België heeft werk aan de winkel op het vlak van de mensenrechten

De toestand is niet hopeloos. En ook niet dramatisch. Dat betekent niet dat er in België op het vlak van de mensenrechten geen werk aan de winkel is. “Er zijn de voorbije jaren tal van maatregelen doorgevoerd die elk op zich misschien niet dramatisch zijn”, zegt Kati Verstrepen, voorzitter van de Liga. “Maar als je ze allemaal samentelt, krijg je toch een verontrustend beeld.” 

Verstrepen maakt de vergelijking met de kikker in de kookpot. “Als je de temperatuur maar langzaam genoeg opdrijft, blijft zo’n beest zitten tot het levend gekookt is.” 

In een poging het grote publiek en de politiek wakker te schudden komt de Liga met een rapport op de proppen. Een soort stand van zaken, opgesteld na gesprekken met experts, politici en mensen op het terrein. 

Camerawet

Daaruit blijkt dat heel wat dingen fout lopen. In het rapport gaat het bijvoorbeeld over het parlement dat er volgens Verstrepen niet meer in slaagt zijn werk te doen. De schuld van complexe wetten, klinkt het. “Neem nu de camerawet. Die is met opzet zo complex gemaakt dat het voor een parlementslid nagenoeg ondoenbaar is daar de impact van in te schatten.” 

Maar ook de parlementsleden zelf hebben boter op het hoofd. “Over de deportatiewet en het verplicht maken van vingerafdrukken op de identiteitskaart zijn amper vragen gesteld.” 

Ook de verschuiving van de macht van de wetgevende en rechterlijke poot van ons rechtssysteem naar de uitvoerende kant baart de Liga zorgen. “Dat leidt er bijvoorbeeld toe dat de Dienst Vreemdelingenzaken genoeg heeft aan vermoedens van schuld om een vreemdeling die hier geboren is en helemaal legaal in ons land verblijft ons land uit te zetten. Zonder dat daar een rechter aan te pas komt. Dat is een gevaarlijke evolutie.” 

Een bijkomend probleem is dat er amper ruimte is voor vragen bij die gang van zaken. Verstrepen: “De ruimte voor kritiek krimpt. Organisaties of burgers die zich laten horen worden tegenwoordig ongemeen hard aangepakt. Denk maar aan het Minderhedenforum, dat toen het zich met de Zwarte Pieten-kwestie bemoeide, bedreigd werd met het stopzetten van de subsidies. Of burgers die zich bezighouden met de opvang van vluchtelingen in het Maximiliaanpark die plotseling van mensensmokkel beticht worden.”

Lokaal niveau

Met het rapport hoopt de Liga het grote publiek ervan bewust te maken dat waakzaamheid geboden is. “Alleen zo kunnen we garanderen dat het ook in de toekomst de goede richting uitgaat met die mensenrechten.” 

Tegelijk hoopt ze ook politici tot actie aan te zetten. Federaal maar ook lokaal.  Verstrepen: “Door bijvoorbeeld burgemeesters te wijzen op de gevaren van ethnic profiling (waarbij agenten bij controles afgaan op uiterlijke kenmerken, red.), iets waar op dat niveau nog veel te weinig wordt bij stilgestaan.