George Bush senior (94), de president van de Golfoorlog, is overleden

George Herbert Walker Bush wordt geboren in 1924, in de staat Massachusetts. Vader Prescott Sheldon Bush is een welgestelde bankier en politicus, die in 1952 een zitje in de Senaat verovert. Voor de jonge Bush liggen de kaarten met andere woorden goed om carrière te maken in de Amerikaanse politiek.

Maar George H.W. gaat eerst een heel andere richting uit. Op zijn 18e, net na de Japanse aanval op Pearl Harbor in 1941, trekt hij net als zovele andere jonge Amerikanen naar het leger. Bush wordt de jongste piloot bij de Navy -de marine- en neemt onder meer deel aan de strijd op de Filipijnen.

In 1944 ontsnapt Bush maar op een haar na aan de dood wanneer zijn gevechtsvliegtuig wordt neergehaald nabij de Bonin-eilanden in de Stille Oceaan. Zijn twee crewleden komen om, maar de toekomstige president kan zich redden door met zijn parachute te landen in het water, waar een onderzeeër hem enkele uren later komt opvissen.

De militaire carrière van Bush is een succes en hij ontvangt verscheidene erelintjes, zoals het prestigieuze Distinguished Flying Cross en de Presidential Unit Citation. In september 1945 eindigt de Tweede Wereldoorlog met de overgave van Japan en daarmee komt ook een einde aan de legerloopbaan van de jonge Bush.

Op 6 januari 1945, amper 6 weken na zijn terugkeer uit de slagvelden van de Pacific, stapt George H.W. in het huwelijksbootje met Barbara Pearce. De twee hadden elkaar leren kennen voor de oorlog, toen ze beiden 16 jaar oud waren. In de volgende jaren krijgt het koppel zes kinderen. De oudste, George W. Bush, wordt genoemd naar zijn vader. Een van de kinderen sterft op jonge leeftijd aan leukemie.

Vader Bush gaat intussen economie studeren aan de universiteit van Yale, waar hij zich laat opmerken als een groot honkbalfanaat en een niet onverdienstelijke speler. In 1948 studeert hij af, waarna de familie Bush naar Texas trekt om fortuin te maken in de olie-industrie. George H.W. start alleen en met anderen enkele bedrijven op en tegen de tijd dat zijn politieke ambities vorm beginnen te krijgen, midden jaren 60, is hij een miljonair.

In 1964 waagt Bush een eerste poging om senator te worden voor de Republikeinen in Texas. Hij wint de voorverkiezingen van zijn partij, maar moet het afleggen tegen de Democratische kandidaat. Twee jaar later heeft hij wel een zitje beet. Niet in de Senaat, maar in het Huis van Afgevaardigden. Bush stemt er over het algemeen conservatief en steunt de Vietnam-politiek van president Richard Nixon.

Op vraag van de president doet Bush in 1970 opnieuw een gooi naar een senaatszetel, maar hij raakt ook deze keer niet verkozen en blijft achter zonder politiek ambt. Nixon stuurt Bush dan maar naar andere oorden. Eerst wordt hij 2 jaar ambassadeur bij de Verenigde Naties en vervolgens gaat hij het Republikeinse Nationaal Comité, het hoogste partijorgaan, leiden.

In die functie - als een soort van partijvoorzitter - beleeft Bush het Watergateschandaal dat Nixon de kop zal kosten. Hij blijft lang onvoorwaardelijk achter de president staan, maar moet de man die hij als een mentor zag uiteindelijk formeel vragen om zijn functie neer te leggen, voor het goed van de Republikeinse partij.

Gerald Ford, de opvolger van Nixon, benoemt Bush tot het hoofd van het Amerikaanse Liaison Office in China. De facto wordt hij daarmee de ambassadeur van de VS in het land, maar omdat er op dat moment geen officiële banden worden onderhouden met het China van Mao Zedong, krijgt zijn functie een andere naam.

In 1976 gaat Bush de CIA leiden. Het agentschap heeft af te rekenen met een aantal schandalen en de Republikein moet orde op zaken stellen. Hij blijft maar één jaar op post, waarna hij enkele jaren min of meer verdwijnt uit het publieke leven. In die periode maakt hij ook een uitstap naar de academische wereld. Zo gaat hij lessen administratieve wetenschappen geven aan studenten.

Maar George H.W. Bush is zijn ambitie daarmee niet kwijt, integendeel. In 1980 doet hij een gooi naar het hoogste politieke ambt: het presidentschap. In de Republikeinse voorverkiezingen vertegenwoordigt hij een meer centrumgerichte visie, terwijl zijn tegenstander Ronald Reagan zich richt op de conservatieve rechtervleugel. Reagan blijkt te sterk voor Bush, die uit de race moet stappen. Al heeft hij wel indruk gemaakt, waardoor de toekomstige president hem uitkiest als running mate. En Bush dus vicepresident van de VS wordt.

Onder Reagan wordt Bush verantwoordelijk voor de strijd tegen het internationale terrorisme en de drugshandel. Hij gaat zich ook bezighouden met het verminderen van de regeringsinmenging en het versterken van de competitiviteit van het Amerikaanse bedrijfsleven, pijlers van de "Reagonomics", het Amerikaanse neoliberale beleid in de jaren 80.

Reagan wordt makkelijk herverkozen in 1984 en vanaf dan gaat vicepresident Bush zich voorbereiden om zelf de fakkel over te nemen. En acht jaar na zijn eerste poging komt hij deze keer wel als winnaar uit de Republikeinse voorverkiezingen. Hij werpt zich op als een felle tegenstander van hogere belastingen. "Read my lips: no new taxes", zweert Bush plechtig bij het aanvaarden van zijn nominatie als presidentskandidaat. Een beroemde uitspraak die hem zal blijven achtervolgen.

Na een moddercampagne verslaat Bush de Democraat Michael Dukakis met duidelijke cijfers. Op 20 januari 1989 wordt hij ingezworen als de 41e president van de Verenigde Staten. De wereld is dan volop in verandering: de Berlijnse Muur wankelt en de Sovjet-Unie is aan het instorten. "Er waait een nieuwe wind, de tijd van de dictator is voorbij", zegt Bush in zijn inauguratietoespraak.

Bij het begin van zijn ambtstermijn wordt Bush geconfronteerd met een groeiend begrotingstekort. En dus wordt er op zoek gegaan naar geld. Bush, die wil besparen, moet echter een compromis sluiten met de Democraten, die het Congres in handen hebben, waardoor de belastingen toch de hoogte ingaan. Ondanks zijn plechtige belofte om dat niet te doen. Veel kiezers zullen het hem niet vergeven.

Meer dan Reagan stuurt Bush de Amerikaanse troepen naar het buitenland. In 1989 maken die met een invasie een einde aan het regime van generaal Manuel Noriega in Panama. Dat land was onder zijn bewind een centrum voor de drugshandel geworden. Nadien komen er ook Amerikaanse soldaten tussen in Iraaks-Koerdistan en in Somalië. Bush ondertekende met Sovjetleider Mikhail Gorbatsjov ook de befaamde START-verdragen, waardoor beide grootmachten voor het eerst hun kernarsenalen inperkten. Die akkoorden werden na de val van de Sovjet-Unie in 1991 ook uitgebreid met de voormalige Sovjetstaten Oekraïne, Wit-Rusland en Kazachstan die de kernwapens op hun grondgebied lieten ontmantelen.

De grootste uitdaging in Bush' ambtsperiode komt er met de Iraakse invasie in Koeweit in augustus 1990. Bush veroordeelt de inval van Saddam Hoessein scherp en bouwt een Arabisch-Westerse alliantie op van meer dan 30 staten om het Iraakse leger weer uit Koeweit te verjagen.

Begin 1991 is de Golfoorlog is een feit. Operatie "Desert Storm", zoals de Amerikanen hun interventie dopen, verloopt erg succesvol. In enkele dagen tijd worden de Iraakse troepen uit Koeweit gezet. Bush houdt het daarbij en trekt niet door richting Bagdad. Saddam Hoessein blijft als een internationale paria op post. Tot zoon George W. Bush in 2003 Irak binnenvalt.

Na de overwinning in de Golfoorlog lijkt niets een herverkiezing van Bush in de weg te staan. Maar het loopt anders. De Amerikaanse economie raakt in het slop en Bush slaagt er niet in om de sociale problemen en de werkloosheid aan te pakken. Zijn Democratische tegenkandidaat Bill Clinton profiteert ervan om Bush voor te stellen als iemand die niet geeft om de belangen van de middenklasse en geen voeling heeft met de gewone Amerikaan.

Clinton wint uiteindelijk de verkiezingen van 1992 en Bush trekt zich terug in Texas. De Bush-dynastie is echter niet verslagen. Acht jaar later wordt zoon George W. Bush de opvolger van Clinton. En ook een andere zoon, Jeb Bush, de oud-gouverneur van Florida, is politiek actief. Hij wordt zelfs getipt om in 2016 een gooi te doen naar de Republikeinse nominatie, en dus het presidentschap.

De laatste jaren van zijn leven verschijnt Bush senior, bij wie de ziekte van Parkinson wordt vastgesteld, nog maar weinig in het openbaar. Hij gaat de geschiedenis in als een van de "one-term presidents", presidenten die na één ambtstermijn moesten vertrekken.

Op 17 april van dit jaar verliest George H. W. Bush zijn echtgenote en voormalig first lady Barbara Bush. Het koppel was getrouwd sinds 1945. Barbara Bush was als presidentsvrouw enorm geliefd. Hoewel ze vooral leefde in de schaduw van haar man, wordt ze wel eens "de vriendelijkste first lady ooit" genoemd. Op de dag van haar begrafenis wordt onderstaande foto genomen. Daarop staan een heleboel voormalige Amerikaanse presidenten en first lady's verzameld, en ook huidig presidentsvrouw Melania Trump. De foto van de steun aan de Bush-clan gaat al snel viraal.

Barbara's dood, na 73 jaar huwelijk, heeft uiteraard een impact op George H.W. Bush. De dag na de begrafenis van zijn jeugdliefde wordt hij opgenomen in het ziekenhuis met een infectie, maar hij raakt aan de beterhand. 

George H.W. Bush stierf gisteren. Drie dagen geleden was oud-president Barack Obama nog op bezoek bij hem geweest. Obama eert zijn collega op Twitter en noemt hem "een patriot en nederige dienaar".

AUDIO Beluister hier naar VS-correspondent Björn Soenens in "De ochtend" over George H.W. Bush als "dienaar van de staat":