Politicologen lanceren forum voor een betere grondwet
Verschillende politicologen en grondwetspecialisten lanceren het forum “Welke grondwet na 2019?”. Naar aanleiding van de verkiezingen in mei 2019 roepen ze op om na te denken over een betere Grondwet. "De Grondwet is op een bepaald aantal punten voorbijgestreefd, onvolledig of zelfs problematisch", legt initiatiefnemer Toon Moonen uit. "Ik denk dan nog maar aan de rechten in de digitale wereld bijvoorbeeld."
In april 2019 moeten de regering, Kamer en Senaat een verklaring tot herziening van de Grondwet goedkeuren, die bepaalt welke grondwetsartikelen tijdens de volgende legislatuur kunnen worden gewijzigd. Vaak luidt de kritiek dat dit amateuristisch en ondoordacht gebeurt. Daarom willen de academici het debat openen over de lacunes, anachronismen en disfuncties die in de Grondwet zitten en hoe die opgelost kunnen worden.
Daarom lanceren Dave Sinardet (VUB), Toon Moonen (UGent), Frédéric Bouhon (ULiège), Mathias El Berhoumi (USL-B) en Celine Romainville (UCLouvain) het forum “Welke Grondwet na 2019?”. Hierbij vragen ze aan andere politicologen, grondwetspecialisten en juristen waar zij lacunes en problemen zien in de huidige Grondwet.
De bedoeling is om een soort van ideeënfabriek om gang te krijgen om na te gaan op welke punten de Grondwet voor verbetering vatbaar is
"De bedoeling is om een soort van ideeënfabriek op gang te krijgen om na te gaan op welke punten de Grondwet voor verbetering vatbaar is", vertelt professor Grondwettelijk Recht en initiatiefnemer Toon Moonen (UGent) in De Wereld Vandaag op Radio 1. "De Grondwet is op een bepaald aantal punten voorbijgestreefd, onvolledig of zelfs problematisch", zegt hij. Moonen vindt ondere andere dat de fundamentele rechten een update mogen krijgen. "Sommige dateren uit 1831. Ik denk dan nog maar aan de rechten in de digitale wereld bijvoorbeeld. Of de rechten van mensen met een beperking." De initiatiefnemers, actief aan verschillende Belgische universiteiten, stellen zich ook de vraag of bepaalde aspecten van de strijd tegen de klimaatverandering geen plaats verdienen op het meest fundamentele niveau.
Een ander voorbeeld is volgens Moonen het gebrek aan democratische controle over het inzetten van het Belgisch leger in buitenlandse missies. "Bij ons ligt deze bevoegdheid bij de regering, maar in vele andere Europese landen speelt het parlement hier een belangrijke rol in", zegt hij.
Seminaries
De ingezonden voorstellen zullen besproken worden op twee seminaries. Op 11 januari komen de teksten aan bod over de hervorming van het federale systeem en enkele transversale grondwettelijke vraagstukken, zoals de federale kieskring, de afschaffing van de gemeenschappen, de fusie van de Brusselse gemeenten en de overheveling van hun bevoegdheden naar het gewest, de primauteit van de federale overheid bij concurrerende bevoegdheden, en artikel 195 over de procedure van de wijziging van de grondwet.
Op 25 januari gaat het over de grondrechten (erediensten, rechten van vreemdelingen, preambule over de waarden van de staat,... ) en komen de verschillende politieke organisatievormen (parlementaire immuniteit, de stemplicht, de rol van de premier, …) aan bod . De seminaries vinden plaats in het Paleis der Academiën in Brussel, telkens van 14 tot 18 uur.
Op 25 februari volgt van 14 tot 17 uur dan het slotevenement, waar ook de politieke partijen op worden uitgenodigd. De bevindingen worden hier overgedragen aan de beleidsmakers. "Daarna ligt de bal in hun kamp. Het is uiteindelijk in de Kamer en in de Senaat dat de herzieningsverklaringen zullen worden aangenomen. We kunnen alleen maar hopen dat ze hier en daar iets oppikken uit onze voorstellen", aldus Moonen.
De voorstellen van bijdragen kunnen in het Frans of het Nederlands worden ingestuurd tegen 10 december naar toon.moonen@ugent.be, dave.sinardet@vub.be, f.bouhon@uliege.be, mathias.elberhoumi@usaintlouis.be of celine.romainville@uclouvain.be.
De voorstellen mogen hoogstens 300 woorden tellen.