"Laatste gezalfde katholieke koning" van Afrika overleden

Jean-Baptiste (de naam waarmee hij als tienerjongen gedoopt wordt) Ndahindurwa is 23 als hij zijn in verdachte omstandigheden overleden oudere halfbroer koning Mutara III opvolgt met de naam Kigeli V. Dat hij en niet een andere (half)broer in het geheim aangeduid wordt als opvolger, is een complete verrassing voor de Belgische bestuurders - en voor de nieuwe vorst zelf, die op dat moment ambtenaar in Belgische dienst is. Zijn vader, koning Yuhi V, is door de Belgen in ballingschap gestuurd - Kigeli is dan vier.

De Tutsi-mwami’s die Rwanda volgens de overlevering al sinds de twaalfde eeuw regeren, hebben onder Duits koloniaal en vervolgens Belgisch mandaatstatuut veel macht verloren, maar hun aanzien blijft groot in het etnisch verdeelde land. Tijdens zijn korte regering stoot Kigeli op radicale hervormingseisen van de Hutu-meerderheid, gesteund door de Belgische autoriteiten die de machtspretenties van de Tutsi-adel beu zijn.

Na een staatsgreep - Kigeli zoekt dan toevlucht in Congo - volgt begin 1961 een door de Belgen georkestreerd referendum waarin de Rwandezen monarchie én vorst met 80 procent afwijzen. Kigeli V wordt in ballingschap gestuurd en is er niet bij als Rwanda het volgende jaar onafhankelijk wordt. Via Oeganda en Tanzania belandt hij begin jaren negentig in de Verenigde Staten, van waaruit hij na de machtsovername in 1994 door de Tutsi’s nog laat horen dat hij wel wil terugkeren - als koning. Maar nieuwe sterke man Kagame wil hem enkel als burger verwelkomen. En dus blijft Kigeli V in Amerika, waar hij nabij Washington leeft van een uitkering en karige steun uit de Tutsi-diaspora.

Op zijn website staat hij omschreven als ’laatste gezalfde katholieke koning’ van Afrika. Koning zonder land Kigeli V overleed kinderloos: een opvolger wordt binnenkort aangeduid, aldus de website.