Het premierschap van Michel hing aaneen van de crisissen: een overzicht van woelige jaren
Nog voor Michel I van start ging, kreeg ze al het epitheton een kamikazeregering te zijn. De centrumrechtse coalitie laveerde de afgelopen vier jaar effectief van crisis naar crisis, maar kwam - na een intermezzo als minderheidsregering Michel II- definitief ten val. Een overzicht.
Oktober 2014: Een controversiële N-VA
Nog voor Charles Michel op 14 oktober 2014 zijn regeerverklaring kon uitspreken, moest hij een uitslaande brand blussen. Zijn nieuwe staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) was gespot op het verjaardagsfeest van VMO-oprichter Bob Maes en er doken oude Facebookposts op waarin Francken zich vragen stelde bij “de economische meerwaarde” van migranten uit een aantal landen.
Zijn minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) had dan weer net verklaard dat “de mensen die destijds met de Duitsers collaboreerden, hun redenen hadden.” Michel verzekerde het halfrond - en bovenal de uitzinnige Franstalige oppositie - dat zijn voltallige regering de collaboratie veroordeelt. Enkele dagen later ging ook Francken zelf door het stof. “Ik garandeer dat ik een staatssecretaris zal zijn in het belang van het land met respect voor iedereen.”
De toon voor de komende jaren was meteen gezet, want Francken zou de premier nog wel een aantal keer in verlegenheid brengen met zijn uitlatingen op sociale media. Zoals toen hij begin 2017 op Twitter Artsen zonder Grenzen verweet om aan mensensmokkel te doen. Michel veegde hem daarvoor zelfs publiekelijk de mantel uit. “Ik keur deze tweets af, ik veroordeel dergelijke communicatie. En ik raad hem aan zeven keer zijn duim om te draaien alvorens zo’n tweets uit te sturen.”
November 2014: De hete herfst
Amper een paar weken oud was de regering toen op 6 november 2014 een nationale betoging tegen de besparingsplannen 120.000 manifestanten op de been bracht en Brussel in vuur en vlam zette. Letterlijk. De razende vakbonden brachten vooral CD&V zwaar in de problemen, de enige partij in de regering met een uitgesproken syndicale flank en de belichaming van de “linkse” flank binnen de regering. In december volgden er nog nationale stakingen tegen onder meer de hervorming van het brugpensioen en de aangekondigde indexsprong. Tegen kerst wist minister van Werk Kris Peeters (CD&V) eindelijk de gemoederen te bedaren.
22 maart 2016: Jambon spreekt over “dansende moslims”
De aanslagen in de luchthaven van Zaventem en in de Brusselse metro veroorzaakten deining in de regering. Zowel minister van Justitie Koen Geens (CD&V) als minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) boden hun ontslag aan, maar dat werd geweigerd door de premier. De uitspraken die Jambon vervolgens deed, zorgden voor veel meer commotie. Hij wees de verbindingsofficier van de federale politie in Istanbul aan als de schuldige voor de aanslagen, die zou volgens Jambon in de zomer 2015 in de fout zijn gegaan waardoor een van de daders van 22/3 naar België is kunnen terugkeren.
Daarnaast verklaarde Jambon ook dat “een significant deel” van de moslimgemeenschap heeft in Brussel heeft gedanst na de aanslagen.
Na een jaar staakte Jambon de procedure tegen de verbindingsofficier aangezien die de regels toch gevolgd bleek te hebben. Bewijzen van de dansende moslims kwamen er evenmin, maar Jambon bleef zitten. Uiteindelijk zou alleen minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) opstappen toen bleek dat de veiligheidsproblemen op Zaventem gekend waren en ze daar niets aan gedaan had.
11 oktober 2016: Kris Peeters verlaat begrotingsgesprekken
De begrotingsonderhandelingen van 2016 staan in het teken van de grote verdwijntruc van Kris Peeters. De CD&V-vicepremier verlaat in volle discussie over de meerwaardebelasting op aandelen - een eis van de christendemocraten - de tafel om overleg te plegen met zijn partij. Terwijl de andere topministers blijven wachten en intussen zelfs verklaringen afleggen aan de camera’s buiten over het vertrek van Peeters, laat die uren later weten niet meer te zullen terugkeren.
De impasse is totaal, premier Michel moet zelfs zijn jaarlijkse state of the union op de tweede dinsdag van oktober uitstellen. Uiteindelijk verschijnt hij pas de zondag erna in het parlement. De regering heeft een akkoord bereikt over de begroting, waardoor ze nipt de deadline haalde die Europa had opgelegd. Maar de hete hangijzers, zoals die meerwaardebelasting op aandelen en de vennootschapsbelasting, schuift ze nog maar eens voor zich uit.
April 2017: CD&V de Moslimpartij
“Dat lijkt mij geen goed idee naar integratie toe. Bovendien: CD&V is al dé moslimpartij bij uitstek, niet? Hij maakt dus geen kans op slagen.” Dat verklaarde Zuhal Demir (N-VA) begin 2017, op dat moment nog maar net staatssecretaris, in de De Zondag naar aanleiding van de plannen van Ahmet Koç om een moslimpartij op te richten. Ze voegt er verder nog aantoe dat de christendemocraten moslims zien als kiesvee.
‘CD&V is al dé moslimpartij bij uitstek, niet?’
De uitspraak veroorzaakt een knal binnen de regering. CD&V-voorzitter Wouter Beke eist publieke excuses van Demir en ook premier Michel spaart de roede niet. Hij noemt de uitlatingen van de staatssecretaris van Gelijke Kansen “deloyaal en onaanvaardbaar binnen een coalitie”. Demir weigert excuses te geven, het conflict zal nog lang nazinderen tussen CD&V en N-VA.
Oktober 2017: Puigdemont in België
Als de regeringspartijen even geen interne aanleiding hebben om elkaar naar het leven te staan, is daar Carles Puigdemont. Nadat hij is afgezet als minister-president van Catalonië, duikt hij in oktober 2017 op in België. “Bij zijn vrienden van N-VA”, zoals de voorvechter van een onafhankelijk Catalonië graag poneert. De partij laat ook geen kans voorbij gaan om de goede banden in de verf te zetten en haar steun uit te spreken.
Het brengt Charles Michel in een bijzonder lastig parket: Puigdemont riskeert namelijk 30 jaar cel in Spanje, een EU-lidstaat. Zich tegen Puigdemont - en dus de N-VA - keren kan hem zijn regering kosten. Puigdemont de hand boven het hoofd houden, staat garant voor een diplomatieke rel zonder weerga. Dat Francken een ballon oplaat over asiel voor Catalanen, bemoeilijkt de zaak alleen maar meer. Michel fluit hem terug en smeekt zijn N-VA-ministers om niet in de buurt van Puigdemont op te duiken. Uiteindelijk laat N-VA ook weten dat “Puigdemont zeker en vast niet op uitnodiging van N-VA in Brussel is”.
December 2017: De Sudancrisis
Vlak voor Kerstmis vorig jaar kwam het tot een open confrontatie tussen staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) en premier Charles Michel (MR) nadat enkele Sudanezen getuigden hoe ze waren gemarteld in een thuisland, nadat ze door ons land waren uitgewezen. Dat gebeurde nadat een Sudanese ‘identificatiemissie’ landgenoten is komen identificeren.
Charles Michel vraagt een onmiddellijk onderzoek en zegt dat er tot eind januari 2018 geen repatriëringen meer zullen zijn naar Sudan. Dat schiet Francken in het verkeerde keelgat: hij bijt de premier voor de camera’s van VTM toe dat “hij niet moet zeggen dat er geen repatriëringen zullen zijn, want er zijn er geen gepland.” Francken zegt ook dat hij en niet de premier het onderzoek heeft bevolen. Een dag later moet hij toegeven dat er wel degelijk een repatriëring gepland stond voor januari en biedt hij de premier zijn excuses aan. Onder meer de liberale ex-minister Karel De Gucht vraagt om het ontslag van Francken, maar hij behoudt uiteindelijk de steun van zijn coalitiepartners.
2018: De woonstbetredingen
Ook dit jaar clashte de regering al eens serieus. Dit keer over de woonstbetredingen: die wet moest het sluitstuk worden van het migratiebeleid van de centrumrechtse ploeg. Het wetsontwerp zou woonstbetredingen mogelijk maken bij mensen die illegalen onderdak bieden. Van zodra er ruchtbaarheid gegeven werd aan de plannen van de regering, rees er protest.
Vooral in het zuiden van het land weerklonk dat bijzonder luid. Heel wat Brusselse en Waalse gemeenten vroegen de regering om hun plannen te herzien. In het Brussels parlement werd er zelfs een resolutie ingediend met de vraag aan de Brusselse regering om de federale collega’s te vragen hun plannen te herzien.
De druk uit eigen gouw werd MR te veel en hoewel Michel het dossier officieel naar zich toetrok en de regeringspartijen onderhandelden over aanpassingen, werd na de zomer duidelijk dat de wet er niet meer zal komen.
