Spaanse premier dreigt brexitakkoord te blokkeren: “Veto als er geen verandering komt”

In Brussel kwamen de vertegenwoordigers van de Europese staatshoofden en regeringsleiders bijeen om de top van zondag voor te bereiden. Daar moeten de chefs hun fiat geven voor het akkoord over de boedelscheiding met Groot-Brittannië en een verklaring over de toekomstige relaties met Londen.

De Spaanse bekommernis over Gibraltar “blijft de enige uitstaande vraag”, meldde een diplomatieke bron na afloop. Madrid wil garanties dat het directe zeggenschap heeft in alle toekomstige onderhandelingen die gevolgen kunnen hebben voor Gibraltar, een Brits overzees gebied in het zuiden van Spanje. Spanje claimt soevereiniteit over de befaamde rots en omstreken.

Zo blijft de kwestie-Gibraltar het voornaamste knelpunt in de aanloop naar de top. Het voorbehoud van Frankrijk en enkele andere landen over de toekomstige toegang van hun vissers tot Britse wateren zou volgens diplomaten geen echte hindernis meer vormen in de aanloop naar zondag.

Sánchez had eerder tegenover EU-Commissievoorzitter Juncker al gedreigd met een veto over de deal, omdat de Britse kroonkolonie Gibraltar in onderhandelingen in zijn ogen niet als onderdeel van het Verenigd Koninkrijk mag worden beschouwd. Dit moet volgens de Spaanse premier ook in de brexitakkoorden staan.

“Na mijn gesprek met Theresa May blijven onze standpunten verschillen”, tweette hij gisterenavond, vlak voor hij in Cuba zou landen voor een officieel bezoek. “Mijn regering zal steeds de belangen van Spanje verdedigen. Als er geen verandering komt, zullen we ons veto stellen tegen brexit.” 

Een veto heeft Spanje niet. Er wordt zondag ook niet gestemd, maar de Europese leiders zouden geconfronteerd worden met een groot politiek probleem indien een grote lidstaat als Spanje afstand zou nemen van het akkoord over de boedelscheiding met de Britten.

De Britse regering liet wel verstaan dat ze wil meewerken aan een oplossing. “Wij hebben niet de intentie om het terugtrekkingsakkoord te heropenen, maar we gaan met de regeringen van Gibraltar en Madrid werken aan onze toekomstige relatie”, zei een woordvoerster van May.

Spanje verloor het schiereiland in 1704 door een aanval van een Nederlands-Britse vloot en stond het negen jaar later tandenknarsend via een verdrag aan Engeland af. Die geste probeert Madrid al meer dan driehonderd jaar met diplomatie en pesterijen ongedaan te maken.

Gibraltar stemde in 2016 massaal tegen de brexit.