Net als in Vlaanderen worden ook in Wallonië dezer dagen volop lijsttrekkers aangeduid. Eén van de meest opmerkelijke namen die eind vorige week opdoken, was Elio Di Rupo. De PS-voorzitter en oud-premier trekt de Henegouwse Kamerlijst, niet iedereen binnen de partij is daar zo blij mee. Maar Di Rupo wil naar eigen zeggen zijn verantwoordelijkheid opnemen om een ‘zo links en progressief mogelijke coalitie op de been te brengen’, zo zei hij donderdag op de RTBF.

Di Rupo zei nóg iets over die volgende federale coalitie, maar die tweede boodschap raakte opmerkelijk genoeg ondergesneeuwd. ‘Franstalige burgers kunnen niet voor Nederlandstalige kandidaten stemmen en vice versa. Derhalve zullen de Vlamingen stemmen op de verantwoordelijke vrouwen en mannen in Vlaanderen; de Franstaligen zullen op de verantwoordelijke mannen en vrouwen stemmen (in Franstalig België).' Volgens RTBF-analist Alain Gerlache lijkt Di Rupo met die woorden te suggereren dat er aan beide zijden van de taalgrens een meerderheid worden gevormd, en die twee meerderheden vervolgens samen de federale regering vormen.

‘Regering PS-N-VA’

Een en ander komt niet uit de lucht vallen: het systeem bestaat in Brussel. Daar vormen beide taalgroepen een meerderheid, vervolgens vormen ze samen de Brusselse regering. Gevolg is dat de politieke families soms uit elkaar gerukt worden. Zo bestuurt Open VLD al decennia mee - met Guy Vanhengel als primus inter pares aan Nederlandstalige kant - en zit de MR al ongeveer even lang in de oppositie.

Het grote voordeel van het systeem is dat geen enkele regerende taalgroep in de oncomfortabele zit dat ze in eigen fief geen meerderheid heeft, zoals vandaag het geval is voor de MR in de federale regering. Bovendien is het systeem ook voor de deelstaten interessant als er afspiegelingsmeerderheden worden ‘afgevaardigd’ om de federale regering te vormen. In de praktijk zou dat kunnen leiden tot een federale regering die bijvoorbeeld bestaat uit PS, Ecolo en à la limite Défi aan Franstalige kant, en N-VA, CD&V en Open VLD aan Nederlandstalige kant.

Onwerkbaar, denkt u? In Brussel blijkt het al jaren te werken - afhankelijk van hoe je het bekijkt natuurlijk. De Brusselse regering komt altijd wel met een regeerakkoord, maar schuift ook vele hete aardappels voor zich uit. Er zijn verschillende zaken die in Brussel mank lopen, denk alleen al aan veiligheid.

Confederale agenda

Wat wil Elio Di Rupo bereiken? Volgens Gerlache sluit de PS-voorzitter niet uit dat de N-VA aan Vlaamse kant incontournable wordt. Als het Brussels systeem wordt geïnstalleerd, kan Di Rupo aan zijn achterban ‘verkopen’ dat zijn partij ondanks alles met de N-VA regeert - aangezien de Franstaligen niets te zeggen hebben over wie de Nederlandstalige coalitiepartners worden.

‘Misschien krijgen we in mei 2019 na een MR-N-VA-regering een PS-N-VA-regering’, speculeerde Gerlache vrijdag in De Ochtend. Di Rupo ziet zichzelf trouwens nog altijd als potentiële premier, al beseft hij dat de kans niet erg groot is. Elke mogelijke voorafname op de verkiezingsuitslag is voorbarig, aldus nog Gerlache ‘maar dit is wel een duidelijke stap in de richting van het confederalisme. Twee onafhankelijke meerderheden die tegen wil en dank moeten samensmelten tot één regering, hoe federaal of nationaal kun je die regering nog noemen?’

Dit artikel werd gewijzigd op 11 december 2018.