Conflict Rusland-Oekraïne: spoedvergadering VN-Veiligheidsraad, Kiev overweegt krijgswet

De Oekraïense president Petro Porosjenko zit een spoedzitting van zijn Nationale Veiligheidsraad voor, zondagnacht in Kiev. © AFP

Als gevolg van het nieuwe conflict met Rusland in de Zee van Azov, in de Zwarte Zee, zal het Oekraïense parlement maandag tijdens een speciale zitting beslissen over de mogelijke invoering van het krijgsrecht. De VN-Veiligheidsraad komt bijeen in een spoedzitting.

Zondag vonden in de Straat van Kertsj, die de Krim van Rusland scheidt en toegang geeft tot de Zee van Azov, verschillende schermutselingen plaats. Russische schepen openden het vuur op enkele schepen van de Oekraïense marine en kaapten uiteindelijk drie vaartuigen. Rusland ramde ook één schip, en blokkeerde de Straat van Kertsj.

Maandagochtend heeft Rusland de Straat van Kertsj weer geopend voor de scheepvaart. Dat heeft het Russische persagentschap RIA gemeld volgens Reuters. Zondagavond riepen de Europese Unie en de NAVO Rusland op om de vrije doortocht in de Straat van Kertsj te herstellen.

Krijgswet

De Oekraïense president Petro Porosjenko zei zondagnacht na crisisoverleg van de Nationale Veiligheidsraad in Kiev dat een eventuele invoering van de krijgswet niet betekent dat Oekraïne een offensief zal lanceren. Het gaat ‘enkel en alleen om de bescherming van ons grondgebied en de veiligheid van onze burgers’.

Ook aan het front in Oost-Oekraïne zal niets veranderen. Porosjenko zet ook de reservisten van de strijdkrachten in staat van paraatheid. De zogenoemde eerste golf van reservisten houdt zich paraat, zei Porosjenko in Kiev. Dat betekent niet onmiddellijk dat ze gemobiliseerd worden, zei Porosjenko volgens het Russische nieuwsagentschap Interfax.

De VN-Veiligheidsraad komt maandag bijeen in een spoedzitting na de militaire escalatie. De vergadering kwam er op vraag van Rusland en Oekraïne, klinkt het. Moskou vroeg dat de vergadering plaatsvindt om 11 uur (17 uur Belgische tijd).

Vuur geopend

‘Russische schepen ‘hebben het vuur geopend op een groep schepen van de Oekraïense marine’, zo verklaarde die laatste zondagavond in een communiqué. Het nieuws over het incident kwam er slechts enkele uren nadat de Oekraïense zeemacht liet weten dat een schip van de Russische grenswacht voor de kust van de Krim een van zijn sleepboten had geramd.

Rusland verdedigde zich inmiddels door te stellen dat het manoeuvre van de Oekraïense schepen in de Straat van Kertsj een provocatie inhield. In een verklaring van de Russische autoriteiten staat te lezen dat Oekraïne zelf heeft aangestuurd op ‘een conflictsituatie’.

De laatste maanden wordt de Zee van Azov, een deel van de Zwarte Zee, steeds meer het decor van de spanningen tussen beide buurlanden. Rusland controleert de toegang tot de Zee van Azov door de Straat van Kertsj en wordt door Oekraïne beschuldigd van pesterige controles van schepen die aanmeren in Oekraïense havens zoals Marioepol of Berdjansk.

Russische straaljagers vliegen over Oekraïense schepen, zondag in de Straat van Kertsj.
Russische straaljagers vliegen over Oekraïense schepen, zondag in de Straat van Kertsj.© REUTERS

Schepen in beslag genomen

Rusland heeft drie schepen van de Oekraïense marine in beslag genomen in de Zwarte Zee. Volgens het nieuwsagentschap TASS, een Russisch staatsbedrijf, hebben de schepen de Russische grens geschonden. De Russische veiligheidsdienst FSB bevestigde aan TASS dat wapens gebruikt zijn om de schepen te stoppen.

Volgens de FSB schonden de drie schepen zondagochtend de Russische grens. Daarna ondernamen ze ‘nog een poging om illegale activiteiten te ontplooien in Russische territoriale wateren’. Dat zou om 19 uur gebeurd zijn (17 uur in België). De schepen zouden niet gereageerd hebben op ‘legitieme vragen’ van de kustwacht van de FSB om onmiddellijk te stoppen en ze voerden ‘gevaarlijke manoeuvres’ uit.

De FSB bevestigt dat ‘wapens gebruikt zijn om de Oekraïense oorlogsschepen te stoppen’. Drie schepen van de Oekraïense marine liggen bijgevolg aan de ketting in de Russische territoriale wateren in de Zware Zee. ‘Drie gewonde militairen van het Oekraïense leger krijgen medische zorg’, zegt de FSB.

TASS meldt dat er een gerechtelijk onderzoek is geopend vanwege schending van de Russische staatsgrens. De FSB beweert er ook ‘onweerlegbaar bewijs’ van te hebben dat Kiev de Oekraïense marine gebruikt heeft om te ‘provoceren’ in de Zwarte Zee. Het is afwachten wat dat bewijs moge zijn, gelijkaardige claims konden in het verleden zelden tot nooit hardgemaakt worden.

‘Vrijheid van doorgang moet hersteld’

In een verklaring veroordeelde de Europese dienst voor extern optreden, de diplomatieke arm van de Europese Unie, de Russische blokkade van de Straat van Kertsj. ‘We gaan ervan uit dat Rusland de vrijheid van doorgang in de Straat van Kertsj zal herstellen en roepen iedereen op om met terughoudendheid te handelen om de situatie direct te deëscaleren’, aldus een woordvoerder zondagavond.

De NAVO zegt in contact te staan met de Oekraïense autoriteiten, en roept eveneen op tot voorzichtigheid. Een woordvoerder van de alliantie herhaalt dat de ‘voortdurende militarisering van de Krim’ door Rusland de onafhankelijkheid van Oekraïne bedreigt.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content