Factcheck: ‘Dure wijn bezorgt je meer hoofdpijn’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Dat lazen we onlangs in een artikel in Metro. Maar klopt dat wel?

Hoe ouder je wordt, hoe zwaarder de katers, lazen we onlangs in Metro. ‘Die probeer je te verhelpen door duurdere flessen wijn in te slaan. Goedkope wijn bezorgt je immers de zwaarste hoofdpijn, denk je. Niets blijkt minder waar. De hoofdpijn wordt veroorzaakt door histamine, een stof die ontstaat door het rijpingsproces. Hoe ouder de wijn, hoe langer hij gerijpt heeft en hoe meer histamine er dus vrijkomt. Oudere wijn is een pak duurder dan jonge wijn, dus zorgt de duurdere variant voor meer hoofdpijn.’

Dure wijn bezorgt je meer hoofdpijn, kopte Metro op grond van een contra-intuïtief stukje in het lifestyleblad Feeling. Klopt dat?

De redenering zeker niet, zeggen experts. Die bevat drie als feiten gepresenteerde aannames. Oudere wijn is duurder, bevat meer histamine, en die histamine veroorzaakt de hoofdpijn.

Is oudere wijn ‘een pak duurder dan jonge’? In de regel wel, zegt wijnmaker en oenoloog Olivier Verhelst van wijnhandel Qualivino. Behalve vraag en aanbod bepalen in wezen drie dingen de prijs van een fles. ‘Het karakter, de verouderingscapaciteit en de productiekosten. Een oudere wijn moet langer liggen, neemt dus langer ruimte in beslag en is daarom meestal duurder.’

De eerste aanname klopt, de tweede niet. De hoofdpijn van wijn krijgen we normaal namelijk niet door histamine. Die stof is een afbraakproduct van een chemische reactie in ons lichaam, zegt toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven). ‘Ze zit ook in gerijpte kaas, in vis en in wijn. In rode wijn iets meer dan in witte, maar volgens wetenschappelijk onderzoek is er geen verband tussen de histamineconcentratie in wijn en hoofdpijn. De grote boosdoener die de katerhoofdpijn veroorzaakt, is aceetaldehyde. Dat is de kwalijke stof die tevoorschijn komt uit het ontgiftingproces van alcohol door onze lever.’

Zowat een op de honderd mensen is histamine-intolerant, stipt toxicoloog Christophe Stove (UGent) aan. ‘Wie hoofdpijn krijgt én van gefermenteerde kazen én van zuurkool én van wijn met een hoger histaminegehalte, behoort wellicht tot die groep. Wie alleen hoofdpijn krijgt van de wijn, heeft simpelweg te veel gedronken.’

Enkel te veel ethanol – meer dan 6 centiliter pure ethanol of drie glazen wijn van 15 centiliter per dag – kan iederéén hoofdpijn geven, weet bio-ingenieur Guido De Mets die aan de KU Leuven een doctoraat schreef over wijnkwaliteit. ‘Hoofdpijn door andere wijnsubstanties zoals sulfiet, histamine of tannines, zijn het gevolg van allergieën of voedselintoleranties die voorkomen bij minder dan 2 procent van de bevolking.’

Hoewel het in regel dus niet aan de histamine ligt, kan volgens één argument duurdere wijn toch meer hoofdpijn geven, zegt De Mets. ‘Duurdere wijn heeft doorgaans een hoger ethanolgehalte.’

Bevat oudere, langer gerijpte wijn echter ook meer histamine, zoals de derde veronderstelling in Metro luidt? Nee, aldus toxicoloog Christophe Stove. Volgens een studie bij Spaanse wijnen die de histamineconcentraties bij de jongere en langer gerijpte versies van eenzelfde wijnsoort heeft vergeleken, zat daarin geen lijn, zegt hij. ‘Dat langer rijpen meer histamine geeft, is wetenschappelijk aantoonbaar onzin.’

Geldt dan toch de volkswijsheid van goedkope wijn en houten kop? Evenmin, zeggen de experts. ‘Voor wie van wijn geen hoofdpijn wil krijgen, geldt maar één gouden regel: er minder van drinken.’