Banksy-expo Brussel was te mooi om waar te zijn

"Fake" staat er in grote roze letters op de gevel van de voormalige Delhaize-supermarkt in de Waterloosesteenweg in Elsene. Het gebouw doet sinds september dienst als expositieruimte voor alles wat met streetart en graffiti te maken heeft.

Maar afgaande op het opschrift op de gevel is niet iedereen even enthousiast over wat binnenin te zien is. De schuld van Banksy, zo blijkt. Sinds begin november kon je in het 'urban art platform', zoals de ex-supermarkt tegenwoordig heet, naar Banksy Unauthorized, een expo die 61 werken van 's werelds bekendste streetartkunstenaar samenbrengt. Alleen wil de man zelf daar helemaal niets mee te maken hebben. Logisch ook: bezoekers 15 euro laten neertellen om werken te zien die in normale omstandigheden gewoon in het straatbeeld opduiken, druist in tegen alles waar het concept streetart voor staat.

Maar niet alleen de lokale straatartiesten lopen niet hoog op met wat er aan de Waterloosesteenweg te zien is, bleek vorige week. De organiserende vzw Strokar werd plots overstelpt met mails en telefoontjes van een Brits advocatenkantoor, in opdracht van een zekere Steve Lazarides. Die wou graag weten hoe 'zijn' werken in een voormalige supermarkt in Brussel terechtkwamen. Lazarides is geen onbesproken figuur. Hij was 'chauffeur' met dienst toen Banksy zijn eerste kunstwerken op de Londense muren spoot en fungeerde later als een soort manager. Maar ondertussen kunnen beide heren al tien jaar niet meer door dezelfde deur. De reden voor de breuk blijft, net als de identiteit van Banksy, een goed bewaard geheim.

Twijfels

Dat belet Lazarides niet om nog steeds zijn – goed belegde – boterham te verdienen met Banksy's werk. Zijn privécollectie, aangevuld met stukken van een paar verzamelaars, reist de wereld rond, met telkens lange wachtrijen en dito inkomsten tot gevolg. Maar in Brussel had Lazarides zijn rondreizende show dus niet verwacht.

Dat die toch in de Belgische hoofdstad belandde, is te danken aan On Entertainment, een Duits bedrijf dat eerder Banksy-expo's in Berlijn en Istanbul organiseerde. Het nam met Strokar contact op met een voorstel: in ruil voor wat vierkante meters expositieruimte wilde On Entertainment de Banksy-werken – goed voor een geschatte marktwaarde van 15 miljoen euro – naar Brussel brengen. Strokar moest niets doen, ook de inrichting van de zaal namen de Duitsers voor hun rekening. Als klap op de vuurpijl zou de Brusselse vzw ook 10 procent van de inkomsten krijgen.

Met die deal en de bijbehorende bezoekersrecords in het vooruitzicht durf je als jonge vzw weleens overstag gaan. Ondanks de reputatie van Lazarides en het besef dat de deal van On Entertainment misschien wel te mooi was om waar te zijn. Maar al snel na het zetten van de handtekeningen begonnen ze bij Strokar te twijfelen. Toen de Duitse vrachtwagen met de Banksy-werken arriveerde, bijvoorbeeld. Die bleken, ondanks hun waarde, amper ingepakt te zijn.

Vlucht vooruit

De papieren waaruit moest blijken dat de werken van Banksy verzekerd waren en dat hun eigenaar weet had van hun verhuizing naar Brussel lieten op zich wachten. En toen moesten de advocaten van Lazarides nog op de proppen komen.

Ten einde raad kozen ze bij Strokar voor de vlucht vooruit. Ze stapten naar de rechtbank en vroegen een gerechtsdeurwaarder om de werken in beslag te nemen. "Op die manier konden we ons uit dit dossier terugtrekken", legt Stanislas Eskenazi, advocaat van Strokar, uit. "Het is nu aan Lazarides en On Entertainment om onder elkaar de plooien glad te strijken."

Een verhaal met alleen maar verliezers dus. Of toch niet? We hebben een vermoeden dat Banksy er de humor wel van ziet.