalt wordt wel al getest bij mensen. Het wordt gebruikt als een vorm van immunotherapie, een brede term voor een nieuwe generatie technieken die het immuunsysteem gebruiken als deel van de behandeling.

Ook bij deze methode wordt het immuunsysteem ingeschakeld. Het virus doodt eerst kankercellen, en die schade zet ook de immuunreactie in gang.

Bij onderzoek op muizen en op stalen van menselijke carcinomen in het labo bleek de methode alvast veilig en doeltreffend. Onderzoek bij mensen moet dit nu bevestigen. De onderzoekers hopen volgend jaar te kunnen starten met klinische proeven.

Wetenschappers spreken van “veelbelovende resultaten”, maar wijzen ook op de grote uitdagingen die er nog zijn. “Het onderzoek op menselijke tumorstalen is bemoedigend, maar kan ingewikkeld zijn”, zegt dr. Michelle Lockley van Cancer Research UK, niet bij het onderzoek betrokken, aan The Independent. “Een van de grootste uitdagingen van immunotherapieën is te voorspellen hoe goed ze zullen werken met het immuunsysteem van de patiënt, en wat de neveneffecten kunnen zijn.”