Hoe een artikel over het ‘kalifaatmeisje’ een boek werd, en dan een podcast
Uitgeverij Das Mag brengt tegelijkertijd een boek én een podcast uit over Laura H., het kalifaatmeisje uit Zoetermeer. Een straffe promotiestunt of net een groot risico? “Niemand weet precies hoe de kruisbestuiving zal verlopen.”
Herinner je je Laura H. nog? De jonge Nederlandse die naar het kalifaat trok met haar man en twee kinderen, en in de zomer van 2016 plots online in een video opdook. In die video van de Koerdische televisiezender Kurdistan 24 beweert ze door haar man Ibrahim te zijn ontvoerd richting kalifaat. Dankzij de Koerdische troepen is ze kunnen ontsnappen. Wanneer de lokale journalist naar haar afkomst vraagt zegt ze: “I’m Laura. I was born in Den Haag and I lived in... Sweet Lake City.” Zoetermeer dus, in Nederland.
De Nederlandse pers smulde van dit verhaal. Laura werd in voorarrest geplaatst en mocht niet met de pers praten. Tot de advocaat van het ‘kalifaatmeisje’ besloot dat één journalist wel het verhaal mocht brengen en een gesprek kreeg met Eugène, de vader van Laura. Enter Thomas Rueb, een straffe jonge journalist bij het NRC handelsblad.
Een nooit gehoord verhaal kwam naar boven. Over de hulp van een Britse spion, een team dat in Irak actief was geweest, Duitse deradicaliseringsexperts en over 10.000 euro die hij betaald had. Toen besliste Thomas: “Dit kan zo niet in de krant.”
Wanneer de Koerdische journalist naar haar afkomst vraagt zegt ze: “I’m Laura. I was born in Den Haag and I lived in... Sweet Lake City.” Zoetermeer dus, in Nederland
Het boek Laura H, het kalifaatmeisje van Zoetermeer telt 530 pagina’s, is geschreven als een thriller en leest als een trein. Onmiddellijk groot succes in Nederland. Twee weken na het boek komt daar nog eens de podcast bovenop.
Podcast
Deze podcast wordt gemaakt door audiocollectief Schik. Dat zijn drie radiomaaksters die vorig jaar het Vlaamse en Nederlandse publiek leerden podcastluisteren door hun podcastparel BOB (VPRO).
“De podcast geeft de personages uit het boek een stem en echte gevoelens”, zegt Nele Eeckhout van Schik. “We hebben vier afleveringen gemaakt die focussen op haar weg naar het kalifaat en de ontsnapping, maar we hadden over Laura wel twintig afleveringen willen maken.”
De podcast is, net zoals BOB, met heel veel zorg gemaakt. Mooie teksten, goede soundtrack, beeldende scènes. In de eerste aflevering leef je heel erg mee met vader Eugène die er alles aan doet om in gesprek te blijven met zijn ‘verloren dochter’. Laura zelf vertelt in aflevering 2 het verhaal van haar agressieve echtgenoot en de tocht naar het kalifaat. De rode draad door alles: Thomas Rueb die voor de moeilijke taak staat om dit oncontroleerbare verhaal te gaan controleren. De meerwaarde van de podcast zit ook in het blootleggen van dat journalistieke proces.
De meerwaarde van de podcast zit ook in het blootleggen van het journalistieke proces van Thomas Rueb
Podcastmakers Nele Eeckhout en Mirke Kist werkten zes maanden aan de podcast. “Het was niet gemakkelijk omdat we, anders dan bij BOB, niet ons eigen onderzoek brachten. Maar het was wel heel boeiend om een journalist als Thomas te volgen”, aldus Nele Eeckhout. “We vonden het vooral cool dat een uitgeverij durft en wilt investeren in een podcast bij een boek.”
Experiment
De Nederlandse uitgeverij Das Mag gaat experimenten inderdaad niet uit de weg, maar uitgever Toine Donk weet niet 100 procent zeker hoe mensen erop zullen reageren.
“We willen als uitgeverij inzetten op verschillende vormen van verhalen vertellen, maar dat is niet per se eenvoudig. Podcasts en boeken zijn dan een logische combinatie. Maar er zijn geen internationale precedenten. Dus niemand weet precies hoe de kruisbestuiving zal verlopen.”
De podcast zit nog maar in aflevering 2 nu, dus het is te vroeg om daar al conclusies te trekken. De omgekeerde beweging werkt duidelijk wel goed. Lezers van het boek waren ontroerd na het luisteren van de eerste podcast, eindelijk hoorden ze de stem van die personages waar ze 530 pagina’s mee waren vergroeid.
Ook journalist Thomas Rueb vindt de ideale volgorde: ‘Eerst het boek lezen, daarna de podcast’
Ook journalist Thomas Rueb vindt de ideale volgorde: “Eerst het boek lezen, daarna de podcast.” Hij nam trouwens zelf audiofragmenten op voor de podcast toen hij in Irak op onderzoek was. “Ik had ook opnames van alle vroegere interviews met Laura en haar vader, maar die waren onbruikbaar door het krassen van mijn pen”, aldus Rueb, groot bewonderaar van de podcast BOB en de manier waarop audiocollectief Schik met verhalen omgaat. Voor hem is de podcast een meerwaarde, een extra laag.
Of er naast een boek en een podcast ook plannen zijn voor een verfilming of een televisiereeks? Uitgever Toine Donk zegt dat de kans groot is, en dat hij in gesprek is met verschillende producenten.
‘Laura H.’ is te beluisteren via iTunes, Spotify en laurah.info.