Bosbranden Californië: Is Trumps woede over "slecht bosbeheer" terecht?

"Bosbeheer kan tot op zekere hoogte helpen om bosbranden tegen te gaan of minder erg te maken", stelt professor Verheyen in “De wereld vandaag” op Radio 1. Zo kan een "keuze voor minder brandgevoelige boomsoorten" op lange termijn een gunstige invloed hebben. Naaldbomen worden op sommige plekken dan bijvoorbeeld vervangen door minder brandbare loofbomen.

Ook de "uitdunning van bosbestanden" en "de uitdunning van struiklagen" kunnen er volgens Verheyen voor zorgen dat vlammen zich minder snel verspreiden. Het is belangrijk om de "verspreiding van de kronen naar de bodem, en vice versa, minder makkelijk te maken". Ook "corridors of brandgangen aanleggen, zoals bij de Waalse bossen" is een optie.

Zijn Trumps uitspraken dan terecht? De president klaagt de laatste weken frequent over de "miljarden dollars" die elk jaar worden uitgegeven aan het Californische bosbeheer en is boos om het feit dat er toch nog zoveel doden zijn gevallen. "Dit moet nu worden opgelost of de federale overheid zal hier niet langer voor betalen", fulmineerde de president enkele dagen geleden nog. Hij verwees ook naar Finland als een land waar wel aan goed bosbeheer wordt gedaan. "Daar wordt geharkt en gewied", stelde Trump.

"De president drukt het nogal simplistisch uit", zegt Verheye. "Het heeft vooral te maken met de hoeveelheid brandstof in het bos". "Ik kan me echter moeilijk inbeelden dat men in Californië, waar de problematiek van bosbranden goed gekend is, geen gepaste maatregelen heeft genomen." Volgens Verheyen is het dichtdraaien van de geldkraan alvast geen goed idee: "Ik vrees dat dat wel eens een omgekeerd effect zou kunnen hebben."

Professor De Wulf, die al meer dan 20 jaar aan het hoofd staat van de onderzoeksgroep FORSIT, is nog iets minder vergevingsgezind voor de Amerikaanse president. Volgens De Wulf is het idee dat in bossen zou moeten worden "geharkt" "absolute onzin". Het is volgens hem net belangrijk dat een bosbodem voor een groot deel onaangetast blijft, om het natuurlijke recyclagesysteem niet te ontwrichten. "Een bosbeheerder zal enkel een hark gebruiken om zijn oprit proper te houden", aldus De Wulf.

Net als zijn collega wijst De Wulf ook op het belang van goed bosbeheer, "maar dat alleen is niet voldoende". "Ongeveer 95% van alle bosbranden wordt veroorzaakt door de mens. Het is dus belangrijk om omwonenden en wandelaars goed gedrag aan te leren."

Bovendien zal zelfs in een goed beheerd en planmatig aangelegd bos het risico op brandverspreiding blijven bestaan. De droogte en de hoeveelheid wind zijn daarbij erg belangrijke factoren. "Gensters kunnen onder bepaalde omstandigheden zelfs makkelijk wegen overbruggen", stelt De Wulf. "Dan sta je machteloos."

Volgens De Wulf is het bij bosbranden vooral belangrijk dat er snel kan worden ingegrepen. Daarvoor is personeel, apparatuur, en dus geld nodig. Ook preventieve maatregelen kunnen helpen: "In Vlaanderen mogen mensen bij extreme droogte bepaalde bossen bijvoorbeeld niet in."

Hoe dan ook is bosbeheer een werk van lange adem. "Bossen zijn het resultaat van een lange historiek", zegt De Wulf. Bovendien moet telkens worden rekening gehouden met wetgevingen omtrent natuurbescherming. "Na bosbranden dient zich wel altijd de gelegenheid aan om tijdens het kunstmatig herstel een bos op een betere manier in te richten", aldus De Wulf.

De Democratische gouverneur van Californië Jerry Brown laat de uitspraken van de president alvast niet aan zijn hart komen. "Ik heb wel even over de oorzaken van de bosbrand met de president gepraat, maar dat is bijzaak. Nu is er maar één ding belangrijk: genoeg geld krijgen om met deze ramp om te gaan."