Leeftijd waarop jongeren met alcohol beginnen stijgt, bingedrinking blijft groot probleem

Het VAD houdt jaarlijks bij leerlingen uit het secundair onderwijs een bevraging over het gebruik van alcohol, tabak, medicatie en illegale drugs en het gok- en gamegedrag. De onderzoeksresultaten uit het schooljaar 2016-2017 brengen enkele nieuwe trends aan het licht.

"Alcohol blijft duidelijk de meest gebruikte drug", zegt Marijs Geirnaert van het VAD. Meer dan de helft van de leerlingen (53,3 procent) dronk het jaar voor de bevraging alcohol. Eén op acht deed dat zelfs op regelmatige basis, gaande van wekelijks tot dagelijks. In een doorsneeklas van 20 leerlingen is er één leerling die gemiddeld meer dan 10 glazen alcohol per week drinkt. Bij de 17-18-jarigen zijn dat per klas al meer dan 2 leerlingen (11,4 pct). In de oudste leeftijdsgroep doet één op de drie leerlingen maandelijks of wekelijks aan bingedrinking (32,5 pct).

"Het drinken van alcohol heeft bij jongeren een negatieve invloed op hun hersenen die nog volop in ontwikkeling zijn. Wettelijk gezien is het verboden om alcohol te verkopen of te verstrekken onder de 16 jaar en de verkoop of het schenken van sterke drank is verboden onder de 18 jaar. Deze wettelijke restricties lijken jongeren onder de 16 jaar steeds meer van de alcohol af te houden", zegt Geirnaert.

De gemiddelde leeftijd waarop voor het eerst alcohol wordt gedronken ligt een stuk hoger dan enkele jaren geleden, zo blijkt uit de nieuwe bevraging. Bovendien daalde het aantal jongeren onder de 16 jaar dat ooit al alcohol dronk van 68 pct in 2007-2008 naar 40,6 pct in 2016-2017, een trend die zich niet voordoet bij leerlingen van 16 jaar en ouder.

"Deze evolutie toont aan dat een verhoging van de wettelijke minimumleeftijd naar 18 jaar heel wat gezondheidswinst zou opleveren", benadrukt Geirnaert. Het VAD en de Hoge Gezondheidsraad raden in hun wetenschappelijk onderbouwde richtlijn af alcohol te drinken onder de 18 jaar.

Het tabaksgebruik bleef in 2017 hoog bij de oudste leeftijdsgroepen. Bij de 15-16-jarigen rookte 26 pct, bij de 17-18-jarigen liefst 41 pct. In die laatste groep stijgt het aantal rokers met meer dan 3 pct tegenover vorig schooljaar, bij de 15-16-jarigen is er een lichte stijging. In het schooljaar 2007-2008 rookte gemiddeld één op de vier leerlingen, vandaag is het nog steeds één op de vijf.

Wat betreft illegaal drugsgebruik komt cannabis het meeste voor. In tegenstelling tot bij alcohol en roken stelt het VAD geen duidelijke daling van het gebruik vast.

Van alle bevraagde gokvormen is spelen op krasbiljetten de meest voorkomende. “Als we kijken naar het aandeel frequent gokken, van één keer per week tot dagelijks, dan blijkt gokken op sportwedstrijden de nummer 1. Sportweddenschappen zijn duidelijk een jongenszaak: 10,5 pct van de jongens gokte op die manier in het voorgaande jaar, bij de meisjes was dit 1,4 pct”, aldus Geirnaert.