Direct naar artikelinhoud
Filmrecensie

‘Utøya 22.juli’: verpletterende reconstructie dompelt je onder in de hel

Technisch huzarenstukje over bloedbad dat Anders Breivik aanrichtte op Noors eiland
Beeld RV

Een aangename rit is Utøya 22.juli allerminst, maar het is wel een van de meest overrompelende filmervaringen die u dit jaar zal beleven. Erik Poppe verfilmt de Noorse tragedie met respect voor de slachtoffers, en met een wonderbaarlijk technisch vakmanschap.

Wat er op 22 juli 2011 gebeurde op het eiland Noorse Utøya, valt niet te beschrijven. Maar waar woorden tekortschieten, kunnen beelden net een tikje meer. Erik Poppe (The King’s Choice) dompelt je met deze film helemaal onder in de gruwel. Wie gaat kijken, komt niet ongehavend buiten.

Aan het begin leren we de 19-jarige Kaja (Andrea Berntzen) kennen als een ondernemende en verantwoordelijke meid. Ze is samen met honderden andere politiek geëngageerde jongeren op zomerkamp. Wanneer plots schoten weerklinken, vlucht iedereen de bossen in, maar Kaja probeert haar paniek onder controle te krijgen en haar kleine zus terug te vinden. 72 minuten lang rent ze, struikelt ze, verstopt ze zich en vecht ze voor haar leven. De camera laat haar geen seconde los.

‘Utøya 22.juli’ dompelt je helemaal onder in de gruwel; wie gaat kijken, komt niet ongehavend buiten

Door merg en been

Poppe filmt de hele aanval in één lange take. Een technisch huzarenstukje met verpletterende impact. Alsof je er zelf bij bent. Ook de geluidsband trekt je mee in de ervaring. Net zoals Son of Saul de hel van Auschwitz via je trommelvliezen deed binnensijpelen, zo gaat het geschreeuw en het eindeloze geweervuur in Utøya 22.juli door merg en been.

Een bedenking wel: af en toe had het virtuoze camerawerk op ons net een omgekeerd effect. Zoals wanneer Kaja van een rotshelling spurt, en wij ons plots zaten af te vragen hoe de cameraman die afdaling in godsnaam heeft overleefd.

Maar hoe dan ook is Utøya 22.juli de ontdekking van een fenomenale actrice: de Noorse Andrea Berntzen. Hoe zij anderhalf uur lang pure doodsangst uitademt, dat doen zelfs de groten van Hollywood haar niet zomaar na.

Utøya 22.juli is vanaf 5/12 te zien in de bioscoop.