Waarom staat Microsoft na 40 jaar nog altijd aan de top?

We kennen allemaal Microsoft, of anders gezegd, we komen allemaal weleens in contact met producten van dat bedrijf. Als het niet het besturingssysteem Windows is, dat op meer dan 80 procent van alle pc's draait, dan zijn het toepassingen zoals Word en Excel. Maar Microsoft komt amper in het nieuws en is niet zo sexy als Facebook, Google of Apple. En dat vinden ze bij Microsoft niet erg. Vroeger was dat anders: Microsoft wilde zo graag cool zijn.

Dat heeft allemaal te maken met de huidige CEO, Satya Nadella. Nadella werd in 2014 door de raad van bestuur unaniem verkozen tot CEO en gooide het over een andere boeg. Resultaat: de waarde van het aandeel is op 4 jaar tijd verdrievoudigd. En Microsoft behoort nu tot de top 5 van de meest waardevolle bedrijven ter wereld. Niet slecht voor een technologiebedrijf dat 43 jaar geleden werd opgericht.

Het verschil tussen Satya Nadella en zijn voorganger, Steve Ballmer, kon niet groter zijn. Nadella is een beredeneerde Amerikaanse Indiër, zoon van een ambtenaar, die eind jaren 80 naar de VS trok om daar computer­wetenschappen te studeren. Steve Ballmer is een flamboyante Amerikaan die niet verlegen was om een straffe uitspraak.

Nadella schreef vorig jaar ook een boek, "Hit refresh". In dat boek is hij opvallend openhartig over zijn jeugd en zijn gehandicapte zoon. "Hit refresh" is een bestseller en wordt gretig gelezen door de 130.000 medewerkers van het bedrijf. In het boek beschrijft Nadella hoe hij een mental coach uitnodigde tijdens een van zijn eerste directievergaderingen. De directieleden moesten hun smartphone en laptop opzijzetten en over persoonlijke zaken spreken. Dit zorgde voor meer openheid en wederzijds respect binnen het directiecomité van Microsoft.  

Naast de mental coach introduceerde Nadella ook yoga. En vergaderingen worden soms in boomhutten gehouden. Maar vergis u niet: Nadella is en blijft de CEO van een winstgevend technologiebedrijf. Bij zijn aanstelling in 2014 hield hij grote schoonmaak: er moesten 18.000 mensen vertrekken. 

Voor de komst van Nadella probeerde zijn voorganger Ballmer vooral de anderen te kopiëren. Zo lanceerde Microsoft met de Zune een mp3-speler net op het moment dat de naam 'iPod' was ingeburgerd. Te laat dus. Daarna miste Microsoft nog een andere belangrijke evolutie: de smartphone. 

Toen Apple in 2007 de hele wereld verbaasde met de smartphone, lachte Ballmer het toestel gewoon uit. Hij zei letterlijk: "Een telefoon zonder toetsen? Niemand moet dat hebben." Microsoft kwam pas in 2011 - met andere woorden veel te laat - met een eigen mobiel besturingssysteem en smartphone. Pittig detail: de smartphone werd geproduceerd door Nokia, een merk dat destijds in vrije val was en hopeloos zocht naar een nieuw elan. Microsoft wilde samen met Nokia een alternatief bieden voor Android van Google en iOS van Apple.

Die samenwerking mislukte faliekant. Nadella verkocht in 2017 de merknaam Nokia aan HMD Global en maakte zo een einde aan het mobiel verhaal van Microsoft. Hij besefte heel goed dat de strijd op mobiel vlak gevoerd zal worden tussen Google en Apple en dat er geen plek was voor Microsoft. 

Nadella verlegde de focus van Microsoft naar iets wat het bedrijf al decennia­lang goed doet: software produceren voor bedrijven. Het motto voor elke medewerker is: "Wij willen niet cool zijn, maar anderen cool doen lijken." Dit kwam binnen het bedrijf hard aan. Logisch ook: Microsoft domineerde, met Windows en Office, jarenlang de technologiewereld. Maar de komst van Apple, en later Google, Facebook en Amazon bracht die dominantie onder druk.  Microsoft moest zich heruitvinden, anders ging het eindigen zoals zoveel andere technologiebedrijven die niet mee konden met de evolutie.

Microsoft beseft goed genoeg dat artificiële intelligentie (AI), die gebruikmaakt van gigantische datacenters, de komende jaren alleen maar zal toenemen. Datacenters zijn gigantische ruimtes met computers en servers.  AI-toepassingen, die heel wat rekenkracht nodig hebben, worden in die datacenters berekend. Daarnaast zien ze op de hoofdzetel in Redmond ook dat we meer en meer applicaties in de cloud gebruiken. Trouwens, Google en Amazon begonnen de markt van de datacenters te domineren.

Voor Nadella was het simpel. Microsoft mocht die trein niet missen. Vooral omdat het bedrijf met Azure zeer krachtige datacenters in huis heeft. Dit komt omdat de grootste meerderheid van de computers met het besturings­systeem van Microsoft werkt. Heel veel bedrijven zijn ook klant bij Microsoft en gebruiken het Azure-cloudsysteem.

Momenteel beschikt Microsoft over 54 Azure Regions, of datacenters. Die zijn over de hele wereld verspreid. Het bedrijf is van plan om de komende jaren nog tientallen datacenters te bouwen. Een aantal daarvan zullen onder de zeespiegel terechtkomen. Zo wil het bedrijf de datacenters, met zeewater, op natuurlijke wijze koelen.

Nadella heeft het bedrijf ook weer hip gemaakt door laptops en tablets onder een eigen merknaam te lanceren. De Surface-laptop werd in de markt gezet als rechtstreekse concurrent van de Macbook Air van Apple. 

Naast de Surface-laptop lanceerde Microsoft de Hololens. De Hololens is een augmented reality-bril die door chirurgen gebruikt wordt. Het toestel is nog redelijk duur en geraakt niet ingeburgerd.

Maar om de komende 40 jaar stand te houden mag Microsoft niet op zijn lauweren rusten. Hoeveel het bedrijf ook maar investeert in zijn eigen zoekrobot, Bing slaat niet aan. Een bewijs hiervan is dat googelen ondertussen een werkwoord is geworden. Maar heeft u ooit iemand iets horen 'bingen'?

Microsoft dreigt ook de evolutie van de slimme luidsprekers te missen. Slimme luidsprekers zijn luidsprekers die u thuis plaatst en die u met de stem kan bedienen. Als u wilt weten wat er in uw agenda staat, kunt u dat aan de luidspreker vragen. Google en Amazon domineren met de Google Home en Alexa de markt van de slimme luidsperkers. Ze zijn enorm populair in de VS. Daarom zetten deze bedrijven ook heel hard in op AI, omdat de slimme luidsprekers AI gebruiken om de stem van de gebruiker te herkennen.  

Microsoft heeft met Cortana een krachtige AI-toepassing die gebruikt kan worden voor de slimme luidspreker. Nu hoeft het alleen maar eentje te produceren.

Microsoft heeft twee keuzes: het komt met een eigen slimme luidspreker, of het gaat met een producent samenwerken. Zaak is om snel te reageren, anders dreigt Microsoft, net zoals bij de smartphone, ook deze trein te missen.