Direct naar artikelinhoud
Auteursrecht

Google dreigt met YouTube zonder video’s en Google zonder nieuws

Screenshot van een advertentie in Instagram.Beeld RV

Indien Europa de hervorming van het auteursrecht doordrukt, zullen Europeanen volgens Google niet meer kunnen kijken naar de YouTube-filmpjes waar ze zo van houden. Bovendien zou Google News kunnen verdwijnen. Google gooit zich volop in de strijd tegen de nieuwe Europese richtlijn voor auteursrechten.

Het lijkt alle hens aan dek bij Google. Het technologiebedrijf probeert de internetgemeenschap op YouTube en Instagram te sensibiliseren via online-advertenties. Het wil hen duidelijk maken dat de nieuwe Europese richtlijn, die het auteursrecht moet hervormen, geen goed idee is.

Alles draait om de beruchte artikels 11 en 13 van de het Europese ‘Copyright Directive’. Die laatste wil de muziek- en filmsector beschermen tegen auteursrechtelijke inbreuken. 

Wie vandaag een YouTube-film oplaadt muziek van Calvin Harris of Ariana Grande, zal een verzoek krijgen van YouTube om het filmpje te verwijderen. De maker van de video krijgt de kans om te argumenteren dat het materiaal voldoende aangepast is. In vele gevallen kunnen de filmpjes blijven bestaan of worden ze opnieuw geüpload. YouTube is groot geworden dankzij een sterke remixcultuur.

Schadelijk

Met de nieuwe Europese richtlijn zou YouTube een veel grotere verantwoordelijkheid dragen. Zo zou het videoplatform een technologie moeten uitbouwen die actief op zoek gaat naar inbreuken. En dat ziet YouTube niet zitten. Zelfs CEO Susan Wojcicki kroop eind oktober in haar pen om Europese Parlementsleden erop te wijzen hoe schadelijk de richtlijn zou kunnen zijn.

“Artikel 13 bedreigt honderdduizenden jobs, Europese creatievelingen, bedrijven, artiesten en iedereen die ze tewerkstellen. De richtlijn zou platformen zoals YouTube kunnen dwingen om enkel nog video’s van een klein groepje van grote bedrijven toe te laten.” Lees: indien de hervorming erdoor komt, zal YouTube veel voorzichtiger omgaan met de video’s die worden opgeladen, waardoor Europese gebruikers een stuk minder video’s zullen kunnen bekijken.

‘De richtlijn zou platformen zoals YouTube kunnen dwingen om enkel nog video’s van een klein groepje van grote bedrijven toe te laten’
Susan Wojcicki, CEO YouTube

In De Tijd herhaalde Richard Gingras, hoofd voor nieuwsproducten bij Google, dat YouTube al grote stappen nam in het erkennen van auteursrecht. “Via de tool Content ID kunnen rechthebbenden hun materiaal bij ons signaleren.”

De Belgian Entertainment Association vindt de framing van artikel 13 door Google overdreven. “Ze jagen mensen angst aan met het idee dat het internet nooit meer zal zijn wat het ooit was”, zegt Olivier Vandeputte. “Het enige wat wij vragen is dat kleine en grote artiesten vergoed worden voor hun creaties. Op dit moment verdient YouTube miljarden euro’s aan de advertenties bij die video’s, zonder dat er iets terug stroomt naar de makers.” Hij verwijst naar iTunes en Spotify waar dat wel het geval is. “Al is ook die situatie ook nog niet ideaal, er is tenminste meer duidelijkheid, er is tenminste duidelijkheid.”

Een foto die is geplaatst door null (@europeancommission) op

Stok achter de deur

Ook artikel 11, door tegenstanders de linktaks genoemd, baart de technologiereus grote zorgen. Die kwam er na veel gelobby van Europese uitgevers. Zij zijn het beu dat platformen zoals Google en Facebook rijk worden van de nieuwsverhalen waar zij zo hard aan werken. Dat zit zo: 65 procent van de Europeanen die Google News gebruiken, blijft ook binnen Google. Zij bezoeken de originele bron van het nieuws niet, waardoor uitgevers advertentiegelden mislopen. Artikel 11 bepaalt dat spelers zoals Google en Facebook dat verlies moeten compenseren door een vergoeding te betalen voor elke link naar een nieuwsverhaal.

Google liet dit weekend in The Guardian verstaan dat artikel 11 – in de wijze waarop het nu geformuleerd is – wel eens het einde van Google News zou kunnen zijn. Die online dienst verzamelt het nieuws in de wereld, categoriseert alles en neemt de titels, eerste alinea’s en mogelijk een afbeelding van de nieuwsartikelen over.

Het dreigen met het afsluiten van Google News is een stevige stok achter de deur. Toen Spanje een gelijkaardige hervorming doorvoerde in 2015, trok Google de stekker uit de nieuwsaggregator. Met alle gevolgen van dien voor de Spaanse nieuwswebsites. Zij zagen de bezoeken aan hun websites met 6 tot 14 procent dalen volgens de vereniging van Spaanse uitgevers (AEEPP). “We zouden dat niet graag zien gebeuren in de rest van Europa”, vertelde Gingras aan The Guardian.

Evenwicht is helemaal zoek

De associatie van Europese uitgevers (ENPA) noemt die dreiging voorspelbaar. Google heeft al heel veel werk gestopt in gelobby achter de schermen, nu gaat het om een directere strategie. “Maar we moeten er toch op wijzen dat de Europese richtlijn niet te vergelijken is met de Spaanse wetgeving”, klinkt het. “In Spanje is een vergoeding aan uitgevers verplicht, volgens de Europese richtlijn zullen uitgevers daar zelf voor kunnen kiezen.” 

Met andere woorden: de richtlijn is een middel voor de uitgevers om Google aan de onderhandelingstafel te krijgen om te overleggen hoe een deel van de meerwaarde die gecreëerd wordt door nieuwsverhalen, terug te laten vloeien naar de uitgevers. “Vandaag is dat evenwicht helemaal zoek. Er zijn kleinere nieuwsaggregatoren die met licenties aan het auteursrecht voldoen. Wij willen enkel dat de grote platformen dat ook doen.”

Europese uitgevers zijn het beu dat platformen zoals Google en Facebook rijk worden van de nieuwsverhalen waar zij zo hard aan werken

De definitieve beslissing over de hervorming van het Europees auteursrecht staat in januari 2019 op de agenda. Het parlement moet eerst een overeenkomst bereiken over de wettekst met de lidstaten en de Europese Commissie. Dat geeft lobbygroepen nog een ultieme kans om de geesten in het Europees Parlement te doen twijfelen.

Deze tekst werd in de loop van de dag aangevuld met een reacties van de Associatie van Europese Uitgevers en de Belgian Entertainment Association.