Chinese wetenschapper beweert dat eerste genetisch gemanipuleerde baby’s al geboren zijn

De Chinese wetenschapper zette een filmpje op YouTube waarin hij aankondigde dat de eerste gemanipuleerde kindjes al geboren zijn. In de video zegt hij dat de vader van de bewuste meisjes, Mark, hiv heeft. Dankzij de genetische aanpassing die Jiankui met zijn team doorvoerde bij de embryo’s tijdens de vruchtbaarheidsbehandelingen, zijn de baby’s nu zelf resistent tegen het hiv-virus.

De ingreep gebeurde met de veelbelovende en erg precieze CRISPR-techniek. Die laat toe om een enkel ongewenst gen door te knippen en te vervangen door een ander gen. In het geval van de tweeling was het de bedoeling om te voorkomen dat de meisjes ziek zouden worden door een mogelijke hiv-besmetting. Maar de ethisch omstreden techniek zou ook kunnen gebruikt worden om een zogenaamde designerbaby samen te stellen. Dan kan je als ouder de kleur van ogen en van haar kiezen, tot zelfs het niveau van intelligentie. Van die mogelijke toepassingen distantieert He Jiankui zich uitdrukkelijk in het filmpje.

Het is koffiedik kijken of de beweringen van He Jiankui kloppen. Er is nog geen gepubliceerde studie van de case en dus ook geen onafhankelijke controle van andere experts. De ouders wensen niet in de pers te komen en blijven anoniem. De aankondiging gebeurde in Hong Kong aan de vooravond van een internationaal congres over genetische manipulatie. Aan AP zei Jiankui: “Ik voel een enorme verantwoordelijkheid om niet alleen de eerste te zijn maar ook als voorbeeld te dienen.” Over het al dan niet toelaten van de omstreden techniek zei hij: “Het is de maatschappij die zal beslissen over de volgende stappen.”

De collega’s van He Jiankui reageren verdeeld. Sommigen vinden het hiervoor nog veel te vroeg. Ze benadrukken dat het over de bouwinstructies van de mens gaat waarmee je niet zomaar wat kan gaan experimenteren. Maar de bekende geneticus van Harvard University, George Church, verdedigde de poging om de genen aan te passen in het geval van hiv. Hij noemde het “gerechtvaardigd”, omdat hiv een “grote en groeiende bedreiging voor de volksgezondheid” is.

Tot nu toe werd de CRISPR-techniek enkel toegepast op planten en dieren, en bij volwassen mensen om een dodelijke ziekte te bestrijden. De invloed van zo’n ingreep op menselijke patiënten bleef beperkt tot die persoon zelf. Maar de genetische aanpassingen die nu zouden gerealiseerd zijn bij embryo’s kunnen mogelijk erfelijk zijn voor nakomelingen. In de VS is dit soort van genetische modificaties daarom verboden. En omdat er een risico bestaat op schade voor andere genen. China verbiedt zelf ook het klonen van mensen, maar niet genetische manipulatie op zich. Bij de aangekondigde medische wereldprimeur was wel een Amerikaanse wetenschapper betrokken.

He Jiankui beweert dat hij zeven koppels van wie de man besmet is met hiv dezelfde behandeling gaf. Tot nu toe kwam het tot één zwangerschap. De andere pogingen zijn voorlopig on hold gezet omdat het team de tweelingmeisjes eerst verder wil opvolgen.